Niebezpieczeństwo nadużyć dotyczących miejsca celebrowania Mszy Świętej

Niewłaściwe interpretowanie przepisów odnośnie do sprawowania Mszy Świętej poza miejscem świętym może prowadzić do nadużyć powodujących zaciemnianie właściwego rozumienia tego Sakramentu. Eucharystia jest zbyt wielkim Darem, ażeby można było tolerować dwuznaczności i umniejszenie. Stad w prawodawstwie Kościoła są również szczegółowe przepisy, wskazujące, aby Mszę Świętą sprawować w sposób wykraczający poza sens i znaczenie zwykłego spotkania. "W żadnym przypadku celebracji Mszy Świętej nie wolno łączyć ze zwykłym czy też nawet uroczystym posiłkiem. Jeśli nie zachodzi poważna potrzeba, nie należy też sprawować Mszy Świętej na stole służącym do spożywania posiłków ani w jadalni, ani w miejscu, które jest wykorzystywane do wspólnego ucztowania, ani też w jakimkolwiek pomieszczeniu, gdzie znajduje się pożywienie; nie mogą też uczestnicy Mszy Świętej w czasie jej trwania zasiadać przy stołach. Jeśli z poważnej przyczyny Msza Święta musi być sprawowana w tym samym miejscu, w którym ma być następnie spożywany posiłek, należy zrobić wyraźną przerwę między zakończeniem Mszy Świętej a początkiem posiłku; podczas celebracji Mszy Świętej zabrania się również podawania wiernym zwykłego pokarmu" (RS, nr 77).

Okoliczności polityczne czy społeczne nie mogą wpływać na wybór miejsca celebracji. "Mszy Świętej nie wolno łączyć ze sprawami politycznymi albo świeckimi, czy też z tym wszystkim, co nie jest w pełni zgodne z nauczaniem Magisterium Kościoła katolickiego. Co więcej, aby nie pozbawiać Eucharystii jej autentycznego znaczenia, należy za wszelką cenę unikać celebrowania Mszy Świętej jedynie w celu stworzenia okazałego widowiska, jak też nie nadawać jej stylu podobnego do innych ceremonii, zwłaszcza świeckich" (RS, nr 78).

Sprawowanie Eucharystii w świątyniach wspólnoty kościelnej nie mającej pełnej jedności z Kościołem katolickim lub religii niechrześcijańskiej

Precyzyjnie zostały również określone przepisy dotyczą ewentualnego sprawowania Eucharystii: 1) w świątyni jakiegoś Kościoła lub wspólnoty kościelnej nie mającej pełnej jedności z Kościołem katolickim; jak również 2) świątyni lub miejsca świętego jakiejkolwiek religii niechrześcijańskiej. Mianowicie: "Dla słusznej przyczyny i za wyraźną zgodą ordynariusza miejsca wolno kapłanowi sprawować Eucharystię w świątyni jakiegoś Kościoła lub wspólnoty kościelnej nie mającej pełnej jedności z Kościołem katolickim, z wykluczeniem zgorszenia" (KPK, kan. 933). Natomiast: "Kapłanowi nigdy nie wolno sprawować Eucharystii w świątyni lub miejscu świętym jakiejkolwiek religii niechrześcijańskiej" (RS, nr 109).

Zamiast podsumowania

Jan Paweł II w punkcie 8. encykliki Ecclesia de Eucharistia (odtąd: EE) dzieli się swoimi kapłańskimi doświadczeniami przeżywania celebracji Mszy Świętej. "Gdy myślę o Eucharystii, patrząc na moje życie kapłana, biskupa i Następcy Piotra, wspominam spontanicznie wiele chwil i miejsc, w których dane mi było ją sprawować. Pamiętam kościół parafialny w Niegowici, gdzie spełniałem moją pierwszą posługę duszpasterską, kolegiatę św. Floriana w Krakowie, katedrę na Wawelu, bazylikę św. Piotra oraz wiele bazylik i kościołów w Rzymie i na całym świecie. Dane mi ją było również sprawować w wielu miejscach na górskich szlakach, nad jeziorami i na brzegach morskich; sprawowałem ją na ołtarzach zbudowanych na stadionach, na placach miast. Ta różnorodna sceneria moich Mszy św. sprawia, iż doświadczam bardzo mocno uniwersalnego - można wręcz powiedzieć kosmicznego charakteru celebracji eucharystycznej".

Katechizm Kościoła Katolickiego (nr 1199) zawiera naukę wskazującą na potrzebę miejsc, w których mogłaby gromadzić się wspólnota wiernych. "W świątyniach Kościół sprawuje kult publiczny na chwałę Trójcy Świętej, słucha słowa Bożego i śpiewa pieśń uwielbienia, zanosi modlitwy i składa Ofiarę Chrystusa obecnego sakramentalnie pośród zgromadzenia. Te świątynie są również miejscami skupienia i modlitwy osobistej". W tradycji i prawodawstwie Kościoła jednym z istotnych wyznaczników okazywania czci Najświętszej Eucharystii jest miejsce jej sprawowania. Papież Benedykt XVI zwraca uwagę na ważność norm liturgicznych, których zachowywanie sprzyja "rozwijaniu zmysłu sacrum i posługiwaniu się takimi zewnętrznymi formami, które ten zmysł wychowują, jak na przykład harmonia obrzędu, szat liturgicznych, sprzętów i miejsc świętych" (SC, nr 40). Czujność i posłuszeństwo wobec właściwej struktury obrzędu, również miejsca sprawowania, wyrażają zrozumienie charakteru Eucharystii jako niewysłowionego Daru i objawiają wolę celebransa przyjęcia tegoż Daru w posłusznej wdzięczności. Każdemu kapłanowi, który staje wobec pytania: gdzie odprawić Mszę Świętą, błogosławiony Jan Paweł II udziela prostej i cennej podpowiedzi: "Kapłan, który wiernie sprawuje Mszę św. według norm liturgicznych, oraz wspólnota, która się do nich dostosowuje, ukazują w sposób dyskretny, lecz wymowny swą miłość do Kościoła" (EE, nr 52).

ks. Andrzej Orczykowski SChr