« Marzec 2024   

W dzisiejszej Ewangelii Jezus mówi:

„Ja jestem chlebem żywym, który zstąpił z nieba. Jeśli kto spożywa ten chleb, będzie żył na wieki. Chlebem, który Ja dam, jest moje ciało za życie świata” (J 6, 51).

Kościół Katolicki naucza, że tę obietnicę Chrystus spełnia podczas każdej Mszy Świętej. Chleb przemienia w swoje Ciało, a wino w swoją Krew. Jednak w Eucharystii fizyczne wymiary Ciała Chrystusowego nie są widoczne. Jak więc je należy rozumieć? Aby to jakoś wyjaśnić i wykazać niesprzeczność tego, w co wierzymy, teolodzy katoliccy rozróżniają w każdym fizycznym ciele wewnętrzną zdolność i zewnętrzne rozciąganie się w przestrzeni. Wewnętrzna zdolność do rozprzestrzeniania swoich części należy do natury materii i nie może być od niej oddzielona. Duch nie ma tej wewnętrznej zdolności i tutaj istnieje ostateczna różnica pomiędzy substancjami duchowymi a materialnymi. Zewnętrzne jednak rozciąganie się materii w przestrzeni, może być przez wszechmoc Boga zatrzymane i niezaktualizowane, jak to stale się dzieje w Sakramencie Eucharystii i jak się to stało podczas dziewiczego urodzenia Jezusa. Maryja po urodzeniu Jezusa pozostała nadal biologicznie, fizycznie dziewicą. Jezus przeszedł przez Jej łono, tak jak podczas zmartwychwstania przyszedł do apostołów przez zamknięte drzwi. Relacja jaka zachodzi pomiędzy nimi jest relacją przyczyny i skutku. A więc wewnętrzna zdolność do rozprzestrzeniania w trójwymiarowej przestrzeni jest przyczyną, podczas gdy aktualne i rzeczywiste zaistnienie w przestrzeni jest skutkiem. W sakramencie Eucharystii, Ciało Jezusowe istnieje na sposób wewnętrzny i nie zrealizowane zewnętrznie.

Na przybliżenie tego cudu, teolodzy posługują się filozoficznymi terminami takimi jak, „substancja” i „przypadłości.” Substancja jest istotą rzeczy, podstawą i fundamentem, z którego wypływają jej przymioty czy cechy, które nazywamy przypadłościami. Substancja w swojej istocie, czyli sama w sobie jest wewnętrzna, niepoznawalna i niewyrażalna. Poznajemy ją tylko okiem ducha, a więc umysłem. Na zewnątrz wyraża się ona przez swoje przypadłości – cechy, takie jak: kształt, masa, waga, smak, kolor, zapach, lokalizacja w przestrzeni itp. Substancja jest warunkiem i przyczyną ich istnienia. Gdy ginie substancja, wraz z nią, giną też jej wszystkie przypadłości, gdyż bez niej one nie mogą istnieć. Brak im bowiem samoistności. Bytują one w substancji, która jest ich podmiotem, tak jak np. kształt czy kolor zielony bytuje w liściach. Przypadłości są mierzalne i mogą być dostrzegane zmysłami, gdyż to one, a nie substancja, działają na nasze zmysły.

Substancje są zmienne. W świecie przyrody zmiany substancjalne zachodzą nieustannie. W miejsce jednych powstają inne.

Zmiany substancjalne należy odróżnić od zmian przypadłościowych np. gdy stolarz z drzewa robi stół, krzesło albo szafę. Drzewo w istocie nie zmienia swojej substancji, ciągle jest drzewem, gdy przyjmuje formę czy kształt stołu czy krzesła. Zmiana jaka tutaj zachodzi jest tylko zewnętrzną zmianą. Natomiast zmiany substancjalne są zmianami wewnętrznymi np. wtedy, gdy spożywamy chleb. Po jego spożyciu, w naszym organizmie substancja chleba zmienia się w substancję naszego ciała. Nastąpiła zmiana substancjalna, czyli wewnętrzna zmiana istoty, natury rzeczy. Nasz organizm jednak potrzebuje czasu, aby chleb przeistoczyć w nasze ciało. Gdy sprawowana jest Ofiara Mszy Świętej Pan Bóg przeistacza chleb w Ciało, a wino w Krew Swojego Syna natychmiast, gdy tylko kapłan wypowie słowa konsekracji. Przypadłości jednak, a więc cechy chleba i wina pozostają, chociaż nie mają już swojej substancji, bo chleba i wina już tam nie ma. Bez swojej substancji, przypadłości chleba i wina istnieją tak jakby były zawieszone w powietrzu. Można je porównać do promieni świetlnych, które dolatują teraz do nas z odległych, nieistniejących już gwiazd. Te gwiazdy już dawno temu zgasły, ale my ciągle tutaj na ziemi widzimy ich światło, które zostało z nich wypromieniowane.

Reasumując, wierzymy, że podczas sprawowanej Eucharystii, Pan Bóg dokonuje dwóch oddzielnych cudów:

1. Chleb staje się Ciałem Chrystusa, a wino Jego Krwią, ale bez naturalnego dla ciała i krwi materialnego, trójwymiarowego rozprzestrzeniania się.

2. Przymioty, czyli cechy chleba i wina nadal istnieją, ale już bez swoich substancji chleba i wina. Bez swoich substancji nie mogą istnieć, stąd Bóg sam bezpośrednio sprawia, że nadal widzimy chleb i wino; chociaż wierzymy, że od momentu konsekracji na ołtarzu nie ma już tam żadnej cząsteczki z chleba czy wina. Wszystko bowiem co było chlebem i winem zostało przemienione w Ciało i Krew Chrystusa.

Wierzymy, że Chrystusowe Ciało, w pełnym blasku chwały istnieje tylko w niebie, a tutaj na ziemi ukryte jest pod postacią sakramentu. Gdzie Ciało tam i Dusza ludzka i osobowo zjednoczony z nimi Syn Boży, a wraz z Nim, cała Trójca Święta przebywa w sakramencie Eucharystii.

diakon Franciszek
diakonfranciszek@gmail.com

***

 

***