logo
Piątek, 29 marca 2024 r.
imieniny:
Marka, Wiktoryny, Zenona, Bertolda, Eustachego, Józefa – wyślij kartkę
Szukaj w
 
Posłuchaj Radyjka
kanał czerwony
kanał zielony
 
 

Facebook
 
Drukuj
A
A
A
 
W ciszy jest mój Bóg... - Pielgrzymka Głuchych i Głuchoniemych na Jasną Górę
 


Niesłyszący pielgrzymi spotkają się przed jasnogórskim sanktuarium o godz. 9.00. W mniejszych grupach, w towarzystwie wolontariuszy, będą zwiedzać Bastion św. Rocha. O godz. 11.00 wysłuchają prezentacji o Jasnej Górze – sanktuarium przedstawi o. Franciszek Morgiel.

Centralnym punktem pielgrzymki będzie południowa Eucharystia w bazylice jasnogórskiej pod przewodnictwem bp. Antoniego Długosza, sufragana archidiecezji częstochowskiej. Biskup posługuje się językiem migowym, będzie więc migał swoje pozdrowienia i homilię. Po zakończeniu Mszy św. głuchoniemi nawiedzą Cudowny Obraz Matki Bożej, gdzie odnowiony zostanie Akt Zawierzenia.

Jak wyjaśnia ks. Artur Stopikowski, duszpasterz głuchoniemych w archidiecezji częstochowskiej i organizator ogólnopolskiej pielgrzymki, duszpasterstwo niesłyszących i słabo słyszących nie sprowadza się tylko do sprawowania funkcji liturgicznych i religijnych. – Kapłani są dyspozycyjni dla swoich podopiecznych, którzy bardzo często potrzebują wsparcia i pomocy nawet przy załatwianiu spraw w urzędzie. Poruszanie się po instytucjach to dla tej grupy niepełnosprawnych prawdziwa droga przez mękę – mówi.

Kościół w Polsce ma znaczny wkład w działalność na rzecz osób niesłyszących. Pierwszą szkołę dla dzieci głuchych założył w 1817 r. ks. Jakub Falkowski, pijar. Także pierwszy słownik języka migowego w Polsce, wydany w 1879 r., został opracowany przez księży – Józefa Hollaka i Teofila Jagodzińskiego.

Specjalistyczne duszpasterstwo głuchych i głuchoniemych zostało zapoczątkowane w 1905 roku w diecezji katowickiej, gdzie głuchoniemi utworzyli stowarzyszenie pod nazwą: „Katolicki Związek Głuchoniemych pod wezwaniem św. Józefa”. Nabożeństwa dla głuchych z Katowic i okolicy zainicjował w roku 1909 ks. Jan Wodarz. Od 1953 roku z inicjatywy ks. Konrada Lubosa i ks. Jana Urbaczki w Domu Prowincjalnym Sióstr Służebniczek w Katowicach-Panewnikach zaczęto organizować kursy dla duszpasterzy głuchoniemych. Inicjatywa ta spotkała się z uznaniem władz Kościoła Katolickiego w Polsce i 22 lutego 1958 roku prymas Polski kard. Stefan Wyszyński powołał Ogólnopolski Sekretariat Duszpasterstwa Głuchoniemych. Jego przewodniczącym został ks. Konrad Lubos, który w 1963 roku został też przez Episkopat powołany na krajowego duszpasterza głuchoniemych (funkcję tę pełnił do 1992 r.). Sekretariat posiadał także swojego opiekuna z ramienia Episkopatu Polski był nim bp Herbert Bednorz z Katowic. Siedzibą Sekretariatu była Kuria Diecezjalna w Katowicach.

Obecnie prace duszpasterstwa głuchoniemych w Polsce koordynuje Krajowa Centrala Duszpasterstwa Głuchoniemych, której dyrektorem – a zarazem krajowym duszpasterzem głuchoniemych - jest ks. Jan Sołtysik. Opiekunem z ramienia Episkopatu Polski jest abp Damian Zimoń. W 1992 r. metropolita katowicki wydał dokument „Promemoria w sprawach duszpasterstwa głuchoniemych w Polsce”, określający zadania, jakie stawia się przed duszpasterzem niesłyszących i zalecający kandydatom na to stanowisko nie tylko ukończenie seminarium duchownego, lecz także kierunku surdopedagogicznego w uczelni pedagogicznej oraz pełnego dostępnego kształcenia w zakresie języka migowego. W ostatnich latach zajęcia z zakresu języka migowego są prowadzone w seminariach duchownych, m.in. w Katowicach, Wrocławiu, Częstochowie, Gliwicach, Łodzi czy Ełku. Klerycy zgłębiają zagadnienia pastoralne związane z duszpasterstwem osób niesłyszących i surdologią oraz uczą się języka migowego, aby móc w przyszłości pracować w środowisku osób głuchoniemych.

