Uroczystość Narodzenia Pańskiego

MSZA O ŚWICIE
Księga Izajasza 62, 11-12 o Ewangelia wg św. Łukasza 2, 15-20

Wspaniałe życie (It's a Wonderful Life)
USA 1947, 121 minut
Obsada: James Stewart, Donna Reed, Thomas Mitchell, Lionel Barrymore, Gloria Grahame, Henry Travers, Beulah Bondi
Scenariusz: Frances Goodrich, Albert Hackett, Jo Swerling, Frank Capra
Reżyseria: Frank Capra

Wspaniałe życie
A co by było, gdyby…?

STRESZCZENIE

George Bailey dorasta w ciepłej, rodzinnej atmosferze w Bedford Falls. Jego ojciec jest dobrym człowiekiem, ale niezaradnym właścicielem firmy budowlanej i pożyczkowej i chętnie udziela kredytu swoim klientom. George marzy o opuszczeniu miasta. Chce projektować, budować nowoczesne miasta, lotniska i mosty oraz zmieniać świat. Zakochuje się w Mary.

Brat George'a opuścił miasto i kiedy umiera ich ojciec, przed George'em także staje szansa wyjazdu. Ale postanawia zostać, ponieważ firmę Baileya przejmuje szorstki pan Potter. George sądzi, że może wpłynąć na pana Pottera, aby nadal traktował dobrze klientów, podobnie jak jego ojciec.

Mary i George pobierają się. Przez kolejne lata bohater buduje życzliwe relacje z ludźmi z miasta i zakłada dla nich osiedla. Ale nigdy nie udaje mu się wyjechać z miasta i nie realizuje swoich marzeń. Czas mija, rodzina powiększa się, a on czuje się jak w pułapce. Gdy pewnego dnia okazuje się, że w firmie brakuje dużej kwoty, George musi znaleźć pieniądze, by pokryć straty. (Nie wie, że jego dobroduszny wujek Billy przez pomyłkę dał panu Potterowi dzienny dochód owinięty w gazetę). George jest zrozpaczony i szorstki wobec Mary i dzieci. Myśli o popełnieniu samobójstwa, aby uzyskać pieniądze z ubezpieczenia.

Wtedy przybywa anioł Clarence, żeby pomóc bohaterowi zobaczyć prawdziwy sens i wartość jego życia. Clarence pokazuje mu, jakim miastem mogło być Bedford Falls, gdyby George nie żył: pełnym nędzy i korupcji. Nadchodzi moment opamiętania i bohater biegnie do domu do Mary i swojej rodziny, by świętować z nimi Boże Narodzenie.

KOMENTARZ

Jest to prawdopodobnie najczęściej cytowany (jeżeli tak można powiedzieć o filmie) film w całej historii kina - był pokazywany lub wspominany niezliczoną ilość razy w innych filmach (oglądają go nawet złośliwe Gremliny). Choć nie został ciepło przyjęty w 1947 r., zdobył popularność w następnych dziesięcioleciach. W pewnym sensie stał się amerykańskim filmem bożonarodzeniowym.

Zamysł tego filmu jest niemal doskonały. Frank Capra przybliżał widowni społeczne problemy tamtych lat. Pozytywna wizja postaci i fabuła dają w efekcie bohatera, który potrafi pokonać duże trudności w sposób prawy i uczciwy, podobnie jak Gary Cooper w Pan z milionami (Mr Deeds Goes to Town) i James Stewart w Mr Smith jedzie do Waszyngtonu (Mr Smith Goes to Washington).
Scenariusz napisali weterani złotego wieku Hollywood: Frances Goodrich, Albert Hackett i Jo Swerling, a jest on adaptacją historii, której pomysł Philip Van Doren Stern zapisał na bożonarodzeniowej kartce świątecznej.

