Klamrą spinającą przykazania Dekalogu było przywołanie jeszcze jednego przykazania, które Jezus Chrystus dał swoim uczniom: To jest moje przykazanie, abyście się wzajemnie miłowali (J 15,12). O tym przykazaniu Ojciec Święty powiedział: Przykazanie miłości ogarnia sobą wszystkie przykazania Dekalogu i doprowadza je do pełni: w nim wszystkie się zawierają, z niego wszystkie wynikają, do niego wszystkie zmierzają (Warszawa).

Ale były też i sprawy trudne

Była to trudna pielgrzymka, a raczej Wielkie Rekolekcje Narodowe. Ale też i sprawy były trudne: wiara, miłość wolność, rodzina, ochrona życia poczętego, moralność, prawo do prawdy, budowanie demokratycznych struktur władzy, poszanowanie własności. Ojciec Święty mówił o sprawach, które osobiście odczuwał, które chciał zmienić, przed którymi przestrzegał. I zrozumcie, wy wszyscy, którzy lekkomyślnie podchodzicie do tych spraw, zrozumcie, że te sprawy nie mogą mnie nie obchodzić, nie mogą mnie nie boleć!" (Kielce).  6.08.1991 Jan Paweł II starał się ukazać Polakom czas przyszły, jako ciężką, ale niezbędną pracę nad odbudową wszystkich sfer moralności człowieka. W tym celu trzeba zmiany wielu aspektów mentalności ludzkiej, zrozumienia samej wolności, budowanej na prawdzie. Poza prawdą wolność nie jest wolnością. Jest pozorem. Jest nawet zniewoleniem (Olsztyn). W Kielcach mówił: Zbyt długo niszczono! Trzeba intensywnie odbudowywać! Nie można dalej lekkomyślnie niszczyć. Najlepszym wzorcem, według którego można podźwignąć z ruin jest właśnie Dziesięć Przykazań, zrąb ludzkiej moralności zadany człowiekowi przez Stwórcę (Radom).

Już piąty rok go nie ma...

Dzisiaj, gdy mija już pięć lat od chwili, gdy naszego Papieża nie ma już wśród nas, może należałoby dokonać Narodowego Rachunku Sumienia i wskazać na wszystkie nasze zaniechania w stosunku do jego rad-wskazań-próśb. Dzisiaj wiele dróg wybranych z pominięciem jego nauki, prowadzi do nikąd – widać to wokół nas w codziennym życiu, jak zło systematycznie rozlewa się na coraz sferach życia naszego społeczeństwa. Jakże często wybieramy drogi stojące w całkowitej sprzeczności z jego przesłaniem, z jego pragnieniem dobra dla nas.

Chwieje się coraz bardziej fundament rodziny; załamuje utrwalone tradycją rodzinną wychowanie dzieci i młodzieży; ignorowany jest Sakrament małżeństwa, a samo małżeństwo bliskie jest profanacji przez zaakceptowanie związków partnerskich; nie zanika "wielki cmentarz nienarodzonych"; wciąż swoje żniwo zbierają plagi uzależnień alkoholowych i narkotykowych; rozszerza się zjawisko wolnej miłości, depczące wszelkie normy moralne; coraz szersza jest strefa biedy, niedostatku, nierównych szans społecznych z jednej strony, a nieuzasadnionym bogactwem z drugiej; relacje społeczne nacechowane są obcością, wyrachowaniem i obojętnością, a wszystko to przy słabnącym zaangażowaniu w wiarę. Trudno zaprzeczyć, że ich zasięg oraz skala zatacza coraz szersze kręgi, obejmując coraz więcej ludzi i sfer ich życia.

Te zaniechania widać 

Przykre jest to tym bardziej, że te zaniechania widać szczególnie najmocniej wśród pokolenia Jana Pawła II. Naprawdę to przykre. Ale można to odwrócić, można jeszcze naprawić. Trzeba tylko wrócić do tamtych chwil, do tamtych jego słów i zacząć, często jeszcze raz, od nowa. Musimy uczynić to sami. Kościół nie ma gotowych recept. Papież nie chce wam podpowiadać żadnej interpretacji (Warszawa). Mamy przecież Dziesięć Przykazań. To bardzo dużo. I tego pragnął nas nauczyć Sługa Boży Jan Paweł II w czasie tamtej pamiętnej pielgrzymki, abyśmy się nie stali chrześcijańskimi wtórnymi analfabetami.
 
Tadeusz Basiura