Tam należy doszukiwać się korzeni tej koncepcji, która w skrócie dotyczyła wyborów podejmowanych na wieczność i powtarzających się w nieskończoność. Czy na pewno o to chodziło autorowi, tego już nigdy się nie dowiemy.
W powyższej pracy starano się przedstawić w ogólnym zarysie postać Friedricha Nietzschego i jego filozofię.

 

Postać ta budziła i budzi nadal wiele kontrowersji. Spowodowane to jest, wydaje mi się tym, iż jego koncepcja wyprzedziła filozofów jemu współczesnych, a także tym, że stoi w opozycji do światopoglądu chrześcijańskiego. To wszystko prawda, ale trzeba zauważyć również i pozytywy tej filozofii. Uważam, że dobrze się stało, iż Nietzsche dokonał krytyki moralności chrześcijańskiej. Dla niejednego wierzącego takie słowa mogły okazać się doskonały materiałem do rachunku sumienia i rewizji swojego życia.

 

Zauważyć trzeba również krzywdzącą i zbyt daleko idącą interpretacje nazistów, którzy wykorzystali poglądy Nietzschego, na temat nadczłowieka i moralności panów, do udowadniania swojego światopoglądu. Tym właśnie była hitlerowska koncepcji nadludzi i podludzi (sam Nietzsche nigdy nie użył sformułowania: podczłowiek). Jego filozofia jednak bardzo podobała się nazistą. Między innymi z tego również względu, że łatwo można było dokonać jej wulgarnej interpretacji, Nietzsche bowiem, nie tworzy filozofii, którą można było interpretować tylko w jeden sposób.

 

Sam filozof jednak nie raz odcinał się i potępiał antysemityzm. To właśnie było między innymi powodem do zerwania kontaktów z siostrą Elżbietą, której mąż był antysemitą.
To wszystko nie zmienia jednak faktu, że filozofia Nietzschego nie może być zaakceptowana przez człowieka wierzącego. Udowadniał to w XX wieku między innymi Max Scheler, który dokonał chrześcijańskiej polemiki z filozofią Nietzschego.

 

 

Przypisy:
[1] Z.  Kuderowicz, Nietzsche, Wiedza Powszechna, Warszawa 1976, str. 7
[2] Friedrich Nietzsche, Tako rzecze Zaratustra 1883-85  i Wiedza radosna 1880-82

 

***