Zgodnie z wielowiekową tradycją uwieńczeniem komplety jest śpiew antyfony ku czci Najświętszej Maryi Panny. Liturgia godzin proponuje kilka tradycyjnych antyfon maryjnych: Matko Odkupiciela (Alma Redemptoris); Witaj, niebios Królowo (Ave regina caelorum); Witaj, Królowo (Salve Regina); Pod Twoją obronę (Sub tuum praesidium) oraz staropolską Bogurodzicę. W okresie wielkanocnym codziennie śpiewa się antyfonę Królowo nieba (Regina caeli), a każda Konferencja Episkopatu może zatwierdzić jeszcze inne teksty antyfon maryjnych (por. OWMR 92).

 

 

Modlitwa na zakończenie dnia najczęściej celebrowana jest indywidualnie, w ciszy zapadającego zmroku i kończącego się kolejnego dnia życia. Jednak należy zauważyć, że posiada ona ogromnie głęboką treść teologiczną, gdyż z jednej strony ukazuje ona człowieka, który przeżywa wielkie napięcie pomiędzy lękiem o siebie i swoją przyszłość, a z drugiej — Boga i Jego nieskończenie wielką opatrzność i miłość. Właśnie dlatego w komplecie można znaleźć nieustannie przeplatające się wątki dotyczące życia i śmierci, pracy i trosk o przyszłość, zbawienia i Paschy. Wśród tematów teologicznych poruszonych w komplecie warto wyróżnić cztery zasadnicze.

 

Pierwszym z nich jest temat nieustającej gotowości na przyjście Pana. Ta gotowość wyraża się w tym, że modlący się człowiek najpierw jest przekonany, iż Pan Bóg jest obecny w Jego życiu w bardzo konkretny sposób, a Jego zbawienie dokonuje się na naszych oczach. Wyraża to szczególnie kantyk Symeona i modlitwy końcowe. Skoro tak, to każda chwila życia jest dobra do tego, aby w wielkim pokoju popatrzeć na przyszłość, a szczególnie na śmierć, gdyż jest ona początkiem wiecznego spotkania z Bogiem.

 

Drugi temat teologiczny to chrześcijańska nadzieja oraz zaufanie Bogu i wiara w Jego opatrzność. Szczególnie jasno wyrażają to wybrane do komplety psalmy. Przykładem mogą być wersety dwóch najbardziej tradycyjnych z nich: Spokojnie zasypiam, kiedy się położę, / bo Ty jeden, Panie, / pozwalasz mi żyć bezpiecznie (Ps 4,9) oraz Kto się w opiekę oddał Najwyższemu / i w cieniu Wszechmocnego mieszka / mówi do Pana: „Tyś moją ucieczką i twierdzą, / Boże mój, któremu ufam” (Ps 91,1-2). Wszystkie inne teksty komplety (hymny antyfony, responsoria), które zawierają prośbę o opiekę, o obronę przed szatanem i grzechem, o bliskość Boga w czasie snu, są przejawem wielkiej nadziei, która powinna charakteryzować każdy dzień życia ucznia Chrystusa.

 

Trzeci temat to pokora i skrucha, z którą wierzący kończy każdy swój dzień. Postawę tę wyraża przede wszystkim rachunek sumienia połączony z żalem za grzechy i postanowieniem poprawy. W przypadku komplety rachunek sumienia ma charakter liturgiczny i jest doskonałą okazją do tego, aby w świetle Ewangelii, z wielką pokorą i w absolutnej szczerości popatrzeć na życie, pracę oraz na realizację własnego powołania wraz z tym wszystkim, co ono ze sobą niesie.

 

 

Ostatni temat teologiczny, na jaki powinno zwrócić się uwagę w Modlitwie na zakończenie dnia jest wstawiennictwo Maryi, która ciągle jest obecna w liturgii Kościoła. Kończąc kompletę, każda z modlących się osób powierza się opiece i wstawiennictwu Maryi. W każdej z tradycyjnych antyfon Maryja wzywana jest jako pomoc dla tych, którzy upadają, ratunek dla grzeszników, przewodniczka do Chrystusa. Wezwanie wstawiennictwa Maryi w komplecie napełnia modlących się jeszcze większym pokojem, wzmacnia nadzieję oraz postawę gotowości na przyjście Pana.

 

Każdy dzień przybliża do życia wiecznego – zakończenie

 

Wszystkie wspólnoty i osoby, które na co dzień żyją rytmem Liturgii godzin, na pewno nieustannie odkrywają bogactwo komplety, w której poprzez bardzo prostą strukturę i wielkie bogactwo treści przenikają się dwa zasadnicze motywy. Pierwszym z nich jest zamknięcie kolejnego dnia życia oraz dopełnienie go przez rachunek sumienia i modlitwę. Dzięki temu każdy dzień staje się konkretną przestrzenią dokonującego się zbawienia w życiu pojedynczych osób i całych wspólnot. Natomiast drugi motyw komplety to przyszłość, zarówno ta najbliższa, którą symbolizuje rozpoczynająca się noc, jak i ta bardziej odległa, która rozpocznie się w momencie śmierci, a dopełni się w wieczności. Właśnie dlatego tak ważne jest, aby błogosławieństwo właściwe komplecie było zawsze wypowiadane świadomie i z wielką wiarą: Noc spokojną i śmierć szczęśliwą, niech nam da Bóg wszechmogący, Ojciec i Syn, i Duch Święty.

ks. Tomasz Bać