DIALOG Z EWANGELIĄ

Myśl przewodnia: Film "Wspaniałe życie" stał się jednym z ulubionych filmów w Ameryce, kwintesencją i standardem filmu bożonarodzeniowego. Jest zaproszeniem widowni, aby doceniła otrzymane dobrodziejstwa. Poprzez anioła Clarence obiecuje pokój ludziom dobrej woli.
Czytania z mszy św. o świcie w dniu Bożego Narodzenia dotyczą błogosławieństw: nadziei związanej ze Zbawicielem u proroka Izajasza, dobroci i miłości Boga w Liście św. Pawła do Tytusa (por. 3, 4-7) oraz objawienia pasterzom w Ewangelii według św. Łukasza. Czytania te są pełne pociechy, radości i nadziei.

Punkt kulminacyjny filmu przypada na czas Bożego Narodzenia - czas kryzysu dla George'a Baileya i jego rodziny. Jeśli George zabije się, zagrożone zostaną zarówno teraźniejszość, jak i przyszłość.
Dla ludzi z Bedford Falls George był i jest błogosławieństwem. Poświęcił im całe swoje życie, zrezygnował dla nich ze swoich osobistych nadziei i ambicji. Ale uważa, że jego życie jest nudne i zwyczajne, z pewnością wcale nie wspaniałe.

Potrzeba aż specjalnej interwencji ze strony Boga, by bohater spojrzał inaczej na swoje życie, zaakceptował je i dostrzegł, że jest niezwykłe. W duchu pierwszego Bożego Narodzenia anioł Clarence łagodnie przekonuje George'a, że jego życie ma sens i zabiera go w podróż po przeszłości i przyszłości, podobną do podróży Scrooge'a w Opowieści wigilijnej. Czytanie z Listu do Tytusa opisuje dobrodziejstwa, które otrzymał George, jeśli tylko zechce otworzyć oczy i dostrzec je.

KLUCZOWE SCENY I WĄTKI

- Młody George Bailey uchodzi za prawego człowieka w swojej rodzinie, mieście, pracy; przechodzi stan udręki związanej z decyzją pozostania w Bedford Falls.
- George czuje, że życie go omija; ma duże ambicje i brak świadomości wszystkich swoich faktycznych osiągnięć.
- Nadchodzi czas kryzysów, do których przyczyniają się błędy wujka Billy'ego oraz wyzysk Pottera; pojawia się Clarence jako anioł na praktyce; Clarence ratuje George'a i zaprzyjaźnia się z nim, prowadzi go przez przeszłość i przyszłość; George biegnie do domu do swojej rodziny.

DO REFLEKSJI I ROZMOWY

1. Wydaje się, że filmy bożonarodzeniowe wzorują się na archetypie historii bożonarodzeniowej Karola Dickensa, Opowieści wigilijnej napisanej w 1843 roku. Pewne stałe jej elementy to rodzina w kłopotach, wspomnienia świąt z przeszłości, zanim jeszcze pojawiły się problemy, obrazy przyszłości i ktoś, kto pomaga rozwiązać wszystkie trudności, wnosząc na powrót w Boże Narodzenie ciepło rodzinne, szczęście i pokój. Pod jakimi względami film Wspaniałe życie spełnia warunki "tradycyjnej" historii świątecznej? Co stanowi źródło radości Bożego Narodzenia, które sprawia, że dana historia świąteczna jest udana?

2. Film skupia się na osobistej drodze bohatera od rozpaczy do świadomości i nadziei. W jaki sposób współcześni ludzie mogą identyfikować się z sytuacją George'a? Czy można zastosować przesłanie anioła Clarence'a o tym, co by się stało, gdyby George nie żył, do współczesnej sytuacji?

3. Przekonamy się, że anioły są pośród nas, jeśli tylko dostrzeżemy sygnały dobra wokół: ludzi, których spotykamy, książki, które czytamy, piosenki, które słyszymy, historie z telewizji i filmów. W jaki sposób możemy kontemplować Boże tajemnice i dobroć ludzką w codziennym życiu?

Modlitwa
Panie, w tym dniu zesłałeś nam Jezusa, Twego Syna, jako dar pokoju dla świata. Spraw, aby stał się On darem dla niespokojnych i cierpiących w tym okresie radości. Amen.