Czy jest sens wypowiadać swój sąd na temat miłosierdzia?
Czy też raczej jego sens nie zawiera się w tym, że wyprowadza nas ono, ponad naszym sądem, bez wypowiadania go, ku drugiej części zadania: ku działaniu? Ale jak działanie niewypływające z sądu mogłoby dla kogoś być rzeczywistą pomocą? Pomoc oznacza zmianę stanu rzeczy na bazie poznania; obie na miarę naszych możliwości .
Miłosierdzie, współczucie, litość itp. tworzą szerokie spektrum słowne. Zawierają się w nim wielorakie doświadczenia: odczucia i czyny. W długich dziejach ludzkości te słowa miały na wskroś pozytywną wymowę. Zwłaszcza wielkie światowe religie angażowały się w nie i czynią to zdecydowanie aż do dzisiaj. Ale w najnowszych czasach zrodził się opór przeciw tym słowom.
***
Książka ukazuje tkwiące w tradycji judeo-chrześcijańskiej źródła miłosierdzia, które jest przecież podstawowym rysem oblicza Boga objawionego w Jezusie Chrystusie. Pozwala ona odkryć na nowo i realizować prawadziwe miłosierdzie. Przypomina o nieco zapomnianych uczynkach miłosierdzia względem ciała i duszy, kreśląc nową perspektywę ich realizowania odnoszącą się nie tylko do pojedynczych ludzi, ale do całych społeczeństw.
***
Spis treści
WPROWADZENIE
I. Bezlitośni
II. Słowo z dawnych czasów
III. Staroświeckie jest awangardowe
ŚWIAT BEZ MIŁOSIERDZIA
I. Zarys toku myślenia
II. Niemiłosierne ryzyko wolności
III. Niemiłosierne niesprawiedliwości
IV. Niemiłosierna doczesność
BÓG MIŁOSIERDZIA
I. Bóg Jezusa
II. Ojciec i jego obaj marnotrawni synowie
CZŁOWIEK MIŁOSIERDZIA
I. Szkodliwe współczucie
II. Duchowość miłosierdzia
III. Dzieła miłosierdzia
KOŚCIÓŁ MIŁOSIERDZIA
I. Mistyka miłosierdzia
II. Praktyka miłosierdzia
SERCE
DODATEK
Wyznanie grzechów Kościoła
Księga Wyjścia jest wyjątkową księgą w kanonie ksiąg świętych. Pokazuje Boga działającego w historii, uwalniającego swój lud z niewoli egipskiej i prowadzącego go do nowego życia (zob. Wj 3, 7-8). Historia Mojżesza i jego zmagania z faraonem (plagi) odsłaniają oblicze Boga walczącego. On chce uwolnić swój lud i żadna ludzka siła, żaden opór ze strony systemu nie jest w stanie Go powstrzymać. Dalej widzimy w tej księdze jak Bóg na Górze Synaj daje Izraelitom prawa, zgodnie z którymi mają żyć.
Od księdza nasze społeczeństwo wymaga znacznie więcej niż od przeciętnego nauczyciela, szczególnie w zakresie etyki i empatii. Specyficzne postrzeganie roli księdza objawia się między innymi w żądaniach rodziców i dyrektorów szkół, by lekcje religii były prowadzone przez księży, a nie świeckich. Wysokim oczekiwaniom wobec księży towarzyszy także pewien margines tolerancji. Ucznia nie zaskakuje archaizacja języka, sprzeciw pojawia się dopiero w momencie stosowania wulgaryzmów. Od świeckich nauczycieli religii oczekuje się polszczyzny zgodnej ze współcześnie obowiązującą normą językową.