Wraz z rosnącą popularnością gier komputerowych wśród dzieci i młodzieży, pojawiają się narastające obawy rodziców, wychowawców, nauczycieli. Zagrożenia faktycznie istnieją…

 

Gry dają mi poczucie wyższości, czuję się naprawdę kimś ważnym; w grze pełnię zawsze rolę przywódcy – czuję się wówczas spełniony; muszę być ciągle w sieci i czuwać nad stanem swojej gry – to tylko nieliczne wypowiedzi nastolatków, które poświęcają zdecydowaną większość swojego czasu na aktywność, jaką są gry komputerowe. Gry komputerowe tzw. pudełkowe, gry internetowe – online pozostają obecnie jedną z popularnych aktywności dzieci i młodzieży. Aktualna oferta gier sama w sobie jest ogromna i zróżnicowana: Od stosunkowo prostych do niezwykle rozbudowanych. Najpowszechniejszy podział gier komputerowych to klasyfikacja ze względu na gatunki. Nie ma jednego, ogólnie przyjętego podziału. Wiele z tych gier to tzw. hybrydy, które łączą w sobie cechy różnych gatunków. Gry RPG (Role-Playing Games), czyli gry fabularne, gry FPS (First Person Shooter), potocznie nazywane „strzelankami”, sportowe, symulacyjne, strategiczne – to obecnie najbardziej powszechne gatunki gier. Wokół poszczególnych gier tworzą się wielkie wspólnoty graczy, którzy komunikują się ze sobą w trakcie gry i poza nią. Niektóre z nich organizują się w grupy, powstają kluby i drużyny (nazywane klanami), prowadzone są rankingi, organizowane rozgrywki, a nawet mistrzostwa.

 

 

Wraz z rosnącą popularnością gier komputerowych, zarówno tych „pudełkowych”, jak i online, wśród dzieci i młodzieży, pojawiają się narastające obawy rodziców, wychowawców, nauczycieli. Zagrożenia faktycznie istnieją i dotyczą wielu różnorodnych kwestii, na które warto zwrócić uwagę:

 

> Treść gry – w wielu grach pojawiają się sceny zawierające agresję, przemoc, seks, używki, wulgarny język, z całą pewnością nieodpowiednie dla dzieci. Treść gier nie jest bez znaczenia w kształtowaniu się psychiki gracza. Często dochodzi do zjawiska zobojętnienia na akty przemocy w świecie realnym, do zwiększania siły bodźca w odczuwaniu przyjemności.

 

> Nadużywanie – to kolejny, jeśli nie najważniejszy z czynników zagrażających dzieciom i młodzieży, ale i nierzadko dorosłym. Czynnik ryzyka zawarty w grach internetowych polega na tym, że aby osiągnąć dobre wyniki należy im poświęcić dużo czasu. Zaniedbanie gry, choćby nawet na krótko, może w konsekwencji skutkować dużym spadkiem w rankingach. Dodatkowym czynnikiem są gracze zorganizowani w drużyny, które wywołują presję na zaangażowanych użytkownikach. Właściwości gier mają to do siebie, że dzieci i młodzież korzysta z nich z niepokojącą intensywnością. Gry online charakteryzują się tym, że zazwyczaj nie mają początku ani końca, a gracz zachęcany jest, aby ciągle podnosił swój wynik, co zazwyczaj wiąże się z wieloma godzinami spędzonymi przy komputerze. Co więcej, może tu zaistnieć presja ze strony innych graczy utrudniająca ograniczenie bądź zakończenie grania. Nadużywanie gier online może mieć poważne konsekwencje dla funkcjonowania emocjonalno-społecznego dziecka. Nie znaczy to oczywiście, że każdy gracz uzależni się od tej czynności. Przeciwnie, gracze zdradzający takie objawy stanowią mniejszość – np. w Polsce, wśród gimnazjalistów grających w gry jest to 12 proc. Trzeba sobie jednak zdawać sprawę, że takie ryzyko istnieje i może mieć negatywne skutki.

 

> Interakcja między graczami – większość gier online umożliwia kontakty z innymi graczami, których tożsamość pozostaje często nieznana, przy czym często nie wiadomo nawet, czy są to dorośli czy dzieci. Umożliwia to wyłudzenia danych, naruszenia prywatności lub zachowania związane z przemocą, tym bardziej że młody gracz często nie podejrzewa „współgraczy” o złe intencje.

 

 

Co rodzice muszą uznać za niepokojące:

 

wagarowanie po to, by grać,

nieodrabianie zadań domowych i złe oceny w szkole związane z pochłonięciem grami;

zaniedbywanie życia towarzyskiego,

poirytowanie i rozdrażnienie wywołane brakiem możliwości grania,

granie przez dłuższy czas niż zaplanowany, 

zauważalny wzrost poziomu agresji,

granie niemal codziennie,

kradzież pieniędzy po to, by grać (opłacać abonament, kupować akcesoria, postacie czy nowe gry) lub przeznaczanie na to pieniędzy otrzymanych na jedzenie czy inne cele.
 

 

Sebastian lat 13: – Wszyscy się mnie czepiają, że zbyt długo gram w necie. No, ale przecież wszyscy grają, większość moich kumpli też gra i to nie jest nic złego. W szkole sobie jakoś radzę, więc o co chodzi. Czasami zaniedbam szkołę, nie odrobię pracy domowej no, ale zdam, więc nie wiem, o co się czepiają. Poza tym w grze mnie wszyscy rozumieją.