W 1992 r. w każdej diecezji został powołany referent duszpasterstwa głuchych. Jego zadaniem jest m.in. koordynowanie działań duszpasterskich w ośrodkach dla głuchych i informowanie duszpasterzy terenowych o istniejących lub nowych pomocach duszpasterskich i katechetycznych dla głuchych, a także organizowanie diecezjalnych lub międzydiecezjalnych pielgrzymek, rekolekcji, dni skupienia, warsztatów dla niesłyszących kandydatów do małżeństwa. Raz w roku duszpasterze głuchych oraz katecheci z całej Polski spotykają się na sesji w Katowicach.

Do form duszpasterstwa specjalnego należały pielgrzymki głuchoniemych do Piekar Śląskich. Pierwszą pielgrzymkę zorganizował ks. Maksymilian Wojtas w 1932 roku. Sporadycznie organizował je także na Górę Św. Anny. Po raz pierwszy pielgrzymka głuchych przybyła na Jasną Górę 14 września 1952 roku. Zorganizował ks. Konrad Lubos z Katowic przy współpracy ks. Antoniego Mietlińskiego i ks. Władysława Gołąba. Kolejne spotkania w jasnogórskim sanktuarium organizowane były w różnych latach. Dopiero od 1996 roku podjęto decyzję organizowania każdego roku Ogólnopolskiej Pielgrzymki Głuchych na Jasną Górę.

Oprócz pielgrzymki ogólnopolskiej organizowane są też pielgrzymki do sanktuariów lokalnych, wśród których należy wyróżnić Sanktuarium Bolesnej Królowej Polski w Kałkowie-Godowie. Tam we wrześniu 1990 r. poświęcona została kaplica głuchych, a w lipcu 1997 r. zostało otwarte Oratorium Głuchych, gromadzące eksponaty i pamiątki będące świadectwem historii, kultury i tożsamości środowiskowej niesłyszących. Inspiratorem, założycielem i kustoszem tego nietypowego, jedynego w Polsce muzeum poświęconego niesłyszącym jest wieloletni duszpasterz tego środowiska ks. kanonik Czesław Wala.

Dzięki współpracy diecezjalnych duszpasterzy i wsparciu abp. Damiana Zimonia, przeprowadzono prace nad stworzeniem pierwszego w Polsce słownika migów religijnych oraz programu nauczania religii w gimnazjum dla niesłyszących. Obydwie pozycje zostały wydrukowane przez Drukarnię Archidiecezji Katowickiej i opublikowane staraniem Księgarni Św. Jacka w Katowicach.

Warto zaznaczyć, że Kościół rozpoczął także działalność duszpasterską wśród osób głuchoniewidomych. 6 września 1998 r. w kościele św. Marcina w Warszawie, gdzie posługują siostry franciszkanki służebnice Krzyża, została odprawiona po raz pierwszy Msza Święta dla głuchoniewidomych. Przy obecności tłumaczy języka migowego i tłumaczy oralnych oraz z wykorzystaniem urządzeń technicznych możliwe jest czynne uczestnictwo osób głuchoniewidomych w nabożeństwie. Msze św. dla głuchoniewidomych odbywają się w każdą drugą niedzielę miesiąca o godz. 15.00.

Patronami osób niesłyszących oraz ich nauczycieli i duszpasterzy są święci, którzy przez swoją pracę duszpasterską związali się w jakiś sposób ze środowiskiem ludzi głuchoniemych. Angielski mnich św. Jan z Beverley (ok. 650-721) nauczał pewnego głuchoniemego porozumiewania się; św. Franciszek Salezy (1567-1622) przygotował do pierwszej spowiedzi i do pierwszej Komunii św. niesłyszącego chłopca imieniem Marcin; ks. Giuseppe Gualandi (1826-1907) od 1850 r. przez 57 lat zajmował się duszpasterstwem wśród głuchoniemych w Bolonii. Święty Filip Smaldone z Neapolu (1848-1923) został w 2006 r. kanonizowany przez papieża Benedykta XVI. Duchowny, pracując wśród niesłyszących wciąż poszukiwał nowych metod pedagogicznych i założył specjalny dom dla głuchoniemych, prowadzony przez grupę świeckich i kapłanów. W 1885 r. założył w Lecce zakład dla niesłyszących, którym kierowała grupa kobiet – jego penitentek. Biskup Lecce zatwierdził nową wspólnotę i tak powstał zalążek zgromadzenia Sióstr Salezjanek od Najświętszych Serc. Jest to pierwszy i do tej pory jedyny zakon na świecie, którego szczególny charyzmat stanowi praca wśród niesłyszących.

Zobacz także:
Krajowa Centrala Duszpasterstwa Niesłyszących
Znaki języka migowego

(duszp./md © Biuro Prasowe KEP 2008)