Kościół docenia demokrację. Zdrowa demokracja zakłada zgodność porządku prawnego z prawem moralnym. Nie wolno przeceniać demokracji, czyniąc z niej namiastkę moralności lub „cudowny środek” na niemoralność – zaznaczył abp Stanisław Gądecki, przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski w Krakowie 13 maja, podczas głównych obchodów wspomnienia św. Stanisława, biskupa i męczennika, patrona Polski. Są one jedną z kościelnych uroczystości z okazji 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości.

 

We wspomnienie św. Stanisława, Mszy świętej z udziałem Konferencji Episkopatu Polski przewodniczył kard. Giuseppe Versaldi, Prefekt Kongregacji ds. Edukacji Katolickiej. Homilię wygłosił abp Stanisław Gądecki, przewodniczący KEP, który ukazał czym jest demokracja w rozumieniu katolickiej nauki społecznej.

 

Przewodniczący Episkopatu przypomniał życie św. Stanisława i okoliczności jego męczeńskiej śmierci. W tym czasie król Bolesław nieustannie brał udział w zbrojnych wyprawach. Kiedy rycerze błagali króla, aby powrócił do ojczyzny z wyprawy na Ruś, lecz nie znaleźli u niego pozytywnej reakcji, zaczęli go potajemnie opuszczać. Po powrocie do kraju, król zaczął się okrutnie na nich mścić. Wtedy biskup Stanisław miał odwagę upomnieć króla, gdy zaś ten dalej się mścił, biskup rzucił na niego klątwę, wyłączając go w ten sposób ze wspólnoty Kościoła, przez co również zwolnił poddanych z obowiązku posłuszeństwa królowi. W ten sposób zakwestionowane zostały dotychczasowe metody rządzenia państwem przez pierwszych Piastów. W odwecie, 11 kwietnia 1079 roku król Bolesław w czasie Mszy świętej w kościele na Skałce zamordował biskupa, a następnie kazał poćwiartować jego ciało. Stanisław zginął, mając około 40 lat. „Ze strony biskupa był to akt niezwykłej odwagi pasterza ujmującego się za swoją owczarnią” – podkreślił abp Gądecki.

 

W tym kontekście Przewodniczący polskiego Episkopatu przypomniał nauczanie św. Jana Pawła II, który podkreślił, że „Kościół docenia demokrację” (Centesimusannus, 46). „Tej akceptacji demokracji – jako najodpowiedniejszemu obecnie sposobowi rządzenia – nie towarzyszy oczywiście – ze strony Kościoła – bezkrytyczna afirmacja wszystkiego, co niosą ze sobą współczesne demokracje”.

 

„+Prawdziwa demokracja możliwa jest jedynie w Państwie prawnym i w oparciu o poprawną koncepcję osoby ludzkiej+ (Kompendium Nauki Społecznej Kościoła, 107). O to, że człowiek przez Boga został stworzony i jest od Niego zależny. Podstawowy błąd ideologii marksistowskiej oraz jej dzisiejszych pochodnych polega na odrzuceniu więzi człowieka z Bogiem” – zaznaczył abp Gądecki.

 

Przewodniczący Episkopatu zacytował słowa św. Jana Pawła II, który powiedział: „Historia uczy, że demokracja bez wartości łatwo przemienia się w jawny lub zakamuflowany totalitaryzm”.

 

Metropolita Poznański podkreślił wkład chrześcijaństwa w rozwój i stabilność Europy. „Gdy chrześcijaństwo stanowiło w Europie religię dominującą, ono dostarczało owych wartości. Dzisiaj – pozbawieni tego wspólnego fundamentu wartości powszechnych – czujemy, jak nasze społeczeństwa kruszą się w sensie duchowym. Coraz mniej jest wartości, które nas łączą, a coraz więcej tych, które nas dzielą. Czy zatem skazani jesteśmy na świat, w którym łączyć nas będzie tylko Kodeks Ruchu Drogowego? Bo przecież nawet zapisy Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka nie dla każdego znaczą to samo” – zaznacza Przewodniczący Episkopatu.

