logo
Piątek, 29 marca 2024 r.
imieniny:
Marka, Wiktoryny, Zenona, Bertolda, Eustachego, Józefa – wyślij kartkę
Szukaj w
 
Posłuchaj Radyjka
kanał czerwony
kanał zielony
 
 

Facebook
 
Drukuj
A
A
A
 
Mariola Zygarska
Rodzaje muzyki liturgicznej (cz.1)
materiał własny
 


Wyróżnić możemy pieśni adwentowe, na Boże Narodzenie - kolędy, pokutne i pasyjne, na Wielkanoc, Wniebowstąpienie, do Ducha Św. i Trójcy Św., do Najświętszego Sakramentu, eucharystyczne, dziękczynne i uwielbienia, o Matce Bożej i świętych Pańskich, hymny, przygodne, psalmy i za zmarłych. Wszystkie pieśni wykonywane podczas liturgii muszą mieć akceptację Konferencji Episkopatu Polski, znaleźć je można w Śpiewniku Mszalnym lub w innych śpiewnikach mających aprobatę władz diecezjalnych zgodnie z zarządzeniem instrukcji Musicam Sacram29, np. śpiewniki ks. Siedleckiego czy F. Rączkowskiego.
 
By odpowiednio wybrać śpiewy na poszczególne części Mszy św., należy zwrócić uwagę na ich charakter i znaczenie w całokształcie celebracji eucharystycznej. I tak, pieśń na Wejście, która towarzyszy wejściu celebransa i asysty powinna być dobrze znana, by lud mógł radośnie, wspólnym głosem powitać Chrystusa. Pieśń na Przygotowanie darów, która towarzyszy procesji z darami, kończyć się ma, gdy kapłan obmywa ręce. Dobrze, jeśli jej tekst nawiązuje do usłyszanego wcześniej słowa Bożego. Pieśń na Komunię ma wyrażać duchowe zjednoczenie wiernych w miłości i wierze oraz radość z przyjścia Pana do serc. Po przyjęciu Komunii św. należy zaśpiewać pieśń uwielbienia i dziękczynienia30 za dary zbawienia, skierowaną do Boga Ojca. Również pieśń na Wyjście powinna być dobrze znana, by podjęta przez wiernych, dała wyraz jednoczącemu działaniu Eucharystii.31
 
Pamiętać należy, że pieśni mogą znakomicie przyczynić się do zbawiennego oddziaływania na lud chrześcijański: pouczać go, wpajać ducha pobożności i napełniać świętą radością.32 Z tego powodu Kościół poleca troskliwie pielęgnować religijny śpiew ludowy, tak, aby głosy wiernych mogły rozbrzmiewać podczas nabożeństw, a nawet w czynnościach liturgicznych, stosownie do zasad i przepisów rubryk.33 W związku z tym wielu teologów nawoływało do pielęgnowania pieśni kościelnej, ze względu, że największy wywiera wpływ na lud prosty. Kościół jest szkołą artyzmu i estetyki dla szerokich warstw i stąd ten kmiotek i wieśniak zabiera swe formy artyzmu w dom swój. Autor apelował: Dla tego, kto swój kościół i swój lud kocha, niech się wszystkiemi siłami stara, by w kościele obok wzorowej, artystycznej muzyki wielogłosowej, zabrzmiał jaknajczęściej śpiew ludowy, bo niema nic wspanialszego i więcej poruszającego od śpiewu ludowego, w którym cała parafia we wspólnym, zwartym chórze wznosi swe modły ku niebiosom do tronu Boga.34
 
Pieśni kościelne narodowe, szczególnie te stare, to najdroższy skarb, którego należy strzec, to dziedzictwo godne szacunku.35 Obowiązkiem naszym jest pilnować, by ani jedna nóta z tych wzniosłych, duchem Bożym owianych melodyj, nie zginęła, - by ani jedno słowo z tych rzewnych pieśni nie przepadło, - tem bardziej, że są one zarazem jednym z najtrwalszych pomników naszej narodowej oświaty.36
 

