W co wierzę, co jest dla mnie wartością? Te i podobne pytania zadaje sobie każdy człowiek. Również i dla człowieka wierzącego są one bardzo ważne. Zrozumiałe jest zatem, że od samego początku pokazuje on swoją wiarę na zewnątrz. Chce ją głosić przede wszystkim życiem, ale także słowem i czynem. Obecność wyznania wiary we Mszy św. nie jest zatem niczym niepotrzebnym. Jest naturalną potrzebą człowieka, aby wypowiedzieć na zewnątrz to, w co wierzy.

 

Już od samego początku Kościół apostolski domagał się wyznania wiary od katechumenów, czyli osób przyjmujących chrzest. Zaistniała więc potrzeba układania najważniejszych prawd wiary i recytowania ich przed przyjęciem sakramentu. Kolejnym powodem tworzenia się wyznania wiary była walka z herezjami, które zagrażały jedności wiary. Tak powstawały pierwsze wyznania wiary. Najprostszym, a zarazem fundamentalnym, była formuła chrzcielna, którą Jezus pozostawił swoim uczniom, mówiąc: Idźcie i nauczajcie wszystkie narody, udzielając im chrztu w imię Ojca i Syna i Ducha Świętego (Mt 28, 19). Dlatego też wszelkie wyznania wiary chrześcijańskiej opierają się w swojej istocie na wyznaniu wiary w Trójcę Przenajświętszą. Również w Piśmie Świętym odnajdujemy podobne wyznania wiary. Wierzę, że Jezus Chrystus jest Synem Bożym (Dz 8,37) to słowa wypowiedziane przez etiopskiego urzędnika tuż przed przyjęciem chrztu z rąk św. Filipa Apostoła. Podobne określenia znajdziemy u św. Pawła (Rz 1,3.4; 1 Kor 15,3nn; Flp 2,5.11; 1 P 3,18.22).

 

Rozpowszechniony szeroko we wczesnym chrześcijaństwie akrostych ICHTHYS (gr. ryba), zawierający początkowe litery pierwszych pięciu słów, oznaczających: "Jezus Chrystus Syn Boga Zbawiciel" można potraktować także jako najkrótsze wyznanie. Wyznaniem wiary jest również każdy znak krzyża, który czynimy. W wiekach późniejszych aż do współczesności ukształtowało się wiele wyznań wiary tj. np. symbole różnych Kościołów apostolskich i starożytnych, symbol Quicumque, nazywany symbolem św. Atanazego, wyznania wiary niektórych synodów i soborów (Toledańskiego, Laterańskiego, Lyońskiego, Trydenckiego) lub niektórych papieży, jak Fides Damasi czy Wyznanie Wiary Ludu Bożego Pawła VI (1968 r.). Wśród tych wielu symboli najważniejsze miejsce zajmuje Symbol Nicejsko-Konstantynopolitański, który odmawiamy każdej niedzieli i uroczystości w trakcie Mszy św. oraz Symbol Apostolski, tzw. Wierzę w Boga pacierzowe.

 

Symbol Apostolski miał być według tradycji ułożony przez dwunastu apostołów w czasie Zesłania Ducha Świętego. Najwcześniejsze wzmianki pochodzą jednak z przełomu IV i V wieku, a czas jego powstania jest niepewny. Obecna forma wykształciła się zapewne w  efekcie długotrwałego procesu historycznego między II a VI wiekiem.

 

Geneza Credo Nicejsko-Konstantynopolitańskiego wiąże się ściśle z obroną wiary przed herezjami. Na początku IV w. Ariusz kwestionował człowieczeństwo Jezusa, a pośrednio również i Jego bóstwo. W odpowiedzi na jego herezję sobór w Nicei w 325 r. wyznał wiarę w prawdziwe bóstwo i człowieczeństwo Chrystusa (I w jednego Pana Jezusa Chrystusa, Syna Bożego Jednorodzonego (...) Bóg prawdziwy z Boga prawdziwego. Zrodzony, a nie stworzony, (...) i stał się człowiekiem (...). Jakiś czas później powstała herezja, że Duch Święty jest stworzeniem i nie jest prawdziwym Bogiem. Broniąc bóstwa Ducha Świętego Sobór w Konstantynopolu w 381 r. dodał do istniejącego już Credo Nicejskiego słowa: wierzymy w Ducha Świętego Pana i Ożywiciela, który od Ojca i Syna pochodzi, który z Ojcem i Synem wspólnie odbiera uwielbienie i chwałę, który mówił przez proroków. Od tego czasu Symbol ten bardzo mocno zakorzenił się w chrześcijaństwie tak wschodnim jak i zachodnim i stał się pełnym określeniem wiary chrześcijańskiej. Bardzo szybko też, bo na przełomie V i VI w., został włączony na stałe do Mszy św. Taki stan trwa do dzisiaj.

 

Wyznanie wiary jest odpowiedzią na Słowo Boga. Jest przede wszystkim modlitwą, oddaniem chwały Bogu, nawiązaniem do chrztu. Słowo: .wierzę. zobowiązuje. Nie dziwmy się, że niektóre zdania Credo są niezrozumiałe - powstały przecież ponad 1600 lat temu. Dlatego warto sięgnąć do Katechizmu Kościoła Katolickiego, który podaje szczegółowe wyjaśnienie poszczególnych artykułów (numery: 185-1065). Warto sięgać, aby recytacja Credo w czasie niedzielnej Eucharystii nie była dla nas męczącym obowiązkiem, ale prawdziwym wyznaniem wiary w Boga Ojca, Boga Syna i Boga Ducha Świętego, który działa i pragnie być Bogiem z nami.