27 STYCZNIA
NINO (OK. 276 - OK. 340), ŚWIADEK

Kościół gruziński wspomina dzisiaj Nino, ewangelizatorkę z Gruzji.
Nino urodziła się w Kapadocji około 276 roku w bogatej i szlacheckiej rodzinie mówiącej po grecku. W wieku dwunastu lat udała się wraz z rodzicami do Jerozolimy i tam opuścił ją ojciec, który został mnichem na Pustyni Judzkiej. Przez kilka lat razem z matką mieszkała w Mieście Świętym.
Według "Żywotów" napisanych kilka wieków po jej śmierci, Nino dotarła do Gruzji w poszukiwaniu tuniki Jezusa, która - jak uważano - właśnie tam miała się znajdować. Bardziej prawdopodobne jest jednak, że Nino została deportowana razem z innymi kobietami w czasie prześladowań Dioklecjana i Maksymiana.
W Mcchecie, stolicy królestwa Iberów, Nino zaczęła rozpowszechniać Ewangelię Chrystusa, prowadząc intensywną działalność kaznodziejską. Pozyskawszy życzliwość rodziny królewskiej, doprowadziła do wiary chrześcijańskiej dwóch władców i dlatego jest wspominana jako "równa apostołom i oświecicielka Gruzji".
Przed śmiercią Nino próbowała ewangelizować także ludy Kaukazu i Kachetii. Zmarła w niewielkiej wiosce Bobde, zagubionej wśród gór, około 340 roku.

PRZYCZYNKI DO LEKTURY

W czasie nawrócenia Etiopii również lud Iberów, który zamieszkiwał rozległe obszary pod słońcem Pontu, miał możność przystąpić do przymierza Słowa Bożego i wiary w przyszłe Królestwo. Początek temu tak wielkiemu darowi dała pewna kobieta w stanie niewolniczym. Kiedy znajdowała się wśród tych ludzi, prowadziła życie wierne, umartwione i czyste, a ponieważ każdego dnia i nocy kierowała do Boga długie modlitwy, już samo to jej niezwykłe postępowanie stało się powodem podziwu dla tych barbarzyńców. Ludzie pytali się z wielką ciekawością, co to wszystko znaczy. A ona z całą naturalnością wyznawała, że w ten sposób chce oddać cześć Chrystusowi jako Bogu. (Rufin "Historia Kościoła" 1,11)

MODLITWA

Współpracowniczko sług
słowa Bożego,
narzędzie przepowiadania Andrzeja,
Apostołko Gruzinów
i harfo Ducha Świętego,
święta Nino, proś Chrystusa Boga
o zbawienie
dla dusz naszych.

CZYTANIA BIBLIJNE
1 Kor 4,6-16 lub Ga 3,23-29; Mt 25,1-13 lub Łk 7,36-50

SAWA I Z SERBII (1175-1235), PASTERZ

Tego samego dnia, w którym Gruzini wspominają Nino, Kościół serbski obchodzi święto Sawy, swego pierwszego arcybiskupa.
Młody, zaledwie siedemnastoletni Rastko, syn serbskiego żupana (władcy patriarchalnego) Stefana Nemanii, udał się w 1192 roku na górę Atos i wbrew woli swoich krewnych został mnichem, przyjmując imię Sawy w ruskim monasterze św. Pantelejmona. Kilka lat później dołączył jednak do niego ojciec, który w tym czasie abdykował.
Sawa uważany jest za założyciela - za pozwoleniem cesarza Konstantynopola - klasztoru serbskiego w Hilandarze, dla którego napisał typikón.
W 1204 roku splądrowanie Konstantynopola przez krzyżowców całkowicie zmieniło pole działania dla rodzących się Kościołów bałkańskich. Sawa opuścił wówczas Atos i osiadł w Studenicy, gdzie został mianowany ihumenem lokalnego monasteru. W 1219 roku został konsekrowany na arcybiskupa Serbów przez Manuela, patriarchę Konstantynopola, stając się w ten sposób głową nowego Kościoła autokefalicznego.
Osiadłszy w mieście Žiča, mocno zaangażował się w położenie solidnych fundamentów duchowych i kanonicznych dla Kościoła serbskiego. Jemu właśnie zawdzięcza się między innymi zreformowanie życia liturgicznego w tym Kościele, możliwe dzięki jego wielkiej kulturze i wiedzy, jakie nabył w czasie swoich podróży na bizantyński Wschód. Sawa zmarł 14 stycznia 1235 roku w Tyrnowie, ówczesnej stolicy Bułgarii. Jego śmiertelne szczątki przewiezione do Serbii zostały spalone przez Turków pod koniec XVI wieku.

PRZYCZYNKI DO LEKTURY

Wierność Ewangelii w jego postępowaniu była dla wszystkich Serbów jedynym prawdziwym wzorem i świadectwem życia wiary, jak również modelem życia politycznego i kulturalnego. Tak jak dzieje się z każdym wielkim człowiekiem, który inspiruje kolejne pokolenia do zdobywania coraz wyższych poziomów życia obywatelskiego i kościelnego, tak też było z Sawą. Jego ideał pobudził Serbię w XIII i XIV w. do stania się jednym z najwspanialszych królestw, jakie świat kiedykolwiek znał. Poziom życia religijnego znacznie się podniósł: klasztory Serbii były przepełnione mnichami, którzy zachęcali swoich rodaków do zdobywania wysokich szczytów pokory i prowadzili ich do okazywania cechy, która najbardziej ich wyróżniała tak wówczas, jak i dzisiaj: gościnności. (Daniel Rogić "Paterikon serbski")

MODLITWA

Przewodniku prawowierności
i błogosławiony nauczycielu cnót,
który oczyściłeś i oświeciłeś
twoją ziemię,
wzorze mnichów,
przemądry ojcze Sawo,
swoją nauką
oświecałeś twój lud.
O flecie Ducha,
módl się do Chrystusa, naszego Boga,
za nasze dusze.

CZYTANIA BIBLIJNE
Hbr 7,26 - 8,2; J 10,9-16

ANIELA MERICI (OK. 1474-1540), ŚWIADEK

W 1540 roku zmarła w Brescii (Włochy) Aniela Merici, założycielka Towarzystwa św. Urszuli.
Urodzona w Desenzano nad jeziorem Garda około 1474 roku, Aniela otrzymała wychowanie religijne od ojca, lecz już w młodym wieku została sierotą.
Będąc jeszcze dziewczynką zapragnęła głębokiego życia modlitwy i czynnej miłości, lecz ówczesne klasztory nie były w jej oczach odpowiednimi miejscami, by prowadzić życie, do jakiego czuła się powołana, a ponadto chcąc do nich wstąpić, trzeba było wnieść ze sobą spory posag.
W swoich poszukiwaniach Aniela najpierw została tercjarką franciszkańską, po czym w wieku około czterdziestu lat przeniosła się do Brescii i swoją promienną obecnością ewangeliczną przyciągnęła do siebie bardzo wiele osób, wywierając bardzo głęboki wpływ duchowy na mieszkańców tego miasta.

Decydujący moment w jej poszukiwaniu powołania nadszedł mniej więcej w roku 1530, kiedy zamieszkała przy kościele św. Afry. Wówczas to Aniela założyła stowarzyszenie kobiet, stawiające sobie za cel przeżycie na nowo doświadczenia pierwotnych wspólnot chrześcijańskich. Troszczyła się o to, by dziewczętom swoich czasów dać wychowanie, do jakiego w normalnych warunkach nie miały dostępu. Tym, które pragnęły żyć miłością ewangeliczną, starała się ponadto zaszczepić pragnienie i metodę intensywnego życia modlitwy.
Po śmierci Anieli jej sława rozeszła się daleko poza okolice Brescii. Rozpoczęła się jednak także długa walka o przywłaszczenie sobie jej szczątków oraz dziedzictwa duchowego.

PRZYCZYNKI DO LEKTURY

Siostry, błagam was, byście chciały mieć w pamięci, wyrytą w sercu i umyśle, każdą z waszych córek. Nie tylko ich imiona, lecz także warunki życia, naturę oraz wszelki ich stan i sposób bycia. Nie okaże się to dla was trudne, jeśli je będziecie kochać żywą miłością. Zauważa się przecież u matek według ciała, że nawet gdyby miały tysiąc synów i córek, wszystkich ich nosiłyby w swojej duszy, każdego i każdą z osobna, ponieważ tak działa prawdziwa miłość. Co więcej, wydaje się, że im więcej dzieci się ma, tym miłość i zatroskanie wzrasta przy każdym kolejnym dziecku. Matki duchowe mogą i powinny czynić to w jeszcze większym stopniu, jako że miłość duchowa jest nieporównywalnie potężniejsza od miłości fizycznej. Tak więc, moje najukochańsze matki, jeśli będziecie kochać wasze córki żywą i wewnętrzną miłością, nie będzie możliwe, byście nie miały ich wszystkich szczególnie odmalowanych w waszej pamięci i sercu. (Aniela Merici "Drugi testament")

MODLITWA

Boże, Ojcze miłosierny,
wysłuchaj modlitw,
które zanosi za nas święta Aniela, dziewica,
i spraw, abyśmy naśladując
jej miłość i roztropność,
byli wierni Twojej nauce
i świadczyli o niej naszym życiem.
Przez naszego Pana Jezusa Chrystusa,
Twojego Syna,
który z Tobą żyje i króluje
w jedności Ducha Świętego,
Bóg, przez wszystkie wieki wieków.

CZYTANIA BIBLIJNE
1 P 4,7b-11; Mk 9,34-37

KOŚCIOŁY WSPOMINAJĄ...
KATOLICKI NA ZACHODZIE:
Anielę Merici, dziewicę (kalendarz rzymski i ambrozjański)

KOPTYJSKI I ETIOPSKI (18 t?ubah/t?err):
Jakuba z Nisibis (†338), biskupa (Kościół koptyjski)

LUTERAŃSKI:
Paavona Ruotsalainena (†1852), świadka wiary w Finlandii

MARONICKI:
Paulę z Rzymu (†404), pustelniczkę

PRAWOSŁAWNY I GREKO-KATOLICKI:
Przeniesienie relikwii Jana Chryzostoma (438)
Sawę I, oświeciciela i pierwszego arcybiskupa Serbów (Kościół serbski)
Nino, równą apostołom i oświecicielkę Gruzji (Kościół gruziński)

STAROKATOLICKI:
Grzegorza z Nazjanzu (†389/390), biskupa i doktor Kościoła (zob. 25 stycznia)