Teksty XVII- oraz XVIII-wiecznych kazań, korespondencja nowożytnych śląskich duchownych, rachunki parafialne, utwór poetycki oraz fragmenty kart XVIII-wiecznego drukowanego kalendarza.

 

Po ośmiu miesiącach prac konserwatorskich do Archiwum Archidiecezjalnego w Katowicach powróciła księga metrykalna chrztów, ślubów oraz pogrzebów z Mszany koło Wodzisławia Śląskiego pochodząca z lat 1638-1775. Oddając księgę w ręce konserwatorów zdawaliśmy sobie sprawę z jej niezwykłej wartości w liczącym ponad dwa tysiące tomów zbiorze ksiąg metrykalnych w naszym Archiwum, jednak końcowy efekt prac konserwatorskich zaskoczył nas tak bardzo, że podjęliśmy decyzję o zaprezentowaniu środowisku naukowemu ich wyników. 
 

Oddaliśmy bowiem do konserwacji jedną księgę metrykalną, zaś po jej wykonaniu powróciła do Archiwum Archidiecezjalnego księga oraz 61 dokumentów wydobytych z wnętrza jej okładki. Na owe dokumenty składają się zarówno teksty XVII- oraz XVIII-wiecznych kazań w języku polskim, czeskim, łacińskim i niemieckim, ale także korespondencja nowożytnych śląskich duchownych, rachunki parafialne, utwór poetycki oraz fragmenty kart XVIII-wiecznego drukowanego kalendarza. Osobnym zagadnieniem okazał się również będący okładką księgi metrykalnej XV-wieczny pergamin zawierający niedokończony zapis tekstu i nut antyfonarza. 
 

Bogactwo księgi metrykalnej z Mszany stało się zatem bezpośrednim impulsem zaproszenia do dyskusji nad nim specjalistów z różnych dziedzin od konserwatorów skóry i papieru począwszy, poprzez archiwistów, muzykologów i historyków, aż po badaczy dziejów języka polskiego oraz  neolatynistów. 
 

Wspólny wysiłek włożony w rozpoznanie oraz analizę zawartości zarówno samej księgi metrykalnej, jak i niezwykłego wnętrza jej okładki każe na nowo stawiać pytania o intelektualny dorobek  górnośląskiego duchowieństwa doby nowożytnej, ale także o miejsce i rolę współczesnych archiwów kościelnych przechowujących tego rodzaju skarby języka i kultury.