Możemy rozmawiać o wszystkim.

 

 

Niewielu przeczytało książkę.

 

 

Nie wiem. Może nie chcą znać prawdy. A może już ich ta sprawa nie interesuje.

 

 

[milczenie]

 

 

Wszystkie. Bo wszystkie miały i mają jakieś znaczenie. Wszystkie są jakoś ważne. W nich jest człowiek. Jego sprawy.

 

 

Bo dawany czas jest miarą miłości. Miłość to właściwie jedyny temat, ważny dla mnie, jak i dla każdego. On ciągle do mnie powraca. W rozmaitych aspektach. Każda miłość ma swoją indywidualną historię. Reguły nie ma. Życie przerasta każdą formułę. Miłość więc można tylko próbować opisać. Także wtedy, gdy zdarza się tragedia i następuje rozstanie. Gdy – jak to się mówi – miłość się kończy. [pauza]
Człowiek jest studnią bez dna. Jeśli chce nią być, to nią jest. Jeśli nie chce, to jest płaski jak talerz. Każdy z nas ma niewyczerpane możliwości rozwoju, pogłębiania swojej osobowości. Jeżeli tego chcemy, jeżeli pracujemy nad tym, jeżeli jesteśmy ciekawi, odkrywczy, wtedy odkrywamy siebie, odkrywamy w bliźnim człowieka. Coraz to na nowo, coraz od innej strony. Bo on jest tak samo studnią bez dna. Wtedy nie dochodzi do tragedii.

 

Miłość. Czy dostatecznie usprawiedliwia ona to pragnienie, by spotkać się z drugim człowiekiem – bez względu na okoliczności i na konsekwencje – i powiedzieć mu, że jest Ktoś, kto po brzegi wypełnia każdy ludzki sens? 

 

Każdy człowiek, który stanął na mojej drodze, był dla mnie ważny. Mogę nawet powiedzieć: jest dla mnie ważny. Czy młody, czy stary; wierzący czy niewierzący; bardzo inteligentny czy prostak. Każdy – powtórzę – był dla mnie ważny. I każdego chciałem uruchomić do wielkości, do dużego formatu. Na ile go było stać. Każdego człowieka szanowałem. Niezależnie od tego jak on się potem zachował. Nikogo nie odtrącałem. Sami odchodzili, jeżeli chcieli. Ja z nikim nie zrywałem. Nikogo nie przekreślałem. Tak tworzyła się grupa wypróbowanych ludzi na każdy czas. Te grupy pojawiały się we wszystkich środowiskach, w których żyłem. Tak w Rabce, jak na KUL-u, jak w Rzymie w Collegio Polacco, w Monachium, w Münster, a potem u św. Anny w Krakowie, a wreszcie teraz, w kościele Sióstr Wizytek. Krótko mówiąc: zawsze pojawiały się osoby, które mnie rozumiały, odkrywały. I chciały być razem.

 

 

Rahner powiedział, że przyszłość chrześcijaństwa to mistyka. Chrześcijanin przyszłości albo będzie mistykiem, albo…

 

 

Tak. Słuchałem Rahnera w Monachium i w Münster. Zaprzyjaźniłem się. Jeśli tak można powiedzieć. Ujął mnie dobrocią i tym, jak językiem współczesności opisywał Boga i człowieka.