„Zwrócił się do drugiego i to samo powiedział. Ten odparł: Nie chcę. Później jednak opamiętał się i poszedł. Któryż z tych dwóch spełnił wolę ojca?" Mówią Mu: Ten drugi” (Mt 21,30)

Mówiliśmy w ubiegłym tygodniu o wolności tego, który daje. Który daje ze swego, który daje siebie, który daje swoją własność. Granicą tej wolności jest tylko grzech, a nie to, że ktoś ma mu za złe ten podział: bo temu więcej daje, a temu trochę mniej. Dziś mówimy o kolejnej granicy naszej wolności. Jest nią obowiązek.

Bo wolność zbyt często nam się kojarzy z absolutnym prawem do „róbta co chceta”. A to nie jest tak. Wolność absolutna wcześniej czy później staje się grzechem lub do grzechu prowadzi. Wprawdzie i św. Augustyn powiedział podobnie: „Kochaj i czyń co chcesz”. Jednak wszystko tutaj staje się inne przez to jedno słowo: kochaj. Najpierw kochaj. Gdy będziesz kochał, to wszystko co będziesz robił – będzie robione z miłości, będzie więc robione dobrze.

Dziś Ewangelia mówi o miłości i odpowiedzialności wobec ojca. Nie wiemy ile lat mieli synowie. Może byli bardzo młodzi, a może nie. Ale widać mieszkali w domu ojca i nie pracowali na swoim, skoro ojciec chce ich wysłać do pracy w winnicy. Są więc jeszcze zależni od ojca, od jego majątku. Ale nawet gdyby już nie – to istnieje jeszcze poczucie wdzięczności za życie, za wychowanie, za miłość. I obowiązek pomocy na miarę swoich możliwości.

Nie zawsze ten obowiązek pomocy jest realizowany. Czasem własne życie i nowe obowiązki podjęte wobec innych nie pozwalają na ciągłą i czasochłonną pomoc. Także odległość i brak sił. Sytuację tę ocenia nasze sumienie. Także uczciwość w ocenie sytuacji.

W dzisiejszej Ewangelii nie widzimy jednak, by pomoc ojcu była niemożliwa. Słyszymy bardzo prostą odpowiedź: „Nie chcę”. A to oznacza: mógłbym to zrobić. Gdybym chciał. „Nie chcę” – to słowa, które powtarzamy od małego dziecka, nawet aż do śmierci. Choć częściej używamy słów: „Nie chce mi się”. Czasem nie wypowiadamy ich na głos, ale w nas siedzą i męczą. „Nie chcę”. Z tysiąca powodów. Ale zawsze można je ująć w ten sposób: chcę robić teraz co innego. Bo jest to dla mnie przyjemniejsze, mniej męczące, bo nie przepadnie jakaś okazja, bo jest bardziej moje, będę z tego więcej miał.

Czy „nie chce mi się” jest już grzechem? Niekoniecznie. Może pojawić się tylko w naszych emocjach. Po prostu nie chce mi się teraz wstać i zabrać za cokolwiek. To jest uczucie. Uczucie samo w sobie nie jest grzechem. Karanie dziecka za te słowa to nieporozumienie. Wypowiedzenie swoich uczuć nie jest niczym złym. Przecież dorosłym też się często nie chce. Nie chce nam się wstać do pracy, nie chce nam się siedzieć 8 godzin za biurkiem, nie chce nam się przybić półki czy przyszyć guzika. Nie chce nam się modlić, nie chce nam się pobawić z dzieckiem. Tych „niechcemisię” jest naprawdę wiele. Przyznanie się do nich nie jest niczym złym. Reakcją na czyjeś uczucia nie może być karanie, tylko zrozumienie. „Wiem, że ci się nie chce. Rozumiem to. Ale proszę cię o to, bo to jest konieczne, bardzo potrzebne”. Dla mnie, dla ciebie, dla kogoś. Nie możemy bać się własnych uczuć. Mamy do nich prawo. Nawet jeśli dotyczą samego Boga. „Nie chce mi się” powiedziane Bogu nie jest grzechem tylko stanięciem w prawdzie.

Ale jest też inne „nie chcę”. „Nie chcę” – jako decyzja. Jako „nie zrobię tego”. Nie jest to w naszych uczuciach, tylko w naszej woli. I to „nie chcę” może stać się grzechem. Może zranić już w chwili powiedzenia „nie”, a może uczynić krzywdę przez to, że zabraknie mojej pracy.

W dzisiejszej Ewangelii widzimy raczej to drugie „nie chcę”. „Nie chcę, nie pójdę”. Wskazuje na to słowo późniejsze: „jednak opamiętał się i poszedł”. Dwie różne postawy synów. Jeden grzeczny, nie naraża się na złość bezpośrednio. Przytaknie na początku, a potem się to jakoś rozejdzie. I drugi, którego odpowiedź może być niegrzeczna, ale pomimo takiej odpowiedzi - spełni życzenie ojca. Ta Ewangelia bardzo wyraźnie podkreśla, jak mało liczą się nasze słowa przed Bogiem, jeśli nie idą za nimi nasze czyny.

Dziś jest czas na przyjrzenie się naszej wierze. Ile w nas jedynie pustych obietnic? Jak często z ochotą (a może raczej bezmyślnie) powtarzamy Bogu „oczywiście, że to zrobię”, a potem uciekamy przed odpowiedzialnością? Każda nasza modlitwa jest odpowiedzią na Boże wezwanie, każdą modlitwą mówimy tak jak pierwszy syn z Ewangelii: „idę, Panie”. Ale gdy trzeba wstać i iść, gdy trzeba zrobić – wiara przestaje się liczyć. Kierujemy się tym, co robią inni, co mówią inni, co jest wygodniejsze, przyjemniejsze. Każdy grzech dla człowieka wierzącego jest taką postawą: „Ten odpowiedział: "Idę, panie!", lecz nie poszedł” (Mt 20,29). Początkowa żarliwa wiara często gdzieś po drodze gaśnie, gdy nadchodzi trud życiowej odpowiedzi. Pokusy świata są bardzo mocne. Szczególnie gdy już wcześniej popełniło się poważny błąd i jego konsekwencje ciągną się całymi latami. Albo dzieje się coś nieprzewidzianego. Postawa „Idę, panie!, lecz nie poszedł” dotyczy też zgody wierzącego człowieka niekoniecznie na swój grzech, ale także na grzech innych, popieranie tego, co jest sprzeczne z głosem Kościoła. Popieranie aborcji, in vitro, eutanazji i innych. Słowa „jestem wierzący” nic nie znaczą, jeśli dodaję „ale niepraktykujący”. Nie ma kogoś takiego. Prawdziwsze są słowa: moja wiara jest maleńka, moja wiara gaśnie, pomóżcie mi.

Trudne są słowa Jezusa: „Celnicy i nierządnice wchodzą przed wami do królestwa niebieskiego”. Jest w nas oburzenie, bo to nawet nie jest porównanie nas do nierządnic, ale postawienie nas jeszcze niżej. Nas, porządnych katolików. Ale w kontekście tej Ewangelii nie musimy się bać tego zdania, jeśli nie jesteśmy pierwszym synem, który powie „idę”, ale nie pójdzie. Dobrze byłoby, gdybyśmy nie byli także drugim synem. Najlepiej i powiedzieć „idę” i naprawdę to zrobić. Jeśli jednak zdarzy nam się nieposłuszeństwo wobec Boga (a komu się nie zdarzy?), to najważniejsze zrobić to, co zrobił drugi syn. Opamiętał się i poszedł.

Główna myśl tej Ewangelii jest taka jak w zeszłym tygodniu. „Ale i oni otrzymali po denarze”. Na tyle byli umówieni z właścicielem winnicy. Jeśli dojdziemy do celu zjednoczeni z Bogiem – wejdziemy do Królestwa Niebieskiego. Nawet jeśli po drodze był wielki grzech, nawet jeśli po drodze były całe lata buntu i złości, nawet jeśli było wielkie zgorszenie. Aż do śmierci Bóg nie zamyka przed nami drzwi. Możemy się opamiętać i przyjść. Nawet jeśli będziemy w winnicy pracować krótko, ale wytrwamy do końca – będziemy zbawieni. Nie ma innego nieba dla zawsze dobrych i innego nieba dla dobrych pod koniec życia. Niebo jest jedno. To czyściec jest po to, żeby ci, którym zabrakło czasu, nauczyli się prawdziwej miłości. Ale niebo jest jedno dla wszystkich. „Ale i oni otrzymali po denarze”. Celnicy i nierządnice. I pobożni katolicy.

Skąd więc bierze się w nas czasem oburzenie na te słowa? To kolejne poczucie niesprawiedliwości? Znów to samo co w zeszłym tygodniu: oni za krótko pracowali, a dostają tyle samo. A może, gdyby tak przekopać nasze myśli, może to troszkę inaczej trzeba by nazwać? Czy nie ma w tym oburzeniu nuty zazdrości, że myśmy tego wszystkiego co oni, tych grzechów nie popełnili? Czy to nie mówi nam, że na te wszystkie grzechy sami mieliśmy jednak ochotę? Czy to oburzenie nie bierze się w głębi serca z tej myśli, że my, dobrzy katolicy, NIESTETY tego nie zrobiliśmy? A oni mają i grzech i na końcu Boga. My mamy „tylko” Boga... Tylko czy wtedy bylibyśmy dobrymi katolikami?

Nie, nie musi tak być. Walkę z grzechem, pomimo ogromnych pokus, podejmujemy często szczerze, naprawdę brzydząc się grzechem. Ale wtedy jest w nas spokój. Wtedy dobrze wiemy, że nigdy nie usłyszymy tych słów:

„Zaprawdę, powiadam wam: Celnicy i nierządnice wchodzą przed wami do królestwa niebieskiego (...) Wy patrzyliście na to, ale nawet później nie opamiętaliście się, żeby mu uwierzyć” (Mt 21,32).

 

*

Garść myśli:

*

Bądźmy więc ostrożni [w osądzaniu], bo historia żyjącego człowieka nie została jeszcze dopisana do końca i zawsze jest jeszcze możliwy niespodziany i zaskakujący zwrot ku Panu Bogu. (Bp Jan Pietraszko)

*

Można być posłuszną materialnie przez zewnętrzne wykonanie, a nieposłuszną co do cnoty przez brak odpowiedniego wewnętrznego usposobienia. (bł. S. Sancja Szymkowiak)

*

Bardziej Bóg żąda od ciebie choćby najmniejszego stopnia posłuszeństwa i uległości, niż wszystkich innych czynów, jakie chcesz podjąć dla Niego. (Jan Bosko)

*

Małe czyny, ale wykonane, są lepsze niż wielkie, ale tylko planowane. (George Marshall)

 

Bogumiła Szewczyk
bog-szew@wp.pl

 

***