Inspirację do dzisiejszego obrazu stanowi włoskie renesansowe malarstwo. W trzech głównych ośrodkach: Wenecji, Florencji i Rzymie powstały kilkaset lat temu najwybitniejsze dzieła malarskie wszechczasów. Nadal dominującym tematem obrazów były treści religijne, ale już kompozycja, ujęcie tematu i technika była inna. Oprócz tradycyjnego mecenatu kościoła, pojawiły się zamożne osoby świeckie zamawiające obrazy do prywatnych kaplic, pałaców i bogatych domów. Jedną z popularniejszych kompozycji obrazu była scena siedzącej Matki Boskiej i stojącego na Jej kolanach małego Jezusa unoszącego rękę w geście błogosławieństwa. Obrazy takie wychodziły spod ręki takich gigantów malarstwa jak: Giovani Bellini, Rafael Santi czy Sandro Botticelli.

Jako arcydzieła malarstwa obrazy te były w kolejnych wiekach wielokrotnie kopiowane. W postaci rycin, które zdobią obrazki święte, wotywne i modlitewne, temat ten został spopularyzowany w całej Europie. Tym sposobem największe dzieła malarskie włoskiego renesansu dotarły również na ziemie polskie. Co ciekawe omawiany dziś typ przedstawienia znalazł podatną glebę na ziemiach polskich jedynie na żywiecczyźnie. Za sprawą znanych XIX wiecznych malarzy żywieckich: Andrzeja i Antoniego Madalskich powstały nasze polskie wersje renesansowych Madonn z Dzieciątkiem.

Nie było to jednak zwykłe kopiowanie obrazów dawnych mistrzów. Świadczą o tym charakterystyczne dla kultury żywieckiej tiulowe welony czyli „łoktuszki” nakrywające głowę Matki Boskiej, upięcie włosów i regionalny strój. Kolejną wyróżniającą cechą żywieckiego stylu jest umieszczenie wokół owalnego obrazu elementów kwiatowych i roślinnych. Kontynuatorami tradycji malarstwa żywieckiego byli również malarze z rodziny Chrząstkiewiczów, malujący również Madonny Żywieckie.

W przypadku naszej Madonny Żywieckiej nie znamy jednak autora. Podsumowując, prezentowany obraz jest pięknym cechowym przykładem naszej polskiej interpretacji znanego motywu malarskiego. Z uwagi na wysoki poziom artystyczny obrazy te zdobiły wnętrza domów bogatszych włościan i mieszczan. Dziś największy zbiór obrazów malarzy żywieckich możemy podziwiać w Muzeum w Żywcu i Bielsku Białej, temat ten był też omawiany w bielsko – żywieckim dodatku Niedzieli w artykule „Sztuka sakralna na żywieckim zamku”.

www.archidiecezja.lodz.pl