W obliczu realnego zagrożenia przez cywilizację śmierci jednym ze sposobów budowania kultury życia i troski o życie poczętych dzieci jest duchowa adopcja. Idea duchowej adopcji zrodziła się w Anglii i we Francji po objawieniach w Fatimie, stając się odpowiedzią na wezwanie Matki Bożej do modlitwy różańcowej, pokuty i zadośćuczynienia za grzechy, które najbardziej ranią Jej Niepokalane Serce. Do Polski została przeniesiona przez oo. Paulinów. Pierwszy akt duchowej adopcji w Polsce miał miejsce 2 lutego 1987 r. w Warszawie. Oficjalnie podjęto ją w 1992 r. na Jasnej Górze i skąd zaczęła oddziaływać na całą Polskę. Dnia 25 marca 1994 r. na Jasnej Górze przed obrazem Królowej Polski przyrzeczenie duchowej adopcji złożyło 60 osób, zaś 15 sierpnia tego samego roku uczyniło to 3500 pątników z Warszawskiej Pieszej Pielgrzymki. Dzieło to było bliskie sercu Ojca Świętego Jana Pawła II, który udzielił mu apostolskiego błogosławieństwa. Można powiedzieć, że podejmowanie duchowej adopcji stanowi włączenie się w modlitwę i realizację pragnienia Papieża wypowiedzianych 8 czerwca 1979 r. w Nowym Targu: „ [...] i życzę, i modlę się o to stale, ażeby rodzina polska dawała życie, aby była wierna świętemu prawu życia”. Wśród Polaków idea duchowej adopcji rozprzestrzeniła się na cały kraj i poza jego granice. W Polsce Centralny Ośrodek Krzewienia Duchowej Adopcji mieści się na Jasnej Górze (ul. Ks. A. Kordeckiego 2, 42-225 Częstochowa), natomiast w Stanach Zjednoczonych Centralny Ośrodek Krzewienia Duchowej Adopcji znajduje się przy Sanktuarium Matki Bożej Częstochowskiej (5755 Pennsylvania Street Merrillville, IN 46410).

 

Duchowa adopcja jest przyjęciem w modlitewną opiekę jednego dziecka, któremu grozi śmierć w łonie matki. Imię tego dziecka jest znane jedynie samemu Bogu. Modlitwą zostaje otoczone nie tylko poczęte dziecko, ale również jego rodzice, aby przyjęli je z miłością i dobrze wychowali. Duchową adopcję może podejmować każdy, jednak dzieci mogą to czynić tylko pod opieką i kierunkiem rodziców. Duchowa adopcja trwa dziewięć miesięcy i polega na codziennym rozważaniu/odmawianiu jednej tajemnicy różańcowej oraz specjalnej modlitwy w intencji dziecka i jego rodziców. Do tych modlitw można dołączyć dowolnie wybrane postanowienia. Te postanowienia to np.: systematyczna spowiedź i Komunia Święta, adoracja Najświętszego Sakramentu, czytanie Pisma Świętego, post o chlebie i wodzie, walka z nałogami, pomoc potrzebującym, dodatkowe modlitwy, itp. Nie należy czynić postanowień, których realizacja może okazać się nierealna. W ten sposób można duchowo adoptować każdorazowo tylko jedno dziecko. Duchową adopcję można podejmować wielokrotnie – za każdym razem składając przyrzeczenia - pod warunkiem wypełnienia poprzednich zobowiązań.

 

Po zdecydowaniu się na duchową adopcję należy złożyć przyrzeczenie. Przyrzeczenie duchowej adopcji najczęściej składane jest podczas odpowiednio przygotowanej uroczystości w parafii. Złożone przyrzeczenia przez grupę osób w kościele – w czasie Mszy Świętej lub nabożeństwa – jest zapoczątkowaniem indywidualnego modlitewnego zobowiązania jako duchowej adopcji. Wcześniejsze przygotowanie do podjęcia duchowej adopcji – w zależności od programu duszpasterskiego mogące mieć formę rekolekcji, spotkań osób zainteresowanych czy działalności grupy apostolskiej – nie jest jednorazową inicjatywą, ale stałą praktyką „wpisaną w kalendarz działalności parafii”. Grupą osób podejmujących duchową adopcję opiekuje się animator, który prowadzi ewidencję adresową, pomaga wypełniać formularze roty przyrzeczeń, ćwiczy z przyrzekającymi zbiorową recytację przyrzeczenia, rozdaje po zakończeniu certyfikaty i inne pamiątki, a także - co jest wskazane - po zakończeniu całej ceremonii utrzymuje z całą grupą kontakt w formie modlitewnych spotkań. Duchowa adopcja może stać się wydarzeniem parafialnym związanym z wcześniej ustaloną uroczystością czy świętem. Jednym z właściwych do tego dni wydaje się być 25 marca - tj.

 

Uroczystość Zwiastowania Pańskiego - obchodzony w Polsce jako Dzień Świętości Życia. W tym Dniu - wypadającym na dziewięć miesięcy przed Bożym Narodzeniem - w szczególny sposób rozważana jest tajemnica ludzkiego życia oraz składane dziękczynienie Bogu za Jego dar. Marcin, właśnie w tym dniu podejmując duchową adopcję napisał: „Jestem bardzo szczęśliwy, [...] modlę się o tą dziecinę codziennie, cieszę się, że jestem odpowiedzialny za życie tej małej istoty, której imię znane jest tylko Bogu”. Każdy inny czas jest również właściwym, aby złożyć przyrzeczenie duchowej adopcji. Ks. Sylwester przekonany, że duchowa adopcja ożywia życie wspólnot parafialnych zachęca wszystkich kapłanów do jej popularyzowania. „W Święto Zesłania Ducha Świętego [...] mówiłem o duchowej adopcji w naszej kaplicy M.B. Częstochowskiej w stolicy Kalifornii Sacramento. Po tygodniu 30 osób złożyło deklaracje o 9-cio miesięcznej modlitwie za poczęte dziecko, którego imię zna jedynie Bóg”. Przyrzeczenie duchowej adopcji – mające miejsce podczas parafialnej uroczystości - składane jest wobec kapłana według odpowiedniego obrzędu z należną „oprawą liturgiczną”. Osoby chore, niepełnosprawne, i w podeszłym wieku mogą złożyć przyrzeczenie duchowej adopcji wobec kapłana w domu, szpitalu oraz każdym innym miejscu swojego pobytu. Przyrzeczenie duchowej adopcji można złożyć również samodzielnie. W tym przypadku akt duchowej adopcji dokonuje się poprzez wypowiedzenie formuły przyrzeczenia, najlepiej przed Krzyżem lub obrazem.