logo
Piątek, 29 marca 2024 r.
imieniny:
Marka, Wiktoryny, Zenona, Bertolda, Eustachego, Józefa – wyślij kartkę
Szukaj w
 
Posłuchaj Radyjka
kanał czerwony
kanał zielony
 
 

Facebook
 
Drukuj
A
A
A
 
Cezary Sękalski
Praktykujący (nie)wierzący
Głos Ojca Pio
 


Właściwie o wierze niewiele rozmawiało się prywatnie, a gdy ktoś chciał o coś zapytać, zawsze można było odesłać go do księdza albo pozostawiano to zinstytucjonalizowanej katechezie, co odsłaniało pewien słaby punkt takiej religijności, bo siła jej powiązań społecznych sprawiała, że wiele osób niejako zwalniało się z osobistej odpowiedzialności za rozwój swojej wiary. W skrajnych przypadkach była ona bardziej związana z pewnymi bezrefleksyjnie praktykowanymi rytuałami niż z osobistym poszukiwaniem fundamentu, na którym chciałoby się oprzeć własne życie duchowe. Tak rodził się kolejny problem: dość powszechne przekonanie, że chrześcijaństwo praktykuje się w Kościele za pomocą specjalnie do tego przeznaczonych służb, a osobiste życie codzienne jest odległe od sfery sacrum i może biec własnym, "świeckim" nurtem.

Mimo to przekonanie o potrzebie wierności tradycji katolickiej w wielu środowiskach było zjawiskiem powszechnym. Nic więc dziwnego, że ten model religijności, nieraz nazywanej ludową albo masową, był bardzo ceniony, np. przez ks. prymasa Stefana Wyszyńskiego. Był bowiem m.in. pomocny w publicznej manifestacji przywiązania narodu do wiary i Kościoła. Peregrynacja obrazu Matki Bożej Częstochowskiej gromadziła tłumy wiernych, co z kolei - w realiach komunistycznych - było także manifestacją siły Kościoła w Polsce. Kiedy w czasach kryzysu wiary na Zachodzie tamtejsi biskupi pytali Prymasa Tysiąclecia: Co wy robicie, że macie pełne kościoły wiernych? Ten odpowiadał: Po prostu, bijemy w dzwony i przychodzą... I był to dobry obraz siły polskiego masowego katolicyzmu.

Taki styl religijności dosyć dobrze sprawdzał się w sytuacji, kiedy społeczeństwo stanowiło pewien kulturowy monolit. Do niedawna było tak w naszym kraju, gdzie katolicyzm jest silnie powiązany z tradycją narodową. Można nawet powiedzieć, że odegrał on ogromnie pozytywną rolę, spajając społeczeństwo w sytuacji braku państwowości pod zaborami, a potem w czasach ułomnej państwowości za komuny i podporządkowania państwa sowieckiej dominacji. Wtedy skutecznie przechowywał i wspierał dążenia narodowowyzwoleńcze.

W czasach kulturowego przełomu

Od ponad dwudziestu lat żyjemy jednak w zmieniającej się sytuacji, na którą wpływa bardzo wiele czynników. Po pierwsze, po upadku komuny Kościół przez wiele środowisk politycznych, także dawnych opozycyjnych, zwłaszcza o lewicowo-liberalnej proweniencji, zaczął być traktowany jako konkurent do władzy politycznej. Stąd zaczęły się ataki medialne, a to na stan jego posiadania, a to na głoszone przez niego zasady itp. Atakom tym trudno było się oprzeć, zwłaszcza przy braku masowych kościelnych mediów, które potrafiłyby równoważyć dominującą w znacznej części społeczeństwa narrację.

Po drugie, wolny rynek sprawił, że namnożyło się podmiotów, które wszelkimi metodami zaczęły dążyć do tego, żeby przyciągnąć uwagę klienta do swojej oferty, czy to w postaci produktu natury materialnej, czy na poziomie pewnych idei. Oferta ta często jest konkurencyjna dla Kościoła. Pierwszy przypadek dobrze obrazuje niedzielny handel w galeriach handlowych i hipermarketach, a drugi - np. promowanie in vitro jako podstawowej metody wspierania prokreacji, za czym pewnie najbardziej lobbują środowiska medyczne, które dobrze na niej zarabiają.

Wszystko to sprawia, że potrzeba coraz więcej energii, aby na takim wolnym rynku idei w sposób atrakcyjny i skuteczny "promować" ewangeliczną ofertę Kościoła.

Wreszcie do tego dochodzi kryzys więzi rodzinnych, indywidualizm i konsumpcyjny styl życia, który sprawia, że dobra materialne wydają się bardziej atrakcyjne niż dobra duchowe. Prowadzi to w konsekwencji do kryzysu religijności silnie umocowanej kulturowo. Coraz większe trudności, przy braku jej należytego pogłębienia, zaczynają odsłaniać pewne niedostatki tej formacji, zwłaszcza w sytuacji, kiedy Kościół przestaje być już jedyną silną alternatywą społeczną (jak było w czasach komuny), a społeczeństwo zaczynają przenikać różnorakie, nieraz sprzeczne ze sobą, prądy intelektualne i kulturowe, co w sytuacji wolnego kraju i pluralistycznego społeczeństwa jest sprawą naturalną.
 
Zobacz także
Monika M. Zając

A może twój codzienny krzyż poukładał historię twojego życia nie tak, jak sobie to wyobrażałeś? A jeśli tak, czy miałeś odwagę powiedzieć o tym Bogu? Współcześnie możemy zaobserwować w życiu duchowym dwie skrajności: albo psychologizujemy wszystkie doświadczenia religijne, albo odrzucamy taki punkt widzenia z obawy przed wchodzeniem w niepotrzebne analizy zbyt oderwane od życia wiary.

 
Adam Piekarzewski SDB
Robić, stwarzać, być w ruchu… To cechy mężczyzn, którzy usadzeni przez swoje żony w kościelnych ławkach, rozglądają się wokół przed rozpoczęciem nabożeństwa. Przyjrzyjmy się im nieco bliżej. Niektórzy z pobożnym namaszczeniem zerkają co chwilę na zegarek, myśląc: "szybciej się zacznie, szybciej się skończy!"  
 
ks. Aleksander Posacki SJ
Człowiek wielokrotnie prowadzi walkę z Bogiem. Może mieć ona jednak wymiar pozytywny, mieszcząc się w biblijnym archetypie prorockich dyskusji czy potyczek z Bogiem, przeradzających się nierzadko w swoistą i uczciwą modlitwę. Chodźcie i spór ze Mną wiedźcie (Iz 1,18). Ta zachęta Boga realizowana była przez Jakuba, Jonasza a szczególnie Hioba. Trzeba jednak odróżniać realnego Boga od Jego obrazu w psychice człowieka...
 

___________________

 reklama
Działanie dobrych i złych duchów
Działanie dobrych i złych duchów
Krzysztof Wons SDS