logo
Czwartek, 28 marca 2024 r.
imieniny:
Anieli, Kasrota, Soni, Guntrama, Aleksandra, Jana – wyślij kartkę
Szukaj w
 
Posłuchaj Radyjka
kanał czerwony
kanