DRUKUJ
 
Ks. Andrzej Orczykowski SChr
Profesja zakonna - oddanie się umiłowanemu Bogu
Msza Święta
 


 Profesja zakonna (professio religiosa) w świetle prawa kościelnego jest zewnętrznym obrzędem, aktem prawnym, mocą którego osoba, składając ślub publiczny, zobowiązuje się do zachowania trzech rad ewangelicznych: czystości, ubóstwa i posłuszeństwa; zostaje konsekrowana Bogu przez posługę Kościoła; włączona do instytutu życia konsekrowanego, nabywając prawa i zaciągając obowiązki określone w prawie.
 
W historii Kościoła składanie profesji zakonnej przybierało różne zewnętrzne formy. Pierwotne spontaniczne poświęcenie się Bogu z czasem przerodziło się w zwyczaje, jak na przykład profesja zakonna: tacita, in manus, super altare, super hostiam. Profesja tacita polegała na przyłączeniu się do nowicjuszy, a po ukończeniu nowicjatu do profesów, oraz podjęciu ich obowiązków i przywdzianiu habitu. Kulminacyjnym momentem profesji in manus było umieszczenie przez klęczącego zakonnika złożonych dłoni w rękach przełożonego, wyrażające osobiste oddanie się i zaufanie do Bożej Opatrzności oraz kontrakt między zakonnikiem i przyjmującą go wspólnotą. Profesja super altare była składana przed rozpoczęciem Mszy Świętej lub podczas ofiarowania. Zakonnik przed ołtarzem odczytywał formułę profesji, podpisywał ją i pozostawiał na ołtarzu. Profesja super hostiam (inna nazwa: coram Sanctissimo Sacramento) była składana podczas Mszy Świętej, po Komunii kapłańskiej. Zakonnik, klęcząc na stopniach ołtarza przed celebransem trzymającym w ręce komunikant podniesiony nad puszką, odczytywał formułę profesji i przyjmował Komunię Świętą. Profesja, niezależnie od zewnętrznej formy, zawsze była nierozerwalnie związana z życiem zakonnym.
 
Życie zakonne będące darem, który Kościół otrzymuje od swojego Pana i który ofiaruje jako trwały stan życia osobie powołanej przez Boga w profesji rad ewangelicznych, zmierza do tego, aby było znakiem miłości Bożej wyrażonej językiem naszych czasów (Katechizm Kościoła Katolickiego [odtad: KKK], 926). Włączenie osoby poprzez profesję w tajemnicę życia zakonnego w danym instytucie stanowi nowe przymierze, realizowane jakby w trzech etapach: powołanie, formacja, przyjęcie powołania Bożego przez konkretną osobę i kompetentnych przełożonych w akcie profesji. W obecnie obowiązującym prawie kościelnym nie ma definicji profesji zakonnej, natomiast zostały wymienione jej istotne elementy prawne, określony czas trwania profesji czasowej, zostały podane warunki jej ważności, opisane zasady ponowienia, przedłużenia, antycypowania oraz ustalone warunków ważności  profesji wieczystej.
 
Istotne elementy profesji zakonnej – to jest: zobowiązanie się publicznym ślubem do zachowania trzech rad ewangeli­cznych, konsekracja Bogu przez posługę Kościoła, włączenie do instytutu z prawami i obowiązkami określonymi w prawie – wymienione w Kodeksie Prawa Kanonicznego [odtad: KPK], kan. 654, mają równocześnie charakter kanoniczny i teologiczny. Rady ewangeliczne w ich wielości są proponowane wszystkim uczniom Chrystusa, natomiast profesja rad ewangelicznych w trwałym stanie życia uznanym przez Kościół jest znakiem charakterystycznym życia poświęconego Bogu (KKK, 915). Zatem bez zobo­wiązania się przez śluby publiczne do zachowania rad ewangelicznych: czystości, ubóstwa, posłuszeństwa nie można być zakonnicą, zakonnikiem. Składający profesję zostaje konsekrowany Bogu, który obdarza powołaniem, i dzięki Jego łasce może na nie odpowiedzieć. Nastę­puje to poprzez pośrednictwo i posługę Kościoła. To właśnie Kościół, działając poprzez kompetentnego przełożonego, konsekruje profesa Bogu, zaś profes oddaje się Jemu osobiście. Profes odpowiada na dar powołania, zaś Kościół weryfikuje jego powołanie i stwierdza jego zdatność do aktu profesji. Ukazany zostaje jeden ze sposobów przeżywania „bardziej wewnętrznej” konsekracji, która opiera się na chrzcie i polega na całkowitym oddaniu się Bogu (KKK, 916). Włączenie do instytutu z prawami i obowiązkami określonymi w prawie eksponuje kościelny wymiar profesji. Profes oddaje się instytutowi, natomiast zakon przyjmuje jego oddanie oraz włącza go do grona swoich członków.
 
Profesja czasowa ze swej natury, na co wskazuje sam termin: czasowa, jest etapem przejściowym, ukierunkowanym na złożenie ślubów wieczystych. W okresie profesji czasowej kontynuuje się bowiem formację rozpoczętą w nowicjacie i przed złożeniem profesji wieczystej nabywa się doświadczenia życia według rad ewangelicznych, zgodnie z prawem własnym. KPK (kan. 655) ustala dwa terminy graniczne profesji czasowej: minimalny trzy lata i maksymalny sześć lat, zastrzegając możliwość jego przedłużenia najwyżej do lat dziewięciu (kan. 657, § 2). Profesja czasowa jest prawdziwą profesją zakonną. Jej celem jest utrwalenie integralnej formacji osobowości zapoczątkowanej w nowicjacie w perspektywie złożenia profesji wieczystej.
 
 
 
strona: 1 2