Miłość osobista

Słowo "miłość" stało się na przełomie naszego tysiąclecia pojęciem wieloznacznym i ambiwalentnym. Wiele osób i środowisk używa tego słowa na oznaczenie postaw i zachowań, które nie są miłością. Okres Adwentu i Bożego Narodzenia jest zaproszeniem do refleksji nad miłością, którą kocha nas Bóg i której uczy nas poprzez Swego wcielonego Syna. Jest to miłość osobista, widzialna, uniwersalna i mądra, a jednocześnie miłość, która respektuje wolność człowieka. Przyjrzyjmy się bliżej tym podstawowym cechom Bożej miłości, której chcemy się uczyć.

Jest to najpierw miłość osobista. Bóg nie kocha nas przez jakichś pośredników, lecz osobiście zaangażował się w miłość wobec człowieka. Zaryzykował przyjście do ludzi i poniósł konsekwencje miłości wiernej aż do końca. Doznał goryczy niezrozumienia i  odrzucenia. Został opuszczony nawet przez swych uczniów. Został skrzywdzony, wyszydzony i ukrzyżowany przez ludzi, do których przyszedł z miłością i którym czynił tylko dobro. Czytelnym świadkiem takiej osobistej miłości Boga do człowieka jest w naszych czasach Matka Teresa i Jan Paweł II. Pokorna zakonnica z Kalkuty i Zastępca Chrystusa z Watykanu to przykład uczniów Chrystusa, którzy osobiście idą do ludzi tej ziemi, pochylając się nad biednymi i chorymi, aby im służyć i aby przyprowadzać ich do Boga. Chrześcijanin to ktoś, kto jest powołany, by kochać w podobnie bezpośredni sposób. To ktoś, kto ze względu na miłość potrafi – na wzór Chrystusa – zaryzykować własne życie i zapłacić osobistą cenę za miłość. Nawet wtedy, gdy ceną tą jest niezrozumienie, cierpienie, odrzucenie, a czasem nawet męczeństwo fizyczne czy duchowe.

Miłość widzialna

Boża miłość to nie tylko miłość, która się osobiście angażuje w troskę o człowieka. To także miłość widzialna. Niewidzialny Bóg staje się człowiekiem właśnie po to, by poprzez wcielenie Jego miłość przybrała zupełnie widzialne formy. Przyjąwszy ludzkie ciało Syn Boży mógł wyrażać miłość do człowieka poprzez konkretne słowa i widzialne czyny. Chrystus niestrudzenie szedł do ludzi, by z nimi rozmawiać, by ich pocieszać i uzdrawiać, by ich upominać i wzywać do nawrócenia, by ich uczyć myśleć i kochać. Miłość Boga do człowieka nie zamyka się zatem w wymiarze duchowym. Ona odsłania swoje widzialne oblicze. Przybiera postać konkretnego działania i zaangażowania na rzecz spotykanych ludzi. Także w tym aspekcie wzorem dla współczesnego człowieka może być postawa Matki Teresy czy Ojca Świętego, a więc tych, którzy uczą nas okazywać miłość poprzez fizyczną obecność, poprzez ofiarną pracowitość i poprzez Bożą czułość.

Człowiek objęty miłością

Kolejną cechą Bożej miłości jest jej uniwersalny charakter. Chrystus obejmował swoją miłością każdego człowieka. Potrafił kochać spotykanych ludzi bez względu na ich płeć, narodowość, religię czy życiową postawę. Ta uniwersalność Bożej miłości wynika z jej bezinteresowności oraz z jej nieodwołalności. Ze szczególną troską odnosił się Chrystus do chorych, odrzuconych, samotnych, do biednych materialnie i duchowo, do zrozpaczonych i bezradnych. A zatem  do tych, którzy najbardziej potrzebowali miłości i którzy nie mogli lub nie potrafili odwdzięczyć się za otrzymane dobro. W ten sposób Chrystus uczy nas miłości, która przekracza logikę miłości humanistycznej. Chrześcijanin to ktoś, kto jest powołany do miłości charytatywnej. To ktoś, kto nie ogranicza się do kochania jedynie tych, od których sam doznaje miłości. Inaczej byłby jedynie dobrym poganinem, a nie uczniem Chrystusa, który na sądzie ostatecznym zapyta nas nie tylko o miłość wobec najbliższych, lecz także o naszą miłość do ludzi głodnych, uwięzionych, bezradnych i odrzuconych.

