Autor: Jan Paweł II (---.nyc.res.rr.com)
Data: 2022-12-07 14:17
Patriotyzm to nie tylko umiłowanie tego, co ojczyste, umiłowanie historii, tradycji, języka czy samego krajobrazu ojczystego, lecz również miłość, która obejmuje dzieła rodaków i owoce ich geniuszu 15. W tym kontekście papież przywoływał w Gnieźnie w 1979 r. polską pieśń religijną – Bogurodzicę, przypominając, że jest ona najstarszym pomnikiem polskiej literatury i tłumacząc zarazem, że nie jest tylko pieśnią, lecz równocześnie wyznaniem wiary, jest polskim symbolem, polskim Credo […]. Główne prawdy wiary i zasady moralności weszły w nią16. W książce Pamięć i tożsamość Jan Paweł II dodał, że Bogurodzica stała się hymnem narodowym, który jeszcze pod Grunwaldem prowadził zastępy polskie i litewskie do walki z Krzyżakami17.
W kontekście miłości do Polski papież przywoływał również dzieła polskiej literatury pięknej, m.in. Mikołaja Reja i Jana Kochanowskiego, najbardziej znane utwory literackie XIX w., dzieła wybitnych romantyków: Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Zygmunta Krasińskiego, Cypriana Kamila Norwida. Wielokrotnie podkreślał, że to właśnie polska kultura pozwoliła Ojczyźnie odzyskać niepodległość w 1918 r.
Widać, że w obrębie pojęcia „ojczyzna” zawiera się jakieś głębokie sprzężenie pomiędzy tym, co duchowe, a tym, co materialne, pomiędzy kulturą a ziemią18– stwierdził. Trawestując słowa Norwida, wielokrotnie przypominał: Ojczyzna to wielki zbiorowy obowiązek19, i dlatego ciągle w swoich przemówieniach do rodaków przywoływał utwory literackie, które ukazują bohaterskie postawy Polaków walczących o wolność Ojczyzny, zdolnych do największych ofiar w imię miłości do niej i dobrze rozumianego patriotyzmu.
Oczywiste jest w tym kontekście, że papież dostrzegał nierozerwalny związek pojęcia patriotyzmu z narodem. Wyraźnie pisał w książce Pamięć i tożsamość: Naród i ojczyzna pozostają rzeczywistościami nie do zastąpienia. 20
Warto jeszcze wspomnieć, że pojęcie Ojczyzny było papieżowi bliskie od czasów jego młodości. Jeszcze jako kard. Karol Wojtyła pisał w poemacie Myśląc Ojczyzna z 1974 r.:
Ojczyzna – kiedy myślę – wówczas wyrażam siebie i zakorzeniam,
mówi mi o tym serce, jakby ukryta granica, która ze mnie przebiega ku innym,
aby wszystkich ogarniać w przeszłość dawniejszą niż każdy z nas:
z niej się wyłaniam… gdy myślę Ojczyzna – by zamknąć ją w sobie jak skarb. 21
Trzeba przywołać na nowo jego słowa: Polsko, umiej być wdzięczna!
Tekst pochodzi z numeru 10/2018 „Biuletynu IPN”
|
|