Zmartwychwstanie

Jego to zabili, zawiesiwszy na drzewie. Bóg wskrzesił Go
trzeciego dnia i pozwolił Mu ukazać się
(Dz 10,39-40)

Jeżeli Chrystus nie zmartwychwstał, daremne jest nasze nauczanie, próżna jest także wasza wiara. Te zwięzłe słowa św. Pawła skierowane do chrześcijan z Koryntu (1 Kor 15,14) wyraźnie potwierdzają centralne miejsce Wielkanocy w wierze chrześcijańskiej. Wszystko zaczyna się w ów wiosenny poranek, kiedy kobietom przybyłym uczcić Zmarłego objawia się anioł z przesłaniem: Nie ma Go tutaj; zmartwychwstał" (Łk 24,6). Jest to proklamacja, która będzie się powtarzać przez wieki i będzie stanowić treść chrześcijańskiego nauczania, liturgii, pobożności, teologii, sztuki. Chrystus nie jest herosem, który umiera, ale Żyjącym par excellence. Ma On pełny udział w naszym człowieczeństwie, naszej śmierci, ale jest Synem Boga żywego, a Zmartwychwstanie jest tego świadectwem.

Nowy Testament używa dwóch greckich terminów na określenie wydarzeń paschalnych. Pierwszy to egéirein, dosłownie: "budzić się" ze snu śmierci za sprawą Ojca. Jest oczywiste, że odwołuje się on do powszechnego symbolu, w którym śmierć przedstawiona jest jako sen, a życie jako czuwanie (przychodzi tu na myśl modlitwa Requiem aeternam, w której błagamy o "wieczne odpoczywanie" dla zmarłych). W czasowniku z paschalnej nowiny - egérte "powstał" (Mk 16,6) - rozbrzmiewa echo słynnej wizji z 37 rozdziału Księgi Ezechiela, w której Duch Boży wlewa życie w szkielety w rozległej dolinie i każe im wyruszyć ponownie w drogę.
Jest też drugi termin grecki oznaczający zmartwychwstanie: anistemi, "wstanie na nogi", niemal pełne mocy wywyższenie z grobu i z ziemi w stronę nieba, znak chwalebnej boskości. Podążając tropem właśnie tych dwóch terminów można wyróżnić w Nowym Testamencie dwa opisy Paschy Chrystusa. Mają one zilustrować misterium, które dokonuje się w tym wydarzeniu, rzeczywistość, której nie można zredukować do wskrzeszenia zmarłych, jak w przypadku Łazarza, syna wdowy z Nain czy córki przełożonego synagogi z Kafarnaum, którzy musieli ponownie umrzeć.
Przez Zmartwychwstanie - "przebudzenie" podkreśla się, że Chrystus wychodzi z łona śmierci i powraca do życia, do skutecznej obecności w historii: nie na darmo w Jego ukazywaniu się nacisk położony jest na sprawdzalność egzystencjalnej rzeczywistości Powstałego, którego można dotknąć, który mówi, spotyka się z uczniami i je. Zdecydowanie odrzuca się pojmowanie Chrystusa jako widma wywołanego za pomocą magii: Zatrwożonym i wylękłym zdawało się, że widzą ducha. [...] Dotknijcie Mnie i przekonajcie się: duch nie ma ciała ani kości, jak widzicie, że Ja mam (Łk 24,37.39).

Natomiast przez Zmartwychwstanie - "powstanie" zwraca się uwagę na to, że jest to wydarzenie, które wykracza poza czas i przestrzeń. Powstały jest zasadą wyzwolenia od zła i od śmierci, jest chwalebnym Panem, Synem Bożym, ku któremu zwraca się cała ludzkość, by znaleźć zbawienie, zmartwychwstanie i życie wieczne. Dlatego obok czasownika anistemi, "wstać" używa się wyraźniejszego hypsoun, "wywyższyć": A Ja, gdy zostanę nad ziemię wywyższony, przyciągnę wszystkich do siebie (J 12,32), Gdy wywyższycie Syna Człowieczego, wtedy poznacie, że JA JESTEM (J 8,28). A "Jestem" jest w Biblii imieniem samego Boga (JESTEM, KTÓRY JESTEM Wj 3,14).