Kryteria rozeznania

Do podstawowych kryteriów rozeznania należą:

– Zgodność objawienia i orędzia z wiarą i moralnością. Św. Tomasz z Akwinu twierdził, że „żadne objawienia prywatne nie mogą stanowić podstaw wiary katolickiej”, i dodawał: „nie można ich wykluczyć”. Jan Paweł II, 13 V 1983 r., przebywając w Fatimie, powiedział: „wszelkie objawienia prywatne Kościół ocenia i osądza wedle kryterium ich zgodności z jedynym Objawieniem publicznym. Jeśli Kościół przyjął orędzie z Fatimy, to przede wszystkim dlatego, że zawiera ono prawdę i wezwanie, które są w swej zasadniczej treści prawdą i wezwaniem samej Ewangelii [...]. Orędzie z Fatimy jest w swej zasadniczej osnowie wezwaniem do nawrócenia i pokuty, podobnie, jak w Ewangelii” [12].
– Wiarygodność wizjonera, która jest bardzo trudna do oceny. Pomaga w tym analiza jego zachowania i cech postępowania: czy jest on szczery (kłamie); bezinteresowny (interesowny); zdrowy (patologiczny); zrównoważony (znerwicowany); przejrzysty (pomieszany, gadatliwy, dziwny); głęboki (powierzchowny); spójny (rozbieżny w życiu i słowach, o „podwójnym” życiu).
– Obecność przekonujących znaków, pośród których mogą być: znaki świetlne na księżycu i gwiazdach (Łk 21, 25; Mt 24, 29; Mk 13, 24); wydzielanie zapachów, różnych substancji, jak woda, olej, krew; fakty poświadczone w życiu mistycznym poprzez wieki, jak bilokacje, lewitacje, stygmaty, wizje nadzwyczajne, działania na odległość, pomnożenie pokarmu, znaki zaślubin (obrączka, korona, kwiaty), cuda towarzyszące śmierci (brak rozkładu ciała, zapach). Znakiem głównym, który dominuje w Ewangelii, wybranym przez Jezusa Chrystusa, gdyż jest znakiem ludzkim i dobroczynnym, jest uzdrowienie fizyczne, psychiczne lub duchowe.
– Owoce duchowe, według słów Jezusa: „Poznacie ich po ich owocach [...] każde dobre drzewo wydaje dobre owoce, a złe drzewo wydaje złe owoce” (Mt 7, 16-20).

Ostrożność Kościoła w ocenie objawień prywatnych łączy się także z tym, że w historii były one wielokrotnie wykorzystywane do siania nienawiści, ducha separacji, podziałów między wiernymi i tworzenia nowych sekt. Raport, wydany przez Watykan w 1986 r., pt. Sekty albo nowe ruchy religijne, mówi: „Jako sekty można by określić te grupy, które poza Biblią mają także inne księgi «objawione» lub «przesłanie prorocze»”. Do tego typu grup, które nie mają nic wspólnego z chrześcijaństwem, a powołują się na „nowe objawienia” otrzymywane z „nieba” od Chrystusa, Maryi i świętych, należą wspólnoty powstałe w oparciu o wizje Niemca J. Lorbera (XVIII w.), Szweda E. Swedenborga (XVIII w.), Niemki F. M. Lammle (ur. 1907 r.), Szwajcarki E. Bertschinger (działającej od 1978 r.) i innych. Jeden z takich wizjonerów, były zakonnik katolicki Francuz M. Collin, głosił, że w 1950 r. Chrystus powołał go na papieża i przyjął on imię Klemensa XV. Hiszpan C. D. Gomes (ur. 1949 r.) uznał się w 1978 r. za papieża Grzegorza XVII i traktował papieża w Rzymie jako antypapieża. Jedną z grup działających w Polsce, opierających się na prywatnych objawieniach Niemca Wiliama Kamma, jest Maryjne Dzieło Pokuty.

Kamm powołuje się na przekazy Pana Jezusa, Matki Bożej, św. Piotra, św. Pawła, św. Michała, św. Teresy, św. Józefa, św. Szarbela, s. Faustyny i ks. Popiełuszki. Nazywany jest „przez Niebo” Małym Kamykiem i Księciem Apostołów Ostatnich Czasów. Jego zadaniem jest zjednoczenie wszystkich wizjonerów, proroków i mistyków świata. Twierdzi, że jak na św. Piotrze – Skale, został zbudowany Kościół, tak na Kamyku zostanie odnowiony i ocalony. Po męczeństwie Jana Pawła II wstąpi na tron papieski Mały Kamyk i będzie uznany jako Piotr II i ostatni papież. Polska będzie pierwszym krajem, który uzna Piotra II. Rok 1988 jest początkiem powrotu Jezusa. Kamm nadaje Matce Bożej nowe tytuły: „Nasza Pani od Arki”, „Róża Mistyczna”.

Ustala także nowe święta: 13 X – światowy dzień komunii pokutnej, 13 VII – Róży Mistycznej. Za największe sanktuaria świata uznaje Nowrę w Australii i Oławę w Polsce. Zaleca także różne magiczne praktyki, zapowiadając np., że wkrótce pył radioaktywny spadnie na cały świat, trzeba będzie myć i zanurzać w wodzie całą żywność dodawszy kroplę wody święconej, dzięki czemu znikną wszelkie zanieczyszczenia. Kamm twierdzi, że kiedy jest odmawiana ułożona przez niego modlitwa „stacje różańca krzyża”, za każdym razem 10 tys. dusz zostaje zbawionych, a dzięki modłom jego wyznawców kara Boża już została złagodzona o 2%.

Prywatne objawienia, które mogą wielu ludziom pomóc podbudować swoją modlitwę, wzmocnić wiarę, a w ten sposób przybliżyć do Boga, dla wielu stają się źródłem sensacji, sprowadzeniem na manowce ducha, poszukiwaniem fałszywych bogów, odejściem od jedynego Objawienia, jakie zostało nam dane.

Jan Paweł II w encyklice Redemptor hominis (Odkupiciel człowieka) uczył, iż „[…] jest rzeczą konieczną, by Kościół w wyznawaniu i nauczaniu wiary pozostawał ściśle wierny wobec Bożej prawdy i by ta wierność wyrażała się w żywej postawie zgodnej z rozumem uległości. Sam Chrystus Pan w trosce o tę wierność dla prawdy Bożej przyobiecał Kościołowi specjalną pomoc Ducha Prawdy, wyposażył w dar nieomylności tych, którym zlecił przekazywanie tej prawdy, jej nauczanie – jak to określił I Sobór Watykański, a powtórzył II Sobór Watykański” [13].