logo
Czwartek, 28 marca 2024 r.
imieniny:
Anieli, Kasrota, Soni, Guntrama, Aleksandra, Jana – wyślij kartkę
Szukaj w
 
Posłuchaj Radyjka
kanał czerwony
kanał zielony
 
 

Facebook
 
Drukuj
A
A
A
 
Jola Workowska
Wierność to nie powtarzanie słów mistrza
Zeszyty Karmelitańskie
 


Z Andrzejem Półtawskim, znanym krakowskim filozofem, nestorem krakowskiej szkoły fenomenologicznej rozmawiała Jola Workowska 
 
 
Myślę, że życie każdego człowieka niesie ze sobą skomplikowane układy, z których można zbudować coś dobrego pod warunkiem, że naprawdę wiemy, o co w tym wszystkim chodzi.


Płacz dzieci, brak pieniędzy, kłopoty ze zdrowiem… Jak Pan znajdował czas, by zajmować się filozofią? Czy krytycznych analiz prac innych myślicieli dokonywał Pan między robieniem kanapki a wyjściem do pracy? 
 
Umiejętności i zdolności do wykonywania różnych rzeczy bywają bardzo różnorodne i powiem pani szczerze, że nie należę, w przeciwieństwie do mojej żony, do ludzi zaradnych życiowo. Myślę, że spokojnie mógłbym się znaleźć w jednej drużynie z Edytą Stein, która absolutnie nie miała ręki do praktycznych rzeczy. Dla człowieka filozofowanie może być czymś ważnym. Ingarden często powtarzał stare, łacińskie powiedzenie: Primum vivere, deinde philosophari (Najpierw żyć, potem filozofować), choć myślę, że traktowanie tych słów dosłownie byłoby błędem. 

Tomasz Mann zamykał się w swoim pokoju na kilka godzin i pisał. Od rytmu dnia codziennego oddzielały go korytarze i grube drzwi. Życie (ot, choćby pranie pieluch) w zderzeniu z twórczością nie ma szans. 
 
Tak, to zawsze jest zderzenie dwóch światów, ale człowiek powinien starać się tak urządzać wszystko, aby mieć czas i na bibliotekę, i na wspólne zabawy z dziećmi. O tym, że jednak można twórczo żyć i prać pieluchy, świadczy życie mojej żony, która jest wielkim społecznikiem pracującym bez przerwy dla ludzi. Myślę, że życie każdego człowieka niesie ze sobą skomplikowane układy, z których można zbudować coś dobrego pod warunkiem, że naprawdę wiemy, o co w tym wszystkim chodzi. 
 
Chodzi o to, by razem grać czy raczej, by razem wygrać? 
 
By grać w jednej drużynie. Teraz, na starość, widzę, że im więcej mamy lat przeżytych we wspólnocie małżeńskiej, tym bardziej zgrany zespół tworzymy. Żona dużo pisze, ale komputerów nie używa, więc ja zamieniam rękopis na druk i myślę o tym, co jest napisane. Żona wszystko robi bardzo szybko i sprawnie, ja należę do typu wolnego przeżuwacza. Żona biega po świecie, ja siedzę w domu i tłumaczę z języka niemieckiego na język polski dzieła mojego aktualnego nauczyciela Spaemanna. 
 
Co Pana tak oczarowało w filozofii Spaemanna? Koncepcja osoby? 
 
Moja przygoda z filozofią rozpoczęła się od spotkania z klasyczną fenomenologią, czyli odmianą kartezjanizmu, ale potem zacząłem rezygnować z niektórych założeń takiego ujmowania świata. W pewnym sensie była to droga Ingardena, tylko że on miał zasadnicze trudności z tymi założeniami, które przeszkadzały mu podążać drogą wybraną przeze mnie. Uczniowie Husserla głośno manifestowali „powrót do rzeczy” i... wychodzili do tej „rzeczy” ze świadomości, z wnętrza swojego świata. Ich fenomenologia zaczynała się od wychodzenia ze swojej świadomości. 
 
Tymczasem człowiek od początku żyje w świecie i Spaemann doskonale to rozumie. Spaemann poświęcił swoje życie analizie nowożytnej myśli filozoficznej i jestem przekonany, że jest on teraz jedynym filozofem na świecie, który tak precyzyjnie zobaczył wszystkie odchylenia wprowadzone przez myśl nowożytną do myślenia zachodniego. Doszedłem do wniosku, że jeżeli mnie interesuje zrozumienie świata i życia, to muszę jak najlepiej nauczyć się filozofii Spaemanna. Gdy zdobędę już jego narzędzia widzenia świata i starczy mi jeszcze sił i zdrowia, wówczas będę mógł powiedzieć coś od siebie. Ale teraz muszę wdrapać się na tę filozoficzną górkę, bo ona stoi przede mną. 
 
Kiedyś takim punktem odniesienia był papież Jan Paweł II... 
 
Jan Paweł II to przykład wyjątkowy, gdyż był on przede wszystkim księdzem, duszpasterzem i – w pewnym sensie – pragmatykiem, podobnie zresztą jak Spaemann, dla którego filozofia istnieje po to, żeby wiedzieć, jak żyć. To jest oczywiście kwestia dobrego życia arystotelesowskiego, ale myślę, że cały sens filozofii polega na szukaniu takiego zrozumienia, które pozwoli na świadome, dobre życie. 
 
1 2 3  następna
Zobacz także
Przemysław Radzyński
Kiedy jest głoszone Słowo Boże, to bardzo dużo ludzi przychodzi do kościołów i chce uczestniczyć w rekolekcjach. W tym czasie oblegane są też konfesjonały. W wakacje jest mnóstwo rekolekcji młodzieżowych, powołaniowych. Różne wspólnoty chcą chociaż raz w roku przeżyć swoje rekolekcje. W wychowaniu zakonnym i do kapłaństwa kładzie się bardzo duży nacisk, żeby co roku były porządnie przeżyte rekolekcje. 

O rekolekcjach, przygotowaniu do nich i ich owocach opowiada ks. Michał Olszewski SCJ, rekolekcjonista, egzorcysta, redaktor naczelny sercańskiego portalu ewangelizacyjnego Profeto.pl w rozmowie z Przemysławem Radzyńskim.
 
ks. Dariusz Salamon SCJ
Narodzeniu Jezusa towarzyszyły zapowiedzi, że dzięki Niemu ludzie otrzymają odpuszczenie grzechów. Anioł obwieścił Józefowi, że „Jezus, zbawi swój lud od jego grzechów” (Mt 1,21). Zachariasz również zapowiedział: „Jego ludowi dasz poznać zbawienie przez odpuszczenie grzechów” (Łk 1,77). Potwierdzi te proroctwa Jan Chrzciciel, gdy nad Jordanem zaświadczy o Jezusie: „Oto Baranek Boży, który gładzi grzech świata” (J 1,29). 
 
Monika Białkowska

Przeżywamy go po raz trzydziesty albo pięćdziesiąty w życiu. Co roku mamy nadzieję, że coś zmieni. Jakie oczekiwania wobec Wielkiego Postu są realne – a jakie mogą być niebezpieczną pokusą? Wielki Post nie zmieni nas, jeśli od niego i siebie oczekiwać będziemy zbyt dużo albo zbyt mało. Jeśli ma nas przemienić, nie możemy uwierzyć w żadną z pokus, o które w tym czasie bardzo łatwo. Jeśli ma nas zmienić, my musimy coś zmienić: może być mało, ale musi być konkretnie.

 

___________________

 reklama
Działanie dobrych i złych duchów
Działanie dobrych i złych duchów
Krzysztof Wons SDS