Większości dawnych krakowskich cmentarzy dziś już nie ma. Większości zwyczajów związanych z pochówkiem dziś już się nie praktykuje. Rzadko w pogrzebie bierze udział całe miasto. A jeszcze 200 lat temu było to na porządku dziennym. Mało kto wie, że przechodząc przez plac Wszystkich Świętych lub plac Szczepański w Krakowie, stąpamy po grobach krakowian...

Historycy Kościoła mówią o jezuitach, że w nowożytnym Kościele nic albo niewiele działo się bez nich. Jeśli spojrzymy na panoramę wszechstronnej działalności duchowych synów św. Ignacego Loyoli w Rzeczypospolitej, zwłaszcza w czasach nowożytnych, to faktycznie możemy dojść do wniosku, że nie było takich dziedzin życia, w których nie mieliby oni swoich przedstawicieli. Towarzystwo Jezusowe dało Kościołowi wybitnych misjonarzy, kaznodziejów, spowiedników, polemistów, poetów, historyków i filozofów, którzy pozostawili po sobie imponującą spuściznę duchową i materialną.

Mroczna legenda Corleone ciągnie się od wieków niczym ciasne i strome uliczki tego miasta. Krwawiące serce w herbie nie pozwala zapomnieć brutalnej vendetty. Również dzisiaj miasto nie ustrzegło się mafijnych porachunków, a plac ku czci stojących na straży prawa zamordowanych sędziów przypomina niechlubne dzieje tego skrawka sycylijskiej ziemi. Nie sposób uwierzyć, że to harde i burzliwe miejsce wydało na świat zakonnika, któremu brzemię rodzinnych stron nie przeszkodziło w tym, by zostać świętym.

Ktoś, kto znajdzie się w okolicy bazyliki Najświętszego Serca Pana Jezusa w Krakowie przy ul. Kopernika, widzi majestatyczną świątynię z wysoką wieżą zakończoną promienistym miedzianym sercem z krzyżem na jego szczycie. Wewnątrz świątyni, w prezbiterium, uwagę przykuwa fryz mozaikowy z wizerunkiem Jezusa z odsłoniętym sercem, który gestem otwartych rąk zaprasza wszystkich do siebie. Zbawiciel ukazany został w otoczeniu adorujących Go polskich świętych i przedstawicieli narodu. Krańce fryzu zamykają mozaiki z kadzielnicami, z których unosi się do tronu Bożej chwały biały, wonny dym – symbol modlitwy Kościoła.

Czy świat jest pozbawiony Boga? Nie, raczej zanurzony jest w Jego łasce. Ten spór teologiczny ma bardzo poważne konsekwencje. Łacińskie określenie w tytule tego tekstu jest skróconą nazwą pewnego sporu teologicznego. Chciałbym tu bowiem pokrótce przedstawić długi rozdział w historii sporu o wzajemną relację natury i łaski, w którym główną rolę odgrywa pojęcie natura pura.  

W historii Izraela – opisanej w Biblii – pojawiają się postacie, które wyróżniają się nie tylko swoimi rządami politycznymi, ale także głęboką wiarą i staraniami o jedność religijną. Jozjasz, król Judy, jest jednym z najbardziej fascynujących przykładów takiego przywódcy. Jego młody wiek w chwili objęcia tronu i trudna sytuacja polityczna Izraela po powrocie z niewoli babilońskiej czynią go postacią wyjątkową. Jednak nie tylko jego umiejętności polityczne sprawiły, że stał się godny zapamiętania, lecz również głęboka wiara i zobowiązanie do jedności religijnej poprzez pielgrzymowanie.

Nie da się w XVIII w. oddzielić Kościoła od tego, co działo się w Rzeczypospolitej. Polak był na każdym niemal kroku integralnie związany z Kościołem i religią. Dlatego uchwalenie Konstytucji 3 maja zwieńczyły uroczystości kościelne.   O tym co Konstytucja mówi o Kościele oraz tym, czy rzeczywiście była ona polską rewolucją z Zofią Zielińską, emerytowaną profesorką Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego, rozmawia Ewelina Steczkowska

Ewa, pierwsza kobieta, dała się oszukać i popełniła poważny błąd. Szatan podpowiedział jej, że gdy spożyje owoc z drzewa zakazanego, pozna dobro i zło jak Bóg. Jej to zaimponowało. Zerwała owoc, skosztowała go i podała Adamowi. Wtedy zobaczyła, że jest naga, straciła szatę łaski uświęcającej. Upłynęły wieki... 

Niedziela zasługuje ze wszech miar na wielką uwagę w ramach odnowy liturgicznej, a także, w jeszcze szerszym, duszpasterskim kontekście budowy wspólnot chrześcijańskich. Jeśli Kościół jest znakiem zbawienia pośród ludzi, aby mógł spełnić swoją misję, powinien ukazywać na zewnątrz życie, które ma wewnątrz. W świetle tej elementarnej zasady należy zapytać samych siebie, w jaki sposób nasze wspólnoty chrześcijańskie stanowią dziś przestrzeń, w której chrześcijanie, ubogaceni przez doświadczenie wiary i miłości w coniedzielnym spotkaniu z Panem, dają świadectwo swej wiary wobec pozostałych ludzi.

Fenomen życia monastycznego, czyli życia na osobności, poświęconego wyłącznie Bogu poprzez modlitwę, ascezę i pracę wykonywaną w milczeniu, ma swoje korzenie w nauce Chrystusa i apostołów. Osoby, które podjęły taki rodzaj życia, nazywamy eremitami (pustelnikami). Owych pustelników nazywano również anachoretami, czyli ludźmi „żyjącymi na osobności”. O ile eremici na zawsze pozostaną już pustelnikami, o tyle mnisi zaczęli żyć wspólnie w jakimś odsunięciu się od świata i całkowitym oddaniu się Bogu.