 

Mama Sebastiana: – Nic nie pomaga. Żaden sposób, ani tłumaczenia, ani zakładanie hasła na komputer. Bywa, że całe dnie spędza na graniu, nie mówiąc o tym, że podkradał nam pieniądze, by opłacać konto w grze. Nie radzimy sobie już z tym.

 

Rodzice często są obojętni i nie interesują się tym, co ich dziecko czy nastolatek robi przed monitorem komputera. Mówi, że odrabia lekcję – słyszę od rodziców. W domu nie zostały ustalone zasady korzystania z komputera. Dopiero gdy dostrzegają, że zaniedbuje naukę, że pojawiają się złe oceny, że z portfela znikają pieniądze, dociera do nich, że problem tkwi w nadmiernym graniu na komputerze. Próby ograniczania czasu, wyłączania kończyły się agresywnym zachowaniem. Nie szedł do szkoły po to, by grać, gdy rodzice pójdą do pracy.

 

Obecnie Sebastian i rodzice są po terapii. Zniknęły problemy, a świat chłopca i rodziców stał się zdecydowanie lepszy.

 

Gdy podejrzewasz, że dziecko lub nastolatek ma problem z nadużywaniem internetu:

 

• Porozmawiaj z dzieckiem i wprost określ swoje obawy.

• Rozpoznaj sytuacje, w których dziecko z większą intensywnością sięga po internet, gry – mogą to być sytuacje trudne, z którymi nie może ono sobie poradzić.

• Ustal stały harmonogram dnia i wyznacz określony czas na korzystanie z internetu.

• Staraj się stopniowo zmniejszać czas korzystania z internetu.

• Nagradzaj sukcesy i postępy.

• Skontaktuj się z psychologiem, terapeutą.

• Skonsultuj się z telefonem Helpline.org.pl 800 100 100.

 

Jest tylko jeden sposób, by pozostać niezwyciężonym w grach komputerowych: po prostu nie grać w gry.

 

 

Okaż zainteresowanie: Zdobądź wiedzę na temat gier, o tym, jakie gry są aktualnie na „topie”; na stronie www.pegi.info można znaleźć informacje na temat treści gier, wieku, od którego są dozwolone, a także zagrożeń, jakie ze sobą niosą.
 

Rozmawiaj z dzieckiem: Zainteresowanie i wymiana opinii stanowią podstawę zaufania między rodzicem a dzieckiem; rozmawiaj o tym, jaką aktywność dziecko podejmuje w sieci, w co gra, z  kim rozmawia.
 

Graj ze swoim dzieckiem: Pamiętaj, że dziecko jest ekspertem w świecie gier – wykorzystaj to i odkrywaj świat gier wraz z nim. Dzięki wspólnym przeżyciom, emocjom możesz porozmawiać z dzieckiem, odkryć świat gry, sprawdzić, czy dana gra jest dobra dla Twojego dziecka.
 

Uzgodnijcie wspólne zasady: Stwórzcie wspólnie wraz z dzieckiem zrozumiałe zasady korzystania z komputera, internetu, telewizji czy konsoli. Uzgadniając zasady, zadbaj o to, aby Twoje dziecko robiło regularne przerwy w trakcie aktywności komputerowej.
 

Odliczaj czas: 4-6 lat od 20 do 30 min dziennie w towarzystwie rodziców; 7-10 lat ok. 45 min dziennie i 11-13 lat 60 min.

Sprawdzaj wiek, dla którego  dopuszczone są gry: sprawdź na stronie www.pegi.info Ogólnoeuropejski system klasyfikacji gier (Pan-European Game Information, PEGI), rating wiekowy w celu zapewnienia, że treść utworów rozrywkowych, takich jak filmy, nagrania wideo, DVD czy gry komputerowe, jest zatwierdzona dla grupy wiekowej, w której znajduje się Twoje dziecko.
 

Bądź przykładem dla swojego dziecka: Wyjaśnij dziecku, jak ważne są przepisy prawa autorskiego, wyjaśnij, że „ściąganie” gier oraz innych materiałów z sieci objęte jest prawem autorskim. Przyglądaj się krytycznie własnym przyzwyczajeniom w korzystaniu z komputera i multimediów. Świeć dobrym przykładem!
 

Daj dziecku alternatywę: wiele dzieci podejmuje aktywność komputerową z nudy. Zaproponuj dziecku alternatywę w postaci wspólnego spędzania czasu. Nie traktuj  gier komputerowych jako „zapełniacza czasu” czy „niańki”
 

Wymieniaj się wiedzą: Rozmawiaj z innymi rodzicami, w jaki sposób wychowują swoje dzieci w zakresie edukacji medialnej, informuj ich o swoich sposobach, wspierajcie się wzajemnie, korzystaj z grup psychoedukacyjnych – poszerzaj swoją wiedzę, by zwiększyć kompetencje w tym zakresie
 

Nie używaj gier jako wychowawczego środka nacisku: Nie należy traktować gier jako nagrody lub kary – w ten sposób stają się one mimowolnie ważnym elementem w życiu dziecka. Lepiej przyjąć zasadę: najpierw zadanie i obowiązki domowe, czas na odpoczynek, po nim gra.