DRUKUJ
 
Maria Braun-Gałkowska
Media a odbiorca
Wychowawca
 


Media elektroniczne (telewizja, radio, Internet) stały się ważnym elementem współczesnego życia. Ich znaczenia nie sposób przecenić, choćby z tej przyczyny, że dzieci poświęcają im bardzo dużo czasu. Telewizję, która pojawiła się w Polsce dopiero w latach pięćdziesiątych, dzieci oglądają średnio powyżej 30 godzin tygodniowo, a dostępność komputerów i Internetu rośnie lawinowo. Gry komputerowe, które rozpowszechniły się w Polsce w latach dziewięćdziesiątych, zapalonym graczom zajmują kilkadziesiąt godzin tygodniowo, często przy nie zmniejszonym czasie przeznaczanym na telewizję.
 
Możliwości i zagrożenia
 
Wymienione media otwierają przed młodymi ogromne możliwości, które jeszcze dla poprzedniego pokolenia były niedostępne. Przede wszystkim ułatwiony jest dostęp do wszelkiego rodzaju informacji. Wiadomości o tym, co się dzieje w świecie, można uzyskać na bieżąco, co więcej, dzięki telewizji można w nich uczestniczyć z wielkim stopniem zaangażowania. Media umożliwiają też dostęp do sztuki na wysokim poziomie: teatru, filmu, muzyki. Obrazy przesyłane na odległość pozwalają na oglądanie miejsc, których inaczej nigdy nie mogłoby się zobaczyć, a obrazy przedstawiające wydarzenia losowe, jak np. klęski żywiołowe, wywołują współczucie i pomoc na dużą skalę.
Jednocześnie z tymi ogromnymi możliwościami media niosą wielkie zagrożenia, gdyż wpływają na osobowość odbiorców w kierunku, który często należy uznać za niepożądany.
 
Każda czynność, jeżeli jest wykonywana przez kilka godzin dziennie i kilkadziesiąt godzin tygodniowo, ma ogromny wpływ na wykonującego ją człowieka: ukierunkowuje jego zainteresowania, zmienia emocjonalność i sposób życia. To samo dotyczy czasu poświęcanego mediom, gdyż wówczas dziecko nie wykonuje innych zajęć, jak np. czytanie książek, ruch na powietrzu, majsterkowanie, zabawa z kolegami.
 
Media oddziałują na odbiorców także przez sposób korzystania z nich. Oglądanie programów telewizyjnych nie wymaga żadnej aktywności fizycznej, choćby takiej jak pójście do kina. Jest bardzo łatwym sposobem spędzania czasu: wystarczy wygodnie usiąść, uruchomić aparat i posługując się pilotem wybierać obrazy, na które ma się ochotę. Obraz, i to obraz ruchomy, przyciąga uwagę. Nie potrzeba sobie nic wyobrażać i do niczego myślowo dochodzić, bo wszystko jest podane bezpośrednio. Obraz może mieć drugie znaczenie, symboliczne, jednak jeżeli dojście do niego sprawia trudności, dziecko pozostaje przy warstwie pierwszej, bezpośrednio danej na płaszczyźnie spostrzeżeń. Dlatego, jeżeli programy nie zawierają specjalnych starań zmierzających do pobudzenia aktywności, telewizja sprzyja bierności i lenistwu umysłowemu oraz obniżeniu sprawności myślenia abstrakcyjnego i fantazji.
 
W grach komputerowych gracz jest aktywnym uczestnikiem tego, co dzieje się na ekranie. Jednak w większości gier (około 95%) akcja opiera się na różnego rodzaju agresji, więc aktywność gracza jest bardzo ograniczona tematycznie.
 
Rodzaje oddziaływania
 
Ważnym aspektem oddziaływania mediów są przekazywane treści. Dotyczy to treści przekazywanych wprost przez podawane informacje, oceny i sugestie, a także innych oddziaływań, gdyż wpływy wychowawcze nie ograniczają się bynajmniej do przekazu słownego. Choć informowanie wychowanka jest konieczne, w analizie procesu wychowawczego można wyróżnić szereg innych rodzajów oddziaływania:
1. podawanie wzorów,
2. nadawanie znaczeń,
3. trening
4. prowokacja sytuacyjna.
 
1. Podawanie wzorów oznacza przedstawianie dziecku różnych modeli postępowania, które wywołują w nim chęć naśladowania, czyli upodobnienia się do modela pod względem wyglądu, sposobu wyrażania się, przekonań i zachowania. Ta klasa wpływów jest szczególnie znacząca w mediach wizualnych, gdyż (jak zostało to stwierdzone w licznych badaniach) dzieci mają tendencję do naśladowania zachowań modeli ukazywanych na ekranie.
 
strona: 1 2 3 4