Jedno z najważniejszych dla katolików miejsc świętych położone jest na krańcach Europy, w północno-zachodniej Hiszpanii, na zachodnim pogórzu Gór Kantabryjskich.

W 1993 r. Rada Europy wpisała Santiago de Compostela i Szlak św. Jakuba na Listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO. Kilka lat wcześniej, w 1987 r., Droga św. Jakuba uznana została za pierwszy Europejski Szlak Kulturowy, a w wielu krajach Starego Kontynentu - również w Polsce – rozpoczęto odtwarzanie dawnych szlaków pątniczych, wiodących...

do grobu św. Jakuba Starszego

W gronie apostołów dwóch nosiło imię Jakub, toteż dla rozróżnienia nadano im przydomki Starszy (Większy) i Młodszy (Mniejszy). Ten pierwszy był synem Zebedeusza i Salome, kuzynki Maryi Panny, jednej z niewiast posługujących Jezusowi i Jego uczniom. Bratem Jakuba był św. Jan Ewangelista. Obaj bracia, razem z ojcem, trudnili się rybołówstwem nad Jeziorem Tyberiadzkim. Powołani do grona Dwunastu nazwani zostali przez Jezusa „synami gromu”, ponieważ wyróżniali się gwałtownym usposobieniem. Jakub należał do tych uprzywilejowanych uczniów, którzy byli świadkami wskrzeszenia córki Jaira, Przemienienia na górze Tabor i konania Jezusa w Ogrójcu.

Jak głosi legenda, po Zesłaniu Ducha Świętego udał się...

...z Dobrą Nowiną do Hiszpanii

Po powrocie do Jerozolimy został jej pierwszym biskupem. Uwięziony, razem ze św. Piotrem, przez króla Heroda I Agryppę – wnuka Heroda Wielkiego – jako pierwszy spośród apostołów poniósł w 44 r. męczeńską śmierć. Został ścięty mieczem, a przed egzekucją – jak odnotował dziejopis Euzebiusz – miał ucałować swego kata, który nawrócił się i zginął razem z nim. Według legendy uczniowie Jakuba wykradli jego ciało, umieścili w łodzi i – prowadzeni przez anioła – dotarli przez morze do hiszpańskiej Galicji, gdzie je pochowali. Inne podanie mówi, że najazd wyznawców Mahometa na Ziemię Świętą w VII w. skłonił chrześcijan do potajemnego wywiezienia ciała św. Jakuba do Hiszpanii, a kiedy muzułmanie dotarli i tam, zostało ono ukryte. Upływ czasu sprawił, że zapomniano o miejscu pochówku, Dopiero w 813 r. grób odnalazł pustelnik Pelayo, który podczas modlitwy wieczornej nad miejscem pochówku...

...ujrzał deszcz gwiazd

Eremita powiadomił miejscowego biskupa Teodomira, który udał się we wskazane miejsce i potwierdził autentyczność odkrycia. A owo miejsce nazwano polem spadających gwiazd (hiszp. campus stellae – tzn. pole gwiazd). Tak tłumaczy się nazwę Santiago de Compostela – Jakub na Polu Gwiazd.

Wieść o tym znalezisku rozeszła się lotem błyskawicy po całym Starym Kontynencie, a do grobu św. Jakuba wyruszyli pierwsi pielgrzymi, wśród których znaleźli się król Hiszpanii Alfons II, a także biskup francuski Godescalo Le Puy. Monarcha powiadomił o odkryciu cesarza Karola Wielkiego, a także papieża Leona III. A ponieważ przy grobie św. Jakuba dochodziło do licznych uzdrowień, nastąpił więc gwałtowny napływ pątników, szczególnie pomiędzy XII a XIV w.; to „złote wieki” Drogi Św. Jakuba. Niektórzy sędziowie orzekali nawet wobec skazańców nakaz odbycia pielgrzymki do Santiago.

W tym czasie wzniesiona została okazała świątynia, dedykowana Apostołowi. Jej romańskie wejście Pórtico da Gloria pochodzi z 1168–1188, a zdobi je blisko 200 figur, m.in.: Chrystusa, ewangelistów, św. Jakuba, proroków i apostołów. Na ścianie szczytowej barokowej fasady z dwoma wieżami umieszczono posąg św. Jakuba. Wokół świątyni powstało miasto, które rychło zyskało rangę ośrodka administracyjnego i centrum kultu religijnego hiszpańskiej Galicji. Zwłaszcza wtedy, gdy sam papież uznał, iż Santiago de Compostela to – po Jerozolimie i Rzymie –

– trzecie miejsce święte chrześcijan

I tak od wieków podążają do grobu św. Jakuba ludzie różnego pochodzenia i wszystkich stanów. Już Goethe pisał, że „drogi św. Jakuba ukształtowały Europę”.

A wśród pielgrzymów było wiele znamienitych postaci, by wspomnieć tylko: Karola Wielkiego, św. Franciszka z Asyżu, św. Brygidę Szwedzką, św. Elżbietę Portugalską, a także papieży Jana XXIII, Jana Pawła II oraz Benedykta XVI.