Każdy okres w historii Kościoła charakteryzuje się specyficzną duchowością, to znaczy szczególnym sposobem wcielania w życie Ewangelii i określoną postawą, którą my –chrześcijanie – przyjmujemy wobec świata. To naturalne; odmienność jest częścią dynamiki Wcielenia. Słowo stało się Ciałem w określonym czasie i kontekście kulturowym, a charakterystyczny dla niego język musiał sprawić, by Boże przesłanie było zrozumiałe dla żyjących wtedy ludzi i aby wzbudziło wśród nich entuzjazm.

 

Sobory ekumeniczne i poszczególne synody obrały sobie za cel urzeczywistnienie tego wiecznego przesłania, zgodnie z aktualnymi potrzebami, w ten sposób powołując do życia różne rodzaje duchowości.

 

Duch Święty, za sprawą Soboru Watykańskiego II, zasugerował Kościołowi, że dzisiaj konieczna jest bardziej biblijna i eklezjalna duchowość. Nie chodzi o to, by odrzucić przeszłość, osądzając ją niewłaściwie przez pryzmat współczesnych kategorii kulturowych. Chodzi raczej o przekazywanie i ożywianie wiary za pomocą takich środków i sposobów, które współczesnemu człowiekowi pozwoliłyby przyjąć słuszną postawę wobec świata i równocześnie dać właściwe świadectwo swojej wiary.

 

Nie bez powodu Jan Paweł II zapragnął, żeby Kościół zaangażował się w ideę nowej ewangelizacji. Jej odmienność polega na odnowionej duchowości, głębiej zakorzenionej w słowie Bożym i opartej na wspólnocie wiernych. Jest to zatem duchowość bardziej powściągliwa, skierowana na istotę zagadnienia, trwała, dotycząca wspólnoty. Współczesny człowiek jest bowiem szczególnie wrażliwy na istotę problemów i ma wielką potrzebę poczucia wspólnoty.

 

W ciągu roku liturgicznego słowo głoszone jest przed zgromadzeniem eklezjalnym i dlatego jest to najlepszy sposób, by nowa ewangelizacja przybrała konkretny wymiar, a każdy chrześcijanin zyskał duchowość adekwatną do czasów, w których żyje, pozwalającą dać właściwe świadectwo Ewangelii.

 

Książka ta ma być przede wszystkim pomocą w poszukiwaniu i dojrzewaniu duchowości liturgicznej – biblijnej i eklezjalnej, poprzez podkreślenie szczególnej roli Adwentu, który jest okazją do przejścia bogatej, prawdziwie chrześcijańskiej drogi.
Aby osiągnąć ten cel, po krótkim wstępie poświęconym znaczeniu roku liturgicznego, a szczególnie Adwentu, przedstawiam również krótki rys historyczny tego okresu liturgicznego. Historia bowiem jest wielką nauczycielką życia, bo oprócz innych rzeczy uczy nas odróżniać to, co najistotniejsze od tego, co mniej ważne: Tradycję objawioną od ludzkich tradycji.

 

Książka ta ma za zadanie ukazanie duchowego szlaku Adwentu przede wszystkim poprzez liturgię niedzielną, jak również w liturgii dnia powszedniego, pamiętając o tym, że czas Adwentu jest szczególnie naznaczony Uroczystością Niepokalanego Poczęcia z poprzedzającą jej ewentualnie nowenną oraz Nowenną do Dzieciątka Jezus. Te elementy, o charakterze bardziej ludowym, również opisałem w ujęciu historycznym, chcąc dać kilka wskazówek, dotyczących ich celebrowania tak, by można je było harmonijnie wpleść w liturgiczny szlak zaproponowany na czas Adwentu przez Kościół, zgodnie z wymogami współczesnej duchowości.

 

Nie brakuje też wskazówek potrzebnych, by docenić Liturgię Godzin, która powinna znowu stać się modlitwą i uroczystością całego chrześcijańskiego ludu.
Wreszcie, po syntetycznej charakterystyce duchowości Adwentu opierającej się na liturgii czterech niedziel, stanowiących filary tego okresu liturgicznego, książka staje się konkretną pomocą w duchowej ścieżce dnia powszedniego, poprzez krótki komentarz do każdego tekstu biblijnego, odczytywanego podczas celebrowania codziennej Eucharystii. Przedstawiony komentarz może być wykorzystany w homilii lub – równie dobrze – w osobistej modlitwie.

 

Wydawało mi się też właściwe zaproponowanie kilku interpretacji najstarszych i największych antyfon, które nadają uroczysty charakter dniom poprzedzającym Boże Narodzenie i szczególny ton hymnowi Magnificat w liturgii Nieszporów. Poza tym antyfony te mogą stanowić solidny i bogaty materiał katechezy w ramach Nowenny do Dzieciątka Jezus.

 

Mając nadzieję, że ta skromna praca będzie pożyteczna dla moich kolegów duszpasterzy, duchownych, katechetów, członków różnych wspólnot religijnych i coraz liczniejszych członków wspólnot chrześcijańskich, którzy pragną zbudować solidny fundament dla swojej wiary i duchowości, życzyłbym sobie, żeby była też małym wkładem w to wartościowe przedsięwzięcie, jakim jest nowa ewangelizacja. Stoi przed nią trudne zadanie przekazywania Bożego przesłania z mocną wiarą i ciągle nowym entuzjazmem i zadziwieniem, biorąc za przykład uczonego w Piśmie, „który stał się uczniem królestwa niebieskiego, podobny jest do ojca rodziny, który ze swego skarbca wydobywa rzeczy nowe i stare” (Mt 13,52).