Miłość mądra

Osobista, widzialna, bezinteresowna i nieodwołalna miłość Boga do każdego człowieka ma jeszcze jedną istotną cechę. Jest to miłość mądra, czy dostosowana do niepowtarzalnej sytuacji oraz do postępowania danego człowieka. Bóg nie jest naiwny. Jego miłość wierna i ofiarna nie oznacza tolerowania zła, ani pobłażliwości dla egoizmu, cynizmu czy kłamstwa. Chrystus kocha nas także wtedy, gdy krzywdzimy siebie czy innych ludzi oraz gdy nie potrafimy kochać nawet nas samych. Ale dopóki tak postępujemy, dopóty Jego miłość wyraża się poprzez upominanie, niepokój sumienia oraz stanowcze wzywanie do nawrócenia: jeśli się nie nawrócicie to marnie zginiecie. Chrześcijanin to ktoś, kto rozumie, że dojrzała miłość musi przybierać indywidualne formy wyrazu wobec spotykanych ludzi. Obowiązuje tu zasada: "to, czy kocham ciebie, zależy ode mnie, od mojej więzi z Bogiem i od mojej  dojrzałości; natomiast to, w jaki sposób wyrażam moją miłość do ciebie, zależy od twojego postępowania". Miłość do ludzi szlachetnych i odpowiedzialnych wyrażamy poprzez słowa uznania oraz poprzez zachowania, które tych ludzi umacniają w dobrym postępowaniu. Ludzi niedojrzałych kochamy poprzez przypominanie im Bożej mądrości oraz poprzez stawianie im koniecznych wymagań. Ludzi egoistycznych, grzesznych czy cynicznych kochamy wtedy, gdy konfrontujemy ich z bolesnymi konsekwencjami ich błędnych zachowań i  gdy nie chronimy ich przed cierpieniem, które sami sprowokowali i które jest potrzebne, by błądzący mógł się zastanowić i nawrócić.

Człowiek i jego wolność

Boża miłość ma jeszcze jedną istotną cechę: pozostawia człowiekowi wolność. Nie przymusza. Nie narzuca się siłą. Boża miłość oddziałuje siłą samej miłości. Zdumiewa. Fascynuje. Pociąga. To miłość pokorna, która uznaje swoje granice w oddziaływaniu na tych, których kocha. Chrześcijanin to ktoś, kto rozumie, że miłości nie da się narzucić siłą, że miłość może być zlekceważona, wyśmiana i odepchnięta. Ta świadomość chroni nas przed zniechęceniem czy rozgoryczeniem, gdy ktoś nie odpowiada miłością na miłość, gdy ktoś - czasem z najbliższych osób - nie korzysta z tego, że jest kochany. Także wtedy chrześcijanin potrafi nadal kochać w sposób wierny i mądry. Potrafi kochać i mieć nadzieję, że dojrzała miłość przyniesie owoce.

Chrześcijanin to ktoś, kto szuka znacznie większej miłości od tej, którą proponuje mu współczesna cywilizacja, promująca "miłość" niewierną, niepłodną i odwołalną. Chrześcijanin to ktoś, kto uczy się kochać tą miłością, którą objawił nam Bóg wtedy, gdy nastała pełnia czasów, gdy Boża miłość stała się widzialna. Od dwóch tysięcy lat przekonujemy się, że żadna mniejsza miłość nie zaspokoi naszego serca, ani nie da nam radości, za którą tęsknimy. W trzecie tysiąclecie wejdźmy jako wierni uczniowie Bożej miłości.

ks. Marek Dziewiecki