Mgr lic. Mariola Zygarska
 

-- c.d.n. --
 
WYKAZ SKRÓTÓW:
AF - Prawodawstwo muzyki liturgicznej, red. A. Filaber, Warszawa 1997.
CTr - Jan Paweł II, Adhortacja apostolska o katechizacji w naszych czasach Catechesi tradendae, Rzym 16. X. 1979.
DPLL -Kongregacja Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, Dyrektorium o pobożności ludowej i liturgii. Zasady i wskazania, Rzym 17.XII. 2001.
EN -Paweł VI, Adhortacja apostolska o ewangelizacji w świecie współczesnym Ewangelii nuntiandi, Rzym 8. XII. 1975.
IEPML - Instrukcja Episkopatu Polski o muzyce liturgicznej po Soborze
 Watykańskim II, Warszawa 8.II. 1979.
IKK - Kongregacja Kultu Bożego, Instrukcja o koncertach w kościołach,
 Rzym 5.XI. 1987.
KL - Sobór Watykański II, Konstytucja o świętej liturgii Sacrosanctum             concilium, Rzym 4. XI 1.1963.
KK - Sobór Watykański II, Konstytucja dogmatyczna o Kościele Lumen gentium, Rzym 21. XI. 1964.
KPK - Kodeks Prawa Kanonicznego, Pallottinum 1984. 
LA - Jan Paweł II, List do artystów, Rzym 4. IV. 1999.
MC - Paweł V, Adhortacja apostolska o należytym kształtowaniu i rozwijaniu kultu Najświętszej Maryi Panny Marialis cultus, Rzym 2. II. 1974.
MS - Święta Kongregacja Obrzędów, Instrukcja Musicam Sacram,
 Rzym 5. III. 1967.
MSD   -   Pius XII, Encyklika do biskupów oraz innych ordynariuszy
o muzyce kościelnej Musicae sacra disciplina, Rzym 25.XII.1955.
MPMŚ - Motu Proprio św. Piusa X o muzyce świętej Inter pastoralis officii             sollicitudines, Rzym 22.XI.1903.
OWMR - Ogólne wprowadzenie. Mszał Rzymski dla diecezji polskich,    Poznań 1986.
WPRM - Kongregacja Kultu Bożego, Wskazania i propozycje
obchodu Roku Maryjnego, Wrocław 1987.
VL - Kongregacja Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, IV Instrukcja dla poprawnego wprowadzenia soborowej Konstytucji o liturgii Liturgia rzymska i inkulturacja, Rzym 1994.
VQA - Jan Paweł II, List apostolski w dwudziestą piątą rocznicę ogłoszenia Konstytucji soborowej o liturgii świętej Vicesimus quintus annus, Rzym 4. XII. 1988.
 

