Ewangelia w Hollywood
Przewodnik po Piśmie Świętym dla miłośników kina
Uroczystość Narodzenia Pańskiego
MSZA W DZIEŃ
Księga Izajasza 52, 7-10 o Ewangelia wg św. Jana 1, 1-18
E.T. (E.T: The Extra-Terrestrial)
USA 1982, 118 minut
Obsada: Henry Thomas, Drew Barrymore, Dee Wallace, Peter Coyote
Scenariusz: Melissa Mathison
Reżyseria: Steven Spielberg
E.T.
Zstąpił na ziemię
STRESZCZENIE
Elliot mieszka ze swoją mamą, starszym bratem i młodszą siostrą w miłej okolicy w Kalifornii. Pewnej nocy wyczuwa w domu czyjąś obecność i odkrywa tajemnicze stworzenie. Obdarza ono Elliota sympatią i chłopiec postanawia ochraniać je, ukrywając w domu, lecz wkrótce odkrywają to jego brat i siostra. Elliot nazywa obcego stworzeniem pozaziemskim, w skrócie E.T.
E.T. przystosowuje się do życia w rodzinie, chociaż musi się ukrywać. Próbuje znaleźć sposób skontaktowania się ze swoim światem, chce "zadzwonić do domu". W końcu dzieci są zmuszone powiedzieć o E.T. mamie. W tym czasie władze szukają tego stworzenia, a poszukiwaniom przewodzi naukowiec o nazwisku Keys.
Elliot robi, co może, żeby ochronić E.T., ale stworzenie zostaje złapane i poddane badaniu. Zaczyna umierać i dopiero gdy Elliot oddaje w czasie operacji swoją krew dla przyjaciela, E.T. wraca do życia.
Dzieci i ich przyjaciele uciekają z E.T. samochodem. Jednak E.T. wie, że nadchodzi czas jego odejścia i udaje się na górę, żeby "spotkać się" ze swoim pojazdem kosmicznym. Zaprasza Elliota, aby mu towarzyszył. Na miejsce przybywa Keys i mama Elliota wraz z przyjaciółmi dzieci - fruną po niebie na rowerach. Elliot stwierdza, że musi zostać ze swoją rodziną, a E.T. obiecuje, że zawsze będzie z nimi.
KOMENTARZ
Film E.T. był bardzo popularny w latach osiemdziesiątych i nadal pozostaje jednym z najpopularniejszych i najbardziej dochodowych filmów.
Steven Spielberg już wcześniej okazał zainteresowanie kosmosem i cywilizacjami pozaziemskimi, kiedy w 1977 r. zrealizował Bliskie spotkania trzeciego stopnia. Film ten prezentował optymistyczną wizję obcych i pozaziemskich światów, w przeciwieństwie do innych filmów przedstawiających obcych jako wrogów. Spielberg chciał zrobić film dla dzieci i jako podstawę wybrał historię Piotrusia Pana, a następnie zlecił Melissie Mathison (Indianin w kredensie, Kundun - życie Dalaj Lamy) jej adaptację i przeniesienie w perspektywę kosmosu. Później, podczas jednego z wywiadów, Mathison powiedziała, że w trakcie realizacji E.T. zdała sobie sprawę z podobieństw tej historii do Ewangelii.
W postać Elliota wcielił się Henry Thomas, a mała Drew Barrymore gra jego siostrę Gertie. Głosu E.T. użyczyła Debra Winger - został on technicznie zmodyfikowany, by uzyskać znaną nam chropowatość.
DIALOG Z EWANGELIĄ
Myśl przewodnia: Słowo stało się Ciałem. Od samego początku chrześcijanie próbują odkryć sens tego wydarzenia: że Bóg zstąpił na ten świat, stał się jednym z nas i dzielił z nami nasze człowieczeństwo. Filmy, takie jak "E.T." są postrzegane przez widza jako oparte na przesłaniu Ewangelii.
