Wykaz skrótów
MIKOŁAJ KABASILAS TEOLOG I MISTYK BIZANTYŃSKI
Jego synteza teologiczna
WSTĘP
ŻYCIE I ZWIĄZANE Z NIM PROBLEMY
PREZENTACJA DZIEŁ
    Życie w Chrystusie
    Objaśnienie Boskiej Liturgii
    Objaśnienie świętych obrzędów i Objaśnienie obrzędów Boskiej Liturgii
    Homilie Maryjne
    Modlitwy
DOKTRYNA TEOLOGICZNA
    Schemat trynitarny
    Chrystologia: prymat Chrystusa
    Mariologia Kabasilasa
    Odkupienie
    Sakramenty: “przyswojenie sobie” odkupienia
DODATEK
    Modlitwa do Pana naszego Jezusa Chrystusa, Jednorodzonego Syna i Słowa Bożego
    Mowa przeciw lichwiarzom
BIBLIOGRAFIA
    Źródła
    Opracowania
   
Święty Grzegorz PALAMAS
Łaska i doświadczenie
WPROWADZENIE
WSTĘP II
ŻYCIE I DZIEŁA
    Informacje biograficzne i spór hezychastyczny
    Dzieła Palamasa
DOKTRYNA TEOLOGICZNA
    Założenia doktrynalne
    Człowiek i jego przebóstwienie
    Nauka o odkupieniu
    Mariologia
    Nauka ascetyczno-mistyczna
DODATEK
    Homilia XVI
BIBLIOGRAFIA
    Źródła
    Opracowania

 

***

 

 

Zdarza się często, że wysoko ceniony przez specjalistów autor pozostaje nieznany szerszym kręgom odbiorców. Niniejsza książka jest poświęcona takiemu właśnie pisarzowi, przynajmniej jeśli chodzi o środowisko katolickie. W Kościele prawosławnym Mikołaj Kabasilas jest postacią dobrze znaną i traktuje się go na równi ze starożytnymi Ojcami Kościoła. Na Zachodzie jego imię pojawiło się w witrynach księgarń dopiero w ostatnim czasie, gdy został przetłumaczony na języki nowożytne jego piękny traktat Życie w Chrystusie, często porównywany z Naśladowaniem Chrystusa Tomasza a Kempis. Może jednak lepiej wyraził myśl Kabasilasa tłumacz na język niemiecki, który zatytułował to dzieło Mistyka sakramentalna Kościoła Wschodniego.

 

Jak jednak wspomniano, rekompensatą niewielkiej znajomości Kabasilasa w szerszych kręgach był – również w Kościele łacińskim – wielki szacunek okazywany mu przez znawców. Niewielu wie o tym, że Objaśnieniem Boskiej Liturgii tego autora posługiwano się na Soborze Trydenckim już od pierwszych sesji poświęconych Eucharystii jako cennym świadectwem dla wiary katolickiej.

 

Bossuet cytuje Kabasilasa i nazywa go “jednym z najpewniejszych teologów Kościoła greckiego”. M. de la Taille, najbardziej miarodajny w sprawach Eucharystii teolog katolicki, przytacza szereg wypowiedzi Kabasilasa i dodaje: “Uważam, że nie powiedziano nigdy o Eucharystii czegoś piękniejszego i prawdziwszego”. Odnajduje też u niego najwymowniejsze świadectwa starożytne dotyczące czci Najświętszego Serca Jezusa.

 

Uważamy zatem za rzecz pożyteczną, a nawet za obowiązek, zaproponować naszym czytelnikom niniejsze opracowanie, które w sposób właściwy, a jednocześnie przystępny przedstawia w pełni naukę Kabasilasa. Szacunek dla chrześcijańskiego Wschodu zaczyna się od poznania najwybitniejszych jego przedstawicieli. Poznając zaś ich, odkrywa się głębię wiary, która nas łączy.