Przypisy:
1 - Zob. IEPML 3.
2 - Zob. MS 11.
3 - J. Habela, Słowniczek muzyczny, Kraków 1980, s. 84.
4 - Zob. J. Wiśniewski, Podręcznik historii muzyki kościelnej, Pelpin 1934, s. 11.
5 - Melizmat - ozdobnik linii melodycznej w muzyce wokalnej, polegający na pasażach lub grupach nut, wykonywanych na jednej zgłosce tekstu; por. Słownik wyrazów obcych. Warszawa 1991, s. 544.
6 - Zob. B. Śmiechowski, Z muzyką przez wieki i kraje, Warszawa 1995, s. 27.
7 - Zob. Marja Renata od Chrystusa, Liturgja a sztuka, Poznań 1934, s. 105 -106.
8 - H. Hucke, Geschichtiicher Űberblick, dz. cyt., s. 147, cyt. za: M. Kunzler, Liturgia Kościoła, t. 10, dz. cyt., s. 203.
9 - M. Kunzler, Liturgia Kościoła, t. 10, dz. cyt., s. 203.
10 - L. Augustoni, Gregorianischer Choral, w: H. Musch (red.), Musik und Gottesdienst, 212 (199 - 356), cyt. za: tamże.
11 - Tamże.
12 - Zob. tamże.
13 - Zob. tamże.
14 - Zob. MS 4a.
15 - Zob. MPMŚ 3.
16 - KL 116.
17 - MPMŚ 3; por. AF s. 10.
18 - Tamże.
19 - I. Pawlak, Jednogłosowe śpiewy liturgiczne po Soborze Watykańskim II, w: Współczesna polska religijna kultura muzyczna jako przedmiot badań muzykologii. Materiały z sympozjum zorganizowanego przez Instytut Muzykologii KUL, Lublin 17 – 16 luty 1989, s. 92.
20 - Marja Renata od Chrystusa, Liturgia a sztuka, dz. cyt., s. 104 – 105.
21 - Zob. tamże.
22 - Tamże.
23 - Por. Marja Renata od Chrystusa, Liturgia a sztuka, dz. cyt., s. 104.
24 - Zob. I. Pawlak, Jednogłosowe śpiewy liturgiczne po Soborze Watykańskim II, art. cyt., s. 91.
25 - W. Gieburowski, Chorał gregoriański w Polsce od XV – XVII wieku, Poznań 1922, s. 96.
26 - J. Surzyński, Polskie pieśni kościoła katolickiego od najdawniejszych czasów do końca XVI stulecia,
Poznań 1891,s. 3.
27 - Śpiewnik kościelny, opr. H. Chamski, Lublin 1982, s. 7.
28 - Zob. tamże.
29 - Zob. IEPML 12.
30 - Należy zadbać, by nie był to śpiew zbyt długi, tak by celebrans nie musiał zbyt długo czekać na jego
zakończenie.
31 - Zob. Pana i Boga naszego wysławiamy — podręcznik pomocny w przeżywaniu świętej liturgii, red. W. Moroz, Miejsce Piastowe; Struga Warszawska 1983, s. 60 - 61.
32 - MSD III.
33 - MS 118.
34 -  J. Wiśniewski, Podręcznik historji muzyki kościelnej w zarysie, cz. I, dz. cyt., s. 78.
35 - Zob. J. Surzyński, Polskie pieśni kościoła katolickiego od najdawniejszych czasów do końca XVI stulecia, dz. cyt., s. 5.
36 - Tamże.
   
 
poprzednia  1 2 3
Zobacz także
Fr. Justin
Przyjaciółka radziła mi, abym za swego zmarłego męża dała na tzw. Msze święte gregoriańskie. Czy te Msze są inne od tych, w których uczestniczymy w niedzielę?
 
Wojciech Świątkiewicz
Zaczynał się nowy rozdział w historii. Nikt chyba nie potrafił sobie wyobrazić, jakie konsekwencje dla Polski i świata przyniesie ten pontyfikat. Wybrany 16 października 1978 r. Jan Paweł II rządził Kościołem blisko 27 lat i od początku do końca był to pontyfikat wielkich przełomów. Dzisiaj rozumiemy to coraz bardziej. Nie lękajcie się! Otwórzcie, otwórzcie na oścież drzwi Chrystusowi! - te słowa wypowiedziane 22 października 1978 r. stały się mottem pontyfikatu papieża Polaka...
 
Bartek Jaskot, Bartek Maziarz
Wiele razy modliłem się podczas wyjazdów na mecze. Wiadomo, że były szalone i pełne radości momenty, ale były i takie, gdzie dochodziło do konfliktów pomiędzy grupami kibiców i policją. Środowiska kibicowskie to trudny teren, wręcz misyjny. Marzy mi się, żeby kiedyś dla tej społeczności zagrać na scenie...
 

___________________

 reklama
Działanie dobrych i złych duchów
Działanie dobrych i złych duchów
Krzysztof Wons SDS