E.T. przybywa "stamtąd", z kosmosu, spoza tego świata i zamieszkuje z ludźmi. Początkowo jest nieśmiały, potem staje się częścią rodziny i doświadcza tego, co ludzkie. A ludzie - najpierw dzieci, potem dorośli - stopniowo zaczynają poznawać i doceniać pozaziemskie stworzenie.
Przybysz jest poszukiwany przez władze, które chcą poddać go badaniom. Gdy E.T. zostaje ujęty, zaczyna umierać. Kiedy Elliot podczas jazdy karetką oddaje mu swoją krew, E.T. powraca do życia. Ukazuje się w białej szacie i widać, jak bije jego czerwone serce.
W końcu E.T. wraca do siebie, wypowiadając wcześniej słowa bardzo podobne do zakończenia Ewangelii według św. Mateusza: "Bądźcie dobrzy, będę z wami zawsze".
Kiedy nakręcono ten film, ludzie żartowali, że po S.T. (Starym Testamencie) i N.T. (Nowym Testamencie) pojawił się E.T., czyli Ekstra Testament. Mathison i Spielberg nie zamierzali nadać tej historii wymiaru teologicznego. Skorzystali raczej z historii i mitów dotyczących wcielenia, które są obecne w wielu kulturach. Jednakże analogie z Pismem Świętym zdają się być wyraźne i nadają temu dziełu filmowców duchowy wymiar. Teologia zawsze posługiwała się analogiami i przypowieściami, by przybliżyć nam tajemnice Boga. W tym przypadku masowa kultura umożliwia widzom refleksję natury teologicznej dzięki poruszającemu i pobudzającemu wyobraźnię dziełu, jakim jest film.
KLUCZOWE SCENY I WĄTKI
- E.T. przybywa na Ziemię; żyje tu w izolacji i pragnie powrócić do domu; ukrywa się, ale odnajduje go Elliot i zabiera do domu.
- Naukowcy poszukują E.T.; mają swoje motywy, są podejrzliwi, a nawet wrodzy; odbywa się pościg i E.T. zostaje ujęty.
- Elliot oddaje swoją krew dla E.T., który powraca do życia; E.T. jest w białej szacie z widocznym płonącym sercem; następuje pożegnanie; ostatnie słowa E.T.; Elliot decyduje, że zostaje z rodziną; końcowe "wniebowstąpienie" E.T.
DO REFLEKSJI I ROZMOWY
1. Filmy Stevena Spielberga ciągle powracają do tematu samotnych dzieci. E.T. także jest sam, ale w wolności ofiarowuje swoją przyjaźń i miłość innym samotnym dzieciom. W jaki sposób wątek ten jest zaznaczony w podtekście filmu? Jak zostaje wyrażony i odegrany? Które sceny obrazujące relacje między dziećmi i E.T. przypominają życie i misję Jezusa?
2. Wydawałoby się, że istoty pozaziemskie niezbyt pasują do świąt Bożego Narodzenia, a jednak w Ewangeliach pełno jest "obcych". Rzymianie byli obcymi dla Izraelitów; Józef i Maryja mieli wkrótce udać się do Egiptu, gdzie byli obcymi. W filmie Elliot i jego rodzeństwo przyjęli obcego E.T., mimo że tak bardzo się od nich różnił. W jaki sposób filmy przedstawiają zwykle ludzi, którzy są "inni" z powodu rasy, statusu społecznego, kraju pochodzenia, kultury, płci czy wieku?
3. Bóg może przemawiać do nas na wiele sposobów, jeśli jesteśmy otwarci i gotowi słuchać. W jaki sposób przemówił On do ciebie dzisiaj, w święto Bożego Narodzenia, poprzez historię E.T.?
Modlitwa
Panie Jezu, pomóż nam zrozumieć i docenić znaczenie Twojego Wcielenia. Przyszedłeś przeżywać ludzkie życie podobne do naszego, by dać nam wzór odwagi i miłości. Bądź z nami zawsze. Amen.