UROCZYSTOŚĆ OBJAWIENIA PAŃSKIEGO
Księga Izajasza 60, 1-6 o Ewangelia wg św. Mateusza 2, 1-12

Fisher King (The Fisher King)
USA 1991, 137 minut
Obsada: Robin Williams, Jeff Bridges, Mercedes Ruehl, Amanda Plummer
Scenariusz: Richard LaGravenese
Reżyseria: Terry Gilliam

Fisher King
Poszukiwanie sensu

STRESZCZENIE

Jack Lucas jest prezenterem radiowym, bezwzględnym w swoim postępowaniu, który nie tylko traktuje lekceważąco swoich słuchaczy, ale również wypowiada bardzo ekstremalne poglądy. Pewnego dnia jeden ze słuchaczy bierze na poważnie słowa Jacka i urządza masakrę wśród gości eleganckiej restauracji. Pełen poczucia winy Jack wycofuje się z życia zawodowego. Wprowadza się do swojej dziewczyny, Anne, i zaczyna pracę w jej sklepie z filmami wideo.

Pewnej nocy pijany Jack zmierza w kierunku rzeki, żeby się zabić. Ktoś zaczepia go i próbuje podpalić, ale ratuje go grupa bezdomnych ludzi pod przywództwem Parry'ego, który uważa się za rycerza. Jack dowiaduje się, że Parry jest byłym profesorem historii średniowiecznej, który znalazł się w szpitalu psychiatrycznym po tragicznej śmierci swojej żony. Parry żyje w świecie swoich fantazji.

Aby odpokutować za swoje grzechy, Jack pomaga Parry'emu, dając mu pieniądze. Roztacza także opiekę nad niezdarną i nieświadomą niczego Lidią, w której Parry jest zakochany jako w "damie swego serca". Parry opowiada Jackowi tytułową opowieść o mitycznym księciu Fisher King. Pokazuje mu zdjęcie kielicha, będącego w posiadaniu pewnego miliardera - uważa, że jest to święty Graal. Parry rozmawia także z niewidzialnymi ludzikami i jest prześladowany i ścigany przez ogromnego Czerwonego Rycerza.

Jack i Anne organizują spotkanie Lidii i Parry'ego w sklepie wideo. Wszystko układa się dobrze i obie pary idą razem do restauracji.
Jack zaczyna czuć się lepiej i chce wrócić do pracy. Zostawia Anne. Parry zostaje napadnięty i to wydarzenie powoduje, że powtórnie przeżywa wstrząs związany ze śmiercią żony. Zapada w śpiączkę. Jack odwiedza go w szpitalu i tam decyduje się na zdobycie Graala. Dzięki kielichowi przywraca do życia Parry'ego. Jack wraca do Anne, a Parry i Lidia są razem. Wypełnili tytułową opowieść.

KOMENTARZ

Terry Gilliam, amerykański rysownik, był członkiem angielskiej grupy Monty Pythona i wyreżyserował film Monty Python i święty Graal, a także film typu mitycznej fantasy Bandyci czasu. Inne jego filmy to Brazylia, Przygody barona Munchausena, Twelve Monkeys oraz Las Vegas Parano.

Robin Williams z powodzeniem zagrał wzruszającą postać Parry'ego, dotkniętego obłędem współczesnego rycerza, głęboko przeżywającego żałobę. Mercedes Ruehl, odtwórczyni roli Anne, zdobyła Oskara za najlepszą rolę drugoplanową. Jeff Bridges, który był nominowany do Oskara w 2001 r. za najlepszą rolę drugoplanową w filmie Ukryta prawda (The Contender), wciela się w postać znużonego życiem i zajętego samym sobą przedstawiciela mediów. Amandzie Plummer nie sprawiła trudności rola dziwacznej, szczerej i niezgrabnej Lidii.

Robin Williams opowiada tytułową historię: pewien młody książę o wielkich ambicjach wyrusza na poszukiwanie Graala, ale kiedy ma już po niego sięgnąć, jego ręka się pali. Potem staje się sfrustrowanym królem, który nie akceptuje samego siebie. Kiedy nadworny błazen podaje mu kielich z wodą, król spostrzega, że jest to święty Graal - w końcu otrzymuje przedmiot swego pożądania. Jack jest takim współczesnym królem, którego życie zostało zanieczyszczone i skarlało. Parry jest błaznem, który pomaga Jackowi odkryć, że trzyma Graala w swoim ręku.

DIALOG Z EWANGELIĄ

Myśl przewodnia: Święto Trzech Króli to święto objawienia Jezusa światu. Upamiętnia także zakończenie poszukiwań trzech Mędrców. Gdy odnaleźli Dziecię, spełniły się wszystkie ich nadzieje i marzenia.
Film jest współczesną interpretacją tytułowej opowieści, starego mitu o poszukiwaniach pewnego króla. Istnieją podobieństwa między głównym bohaterem, Jackiem, a mitycznym królem. Jest on na pozór skazanym na niepowodzenie władcą, który nie zdaje sobie sprawy, że jest w trakcie poszukiwań łaski i pełni. Trzej królowie także poszukiwali mądrości i Dziecięcia, które ukaże im sens ich wyprawy. Również rzekomy rycerz Parry na swój sposób poszukuje Graala, który symbolizuje Boże naczynie łaski.

Parry opowiada Jackowi historię o Graalu, kiedy leżą nocą w Central Parku i patrzą w niebo. Pierwsze czytanie z Księgi Izajasza przypomina nam, że światło świeci w ciemności. Nowy Jork jest dla obydwu postaci miastem ciemności. Myśl o Graalu daje Parry'emu nadzieję i w końcu staje się także celem dla Jacka, choć kielich stanowi tylko trofeum miliardera, dobrze zabezpieczone w jego rezydencji.

Trzej Mędrcy szukają Króla. Nie są w stanie iść najkrótszą drogą, bo jej nie znają. Szukają pomocy u zdradzieckiego Heroda i badają słowa proroctw, aby znaleźć Jezusa. Jack i Parry także są w drodze do swojego Graala. Osaczają ich wątpliwości, a Parry obawia się pościgu demonicznego Czerwonego Rycerza, ale w końcu otrzymują wymarzony kielich. Kiedy Mędrcy dotarli do celu, złożyli swoje dary. Jack i Parry obdarowują siebie nawzajem. Jack pokutuje, Parry zostaje uzdrowiony - obaj otrzymują łaskę.

KLUCZOWE SCENY I WĄTKI

- Jack zachowuje się arogancko w swoich programach radiowych, drwi ze słuchaczy, używa sarkastycznych słów; jego wypowiedzi doprowadzają Edwina do zabicia ludzi, co wzbudza w Jacku przerażenie; Jack zostaje zaatakowany i podpalony, a następnie uratowany przez Parry'ego, rycerza w lśniącej zbroi.
- Parry ma wizje, w których widzi Czerwonego Rycerza; Parry opowiada Jackowi tytułową historię; ta historia ma wiele analogii do wyprawy trzech Mędrców.
- Parry zapada w śpiączkę, a Jack chce mu pomóc; podejmuje starania, by zdobyć Graala; jego wyprawa kończy się sukcesem; doświadcza łaski kończącej wyprawę: pokuty i przebaczenia, miłości i pojednania.

DO REFLEKSJI I ROZMOWY

1. Słowa Jacka wypowiedziane w jego audycji radiowej prowadzą do tragedii. Film przypomina widzom o tym, jaki wpływ wywierają media na odbiorców indywidualnych, wśród których mogą znajdować się osoby bardzo podatne na zranienie. Jack podejmuje osobiste poszukiwania sensu i pokoju, ale co z jego odpowiedzialnością jako przedstawiciela mediów? W jaki sposób można w demokratycznym społeczeństwie wprowadzać równowagę między wolnością słowa a naszą odpowiedzialnością za jego konsekwencje?

2. Obciążeni winą i smutkiem Jack i Parry szukają Graala. Staje się on dla nich symbolem miłości, przebaczenia i pokoju. W trakcie poszukiwań obaj bohaterowie obdarowują się wzajemnie, stając się dla siebie nawzajem wybawieniem. Widzimy to zwłaszcza pod koniec filmu, kiedy Parry leży w szpitalu, oraz w finałowych scenach rozgrywających się pod pełnym gwiazd niebem. A co z kobietami obecnymi w ich życiu? W jaki sposób przyczyniają się one do procesu wybawienia? Czy także go doświadczają? Dlaczego tak - albo dlaczego nie?

3. Objawienie oznacza ukazanie się Boga. Może także oznaczać osobisty moment oświecenia, kiedy nagle coś staje się dla nas jasne. Które sceny z filmu są tego rodzaju chwilami? W jaki sposób reagujemy na takie momenty czy też chwile prawdy w naszym życiu?

Modlitwa
Panie Boże, Ty objawiłeś Jezusa światu. Trzej Królowie podróżowali po to, by odnaleźć Ciebie. Objawiaj nam siebie, bo szukamy Cię w naszym codziennym życiu. Amen.