 

„Zdrowa demokracja zakłada zgodność porządku prawnego z prawem moralnym – zaznaczył przewodniczący Episkopatu i dodał – Nie wolno przeceniać demokracji, czyniąc z niej namiastkę moralności lub „cudowny środek” na niemoralność. Demokracja jest zasadniczo „porządkiem” i jako taka jest środkiem do celu, a nie celem”.

 

Metropolita Poznański wskazał na prawa człowieka, które powinny być respektowane „prawo do życia od chwili poczęcia aż do naturalnej śmierci; prawo do życia w zjednoczonej wewnętrznie rodzinie i w środowisku moralnym sprzyjającym rozwojowi osobowości; prawo do rozwijania własnej inteligencji i wolności w poszukiwaniu i poznawaniu prawdy; prawo do uczestniczenia w pracy dla doskonalenia dóbr ziemi i zdobycia środków utrzymania dla siebie i swych bliskich; prawo do swobodnego założenia rodziny oraz przyjęcia i wychowania dzieci, dzięki odpowiedzialnemu realizowaniu własnej płciowości” –  podkreślił abp Gądecki.

 

Przewodniczący Episkopatu przypomniał nauczanie Kościoła nt. równoważenia się władzy: „Trójpodział władz odzwierciedla realistyczną wizję społecznej natury człowieka, która na poziomie polityki ma się przeciwstawić zranionej przez grzech pierworodny naturze ludzkiej, podatnej – jak nieustannie poucza nas tym historia – na pokusy samowoli oraz poszerzania zakresu posiadanej władzy i powiększania możliwości swojej dominacji. +Jest wskazane, by każda władza była równoważona przez inne władze i inne zakresy kompetencji, które by ją utrzymywały we właściwych granicach. Na tym właśnie polega zasada ‘państwa praworządnego’, w którym najwyższą władzę ma prawo, a nie samowola ludzi+ – uczy Katechizm Kościoła Katolickiego (KKK, 1904)” – wskazał.

 

Abp Gądecki ukazał różnicę między laickością a laicyzmem. „Laickość „pojmowana jako autonomia sfery obywatelskiej i politycznej w stosunku do sfery religijnej i kościelnej – ale nie w odniesieniu do zasad moralnych – jest wartością przyswojoną już i uznaną przez Kościół, należącą do dziedzictwa wypracowanego przez cywilizację+. Co innego laicyzm, który – podważając polityczne i kulturowe znaczenie wiary – usiłuje zdyskredytować wszelkie formy zaangażowania społecznego i politycznego chrześcijan, dlatego że utożsamiają się oni z prawdami głoszonymi przez Kościół i są posłuszni moralnemu obowiązkowi postępowania w zgodzie z własnym sumieniem” – podkreślił Metropolita Poznański.

 

W 100-lecie odzyskania przez Polskę niepodległości – obchodząc wspomnienie św. Stanisława – Przewodniczący Episkopatu zachęcił do dziękczynienia Panu Bogu i ludziom za odzyskaną niepodległość naszej Ojczyzny. Abp Gądecki zakończył homilię modlitwą: „Boże, który wskrzesiłeś Polskę cudem Twojej wszechmocy, spraw aby nasza Ojczyzna stała się w teraźniejszości i przyszłości narzędziem Twojej czci i chwały. Natchnij mądrością jej rządców, karnością i męstwem jej obrońców, zgodą i sumiennością w wypełnianiu obowiązków jej obywateli. Daj jej kapłanów pełnych ducha Bożego i przenikniętych troską o zbawienie dusz. Wzmocnij w rodzicach i nauczycielach ducha wiary i czystych obyczajów; niech wychowują dzieci i młodzież w bojaźni Bożej, zaprawiając ją do nauki i pracy. Niech wszystkich naszych rodaków ogarnie duch wzajemnej życzliwości i przebaczenia. Daj nam, o Panie, abyśmy Twego Ducha otrzymanego na chrzcie świętym nigdy nie zasmucali, a przez zawierzenie Maryi, Królowej Polski pozostawali zawsze wierni Chrystusowi, Kościołowi i Ojczyźnie. Amen”.

 

BP KEP