Wydawca: Wydawnictwo Święty Wojciech
Rok wydania: 2011
ISBN: 978-83-7516- 396-4
Format: 140x210
Rodzaj okładki: miękka
Ekspiacja
Każdy, kto w Niego wierzy, przez Jego imię
otrzymuje odpuszczenie grzechów
(Dz 10,43)
We wszystkich religiach celebruje się rytuały będące próbą skutecznego zmazania winy wierzącego, przywracające więź z bóstwem, którego prawo i wolę się pogwałciło. Ten akt, któremu towarzyszą często ofiary, tradycyjnie nazywany jest ekspiacją - jest to termin łaciński, który oznacza "oczyszczanie, naprawianie", podczas gdy biblijny język hebrajski używa czasownika, który występuje w nazwie największej uroczystości pokutnej Jom Kippur (zob. Kpł 16) i znaczy "zakrywać". Grzech bowiem zostaje "zakryty", oddalony od oczu Boga, który dzięki temu znów spogląda na swój lud z życzliwością.
W Biblii najważniejszy dla zrozumienia funkcji aktu zadośćuczynienia jest związek przymierza występujący między Bogiem a ludem. Ten ostatni w swej historii okazuje się często niewierny, rozluźniając tym samym więzi łączące go z Bogiem. Stąd konieczność nawrócenia i pokuty. Dokonuje się jej przez składanie ofiar określane za pomocą dwóch terminów: hatta'at, "ofiara za grzechy" i 'asham "ofiara przebłagalna". Te rytuały pozwalają uzyskać oczyszczenie z grzechu złamania zobowiązań wynikających z przymierza z Panem.
Prorocy kładą jednak nacisk na konieczność przemiany serca i życia, ponieważ moją ofiarą, Boże, duch skruszony (Ps 51,19). Ta perspektywa zwraca nas ku chrześcijańskiej wizji ekspiacji, której radykalny rozwój następuje w osobie Chrystusa, w Jego śmierci i Jego zmartwychwstaniu. Odpuszczenie grzechów nie następuje tu wskutek serii rytuałów, ale dzięki ofierze Chrystusa z samego siebie, której dokonuje On na krzyżu. Trzeba tu się odwołać do centralnej części Listu do Hebrajczyków (por. rozdz. 5-10) mówiącej o tym, że Jezus, doskonały i miłosierny Kapłan, nie jest obowiązany, jak inni arcykapłani, do składania codziennej ofiary najpierw za swoje grzechy, a potem za grzechy ludu (7,27).
Jezus spożywając Ostatnią Wieczerzę, oświadcza nad kielichem eucharystycznego wina: to jest moja Krew Przymierza, która za wielu będzie wylana na odpuszczenie grzechów (Mt 26,28). Jest to potwierdzenie słów wypowiadanych już podczas publicznej działalności: Syn Człowieczy [...] przyszedł, żeby służyć i dać swoje życie jako okup za wielu (Mk 10,45). Ten najwyższy akt zadośćuczynienia rodzi się z Jego posłuszeństwa wobec planu sprawiedliwości i miłości Ojca (w języku biblijnym sprawiedliwość oznacza zbawienie): Jego to ustanowił Bóg narzędziem przebłagania dzięki wierze mocą Jego krwi. Chciał przez to wykazać [...] sprawiedliwość (Rz 3,25).
Święty Jan z mocą podkreśla przekonanie, że On bowiem jest ofiarą przebłagalną za nasze grzechy, i nie tylko za nasze, lecz również za grzechy całego świata (1 J 2,2). A dzieje się to przez wybór miłości, który wkłada na barki Syna Bożego ciężar naszych win, by nas od nich uwolnił i zmazał je: W tym przejawia się miłość, że nie my umiłowaliśmy Boga, ale że On sam nas umiłował i posłał Syna swojego jako ofiarę przebłagalną za nasze grzechy (J 4,10).
Chyba najbardziej zaskakuje w tej scenie pełna pokory nieustępliwość Kananejki. Taką siłę daje jej właśnie pragnienie. Zauważmy, że kobieta przychodzi do Jezusa ze względu na córkę, a nie dla samej siebie. To bardzo istotna cecha pragnienia. Pragnienia są silnie związane z miłością. Im bardziej kochamy, tym więcej w nas pragnień i siły do ich urzeczywistnienia. W gruncie rzeczy nieważne, do czego pragnienia nas wzywają. Nieważne, jaką przybierają postać i rozmiary. Nieważne, czy podobają się otoczeniu.
Księgą Nowego Testamentu, która najszerzej zajmuje się kwestią prześladowania wiernych, jest niewątpliwie Apokalipsa św. Jana. Wbrew pozorom (i utartym opiniom) celem tej księgi nie jest straszenie czytelników straszliwymi wizjami, ani zniechęcanie ich niezrozumiałymi symbolami. Apokalipsa to księga nadziei; ma dawać otuchę wiernym, którzy doświadczają ucisku i zdaje się im, że Bóg o nich zapomniał, że bieg historii jakby dawno zatracił swój sens, zdany na łaskę szaleńców dzierżących władzę.