Gdy Bożena poznała Leszka, pomyślała, że to z pewnością Pan Bóg postawił go na jej drodze. Leszek jest cierpliwy, troskliwy, serdeczny. Kocha ją i – co najważniejsze – pokochał też jej dzieci. Dwa lata wcześniej Bożena uciekła od męża alkoholika, który jej ubliżał, upokarzał ją i bił. Nawet gdy odeszła, nie dawał jej spokoju – na przemian groził i obiecywał poprawę. Dzięki Leszkowi odżyła, uwierzyła, że może jeszcze stworzyć normalny, ciepły dom dla swoich dzieci. Na początku nie przeszkadzało jej odsunięcie od sakramentów. Z upływem lat tęskniła za tym coraz bardziej. „Czasem, kiedy nie mogę w nocy zasnąć – wyznaje – zastanawiam się, czy to Bóg, czy diabeł podsunął mi Leszka. Może popełniłam błąd i rzeczywiście lepiej było żyć z mężem alkoholikiem niż teraz bez Boga?"

 

Wiele par, które zgłaszają się do duszpasterstw osób żyjących w związkach niesakramentalnych, dręczy podobny dylemat. Z jednej strony jest miłość, z której nie potrafią zrezygnować, bo jest dla nich pewnym dobrem – często największym, jakie ich w życiu spotkało – z drugiej pojawia się świadomość grzechu i poczucie odrzucenia przez Kościół. Ks. Krzysztof Bojan, który zajmuje się duszpasterstwem związków niesakramentalnych w Bielsku-Białej, uważa, że ból z powodu braku spowiedzi i Komunii św., jest dowodem na obecność Boga w ich życiu.
 

Prawie nie spotkałem wśród żyjących w związkach niesakramentalnych człowieka, który nie miałby przykrych doświadczeń. Są obrażani głównie przy okazji kolędy albo załatwiania spraw związanych z chrztem dziecka. To takie urzędowe chamstwo – przeczytaj rozmowę z o Józefem Puciłowskim, dominikaninem, historykiem i byłym duszpasterzem związków niesakramentalnych.

 

 

Często za ich wyborem kryje się historia krzywdy i cierpienia; są wśród nich osoby przez lata zdradzane, oszukiwane, a na koniec porzucone przez współmałżonków, ofiary młodzieńczego zauroczenia, które zbyt szybko zdecydowały się na ślub. Są też młodzi skojarzeni i skłonieni do ślubu przez zaprzyjaźnione rodziny, np. Agata, która jeszcze na studiach wyszła za Tomka, z którym znała się od dzieciństwa. Rozumieli się, lubili, ale brakowało „tego czegoś". Nikt inny jednak się nie pojawiał, a rodzice delikatnie naciskali na ślub, który miał być uwieńczeniem wieloletniej przyjaźni rodzin. Pobrali się, ale po dwóch latach Tomek zakochał się w innej kobiecie. Przy niej odnalazł to, czego od początku brakowało mu w związku z Agatą. Nie odszedł, ale nie umiał już żyć z Agatą. Oboje czuli, że ich ślub był pomyłką. Po kolejnych trzech latach wzięli rozwód. Żyją samotnie, ale trzydziestoletnią dzisiaj Agatę przeraża perspektywa spędzenia reszty życia w samotności. Jest bardzo religijna, ale trudno jej pogodzić się z tym, że nie wolno jej nikogo pokochać, że nigdy nie będzie miała własnych dzieci.
 

Coś drgnęło
 

W duszpasterstwach par niesakramentalnych są też osoby, które dopiero niedawno, po kilkudziesięciu latach życia w cywilnym związku, zdały sobie sprawę z tego, jak ważna jest dla nich wiara i sakramenty. Są też świeżo nawróceni „niepraktykujący katolicy". Na stronie internetowej warszawskiego duszpasterstwa związków niesakramentalnych, prowadzonego przez pallotyna, ks. Jana Pałygę, można przeczytać świadectwo pewnej młodej kobiety. Iza, bo tak ma na imię, zawierając związek cywilny, nieszczególnie interesowała się Kościołem czy Bogiem. Pewnego dnia, będąc na spacerze z kilkuletnią córką, przechodziła obok kościoła. Drzwi były otwarte. Zainteresowane dziecko pociągnęło ją do środka, z ciekawością oglądało figury, obrazy i rzeźby. Tak dotarły przed główny ołtarz. „Wtedy coś we mnie drgnęło. Uklękłam, zrobiło mi się gorzko i smutno. Łzy napłynęły do oczu – opowiada Iza.  Tak rozpoczął się mój powrót do Boga. Zaczęłam częściej zaglądać do kościoła i pytać samą siebie: co się stało z moją wiarą? Jakże ona musiała być słaba, że stawiając jeden fałszywy krok, straciłam wszystko – odrzuciłam Boga. Potem nadszedł czas pierwszej Komunii św. mojej córki i wielki ból, że nie mogę razem z nią przyjąć Chrystusa. Tylko Bóg wie, co przeżywałam, gdy mówiłam jej, jak należy się spowiadać, jak przyjmować Komunię św.".

 

Do duszpasterstwa związków niesakramentalnych przychodzą pary z różnymi problemami, różnym stażem i nastawieniem. Obejmuje ono bowiem małżeństwa cywilne, które nie mają przeszkód do zawarcia ślubu kościelnego, osoby rozwiedzione i w separacji, które żyją samotnie, osoby żyjące w konkubinacie oraz małżonków rozwiedzionych po ślubie kościelnym, którzy zawarli drugie małżeństwo cywilne. Najliczniejszą grupę stanowiąc i ostatni.

 

Wiele z tych osób jest rozżalonych na Kościół, który odmawia im dostępu do sakramentów. Dla większości z nich jest to równoznaczne z wyrzuceniem ich z Kościoła. Bardzo często stawiają pytanie: „Dlaczego mężczyzna, który regularnie zdradza swoją żonę albo ją bije, albo dręczy, może skorzystać ze spowiedzi i Komunii św., a my, będąc wiernymi i zgodnymi małżonkami, jesteśmy tego pozbawieni? Dlaczego tak surowo każe się nas za wybór, którego dokonaliśmy, będąc osobami niedojrzałymi?". W duszpasterstwie szukają odpowiedzi i wsparcia. Ks. Krzysztof Bojan opowiada: „Czasami przychodzi opuszczona żona i pyta: »To dla takich, którzy skrzywdzili i odeszli, jest miejsce w Kościele? Dlaczego nie zajmiecie się porzuconymi?«. Ale – dodaje ks. Krzysztof – osoby, które przychodzą do duszpasterstwa, stają się bardziej świadome kolei swoich losów i żałują popełnionego zła". Potwierdzają to też inni duszpasterze.