Cechy charakterystyczne dla nadużywających duchowo

Jakie są cechy charakterystyczne przywódcy kościoła, który dopuszcza się nadużyć duchowych?

1. Osobowość charyzmatyczna, posiada nadzwyczajne zdolności uwodzenia.
2. Autorytarny, systematycznie stara się wszystko kontrolować.
3. Nie dopuszcza żadnej krytyki. Dyskredytuje tych, którzy sprzeciwiają się jego władzy.
4. Twierdzi, że bezpośrednio od Boga otrzymał tę władzę, która daje mu zdolność do jedynej właściwej interpretacji Biblii.
5. Generalnie rzecz biorąc, władza ta przejawia się przez tak zwane specjalne dary; najczęściej wymieniane dary to dokonywanie cudów, prorokowanie, uzdrawianie, kierowanie, rozeznawanie, bycie pasterzem.
6. Posługuje się technikami manipulacji mentalnej, aby kontrolować ludzi.
7. Nigdy nie jest zadowolony.
8. Bardziej, niż prowadzić ludzi do Jezusa Chrystusa, chce, aby mu służono, i pragnie zaspokoić swoją żądzę władzy.
9. Cierpi na paranoję.

Psychiatra Jean-Marie Abgrall przypomina, że "nie ma guru bez paranoi"[8]. To samo można powiedzieć o przywódcach chrześcijańskich, którzy dopuszczają się duchowych nadużyć. Jean-Marie Abgrall dodaje na temat paranoi: "To ta psychoza daje guru poczucie odrębności od reszty ludzkości, ona również daje mu przekonanie, że ma do spełnienia rolę lidera i przewodnika. Chodzi tu o patologię osobowości charakteryzującej się czterema cechami, które psychiatria zna od dawna: wybujałe ego, zaburzenia w osądzie rzeczywistości, nieufność i psychiczna sztywność"[9].

Przyjmijmy te cztery kryteria, które opisują równie dobrze liderów dopuszczających się nadużyć duchowych:

1. Wybujałe ego

Wszystko, co przywódca myśli, robi, chce zrobić, jest wyrazem woli Bożej. To on jest właścicielem prawdy absolutnej. On jest centrum wszystkiego. Zbawienie może przyjść tylko przez niego. Należy mu się pełne posłuszeństwo, nawet jeśli prowadzi to do śmierci.

2. Zaburzenia w osądzie rzeczywistości

Komentarze i nauki przywódcy zawsze pełne są sprzeczności i absurdów. Usprawiedliwiają przy tym wszelkie fałszywe sądy rodzące się w łonie grupy. Dla uczniów jednak są wyrazem prawdy i zastępują wszelkie spójne i powszechnie przyjęte w społeczeństwie sposoby myślenia. Sprzeciw wobec słowa przywódcy równoznaczny jest zakwestionowaniem całej grupy.

3. Nieufność

Wszelka krytyka pod adresem przywódcy wyrażona przez ludzi z zewnątrz grupy uważana jest przez niego za diabelski atak. Jego uczniowie, wierząc niezachwianie, że przywódca jest prześladowany z powodu swej wiedzy i władzy, utwierdzają się w nieufności. To prawdziwe błędne koło, w którym uczniowie, którzy są podporządkowani liderowi, przekonują go, że to, co mówi, czyni i myśli, jest prawdą. Proces ten pozwala liderowi utrzymywać swych adeptów w obsesyjnej obawie, że prześladuje ich całe społeczeństwo.

4. Psychiczna sztywność

Przywódca nigdy nie uzna błędów w swoim nauczaniu, nawet jeśli pojawiły się niepodważalne dowody. Dla niego liczy się jedynie jego sąd. Ma rację, a cała reszta ludzkości się myli. Nic nie jest w stanie zachwiać jego przekonaniami. Według niego, ci, którzy go krytykują, są po prostu ignorantami. Niespecjalnie zaprząta sobie głowę ich obiekcjami, przeciwnie, służą mu one za argument, by dowieść tym, którzy są mu wierni, że świat nie jest w stanie go zrozumieć.

Przypisy:

[8]J.-M. Abgrall, La mécanique des sectes, Paris 2002, s. 249.
[9]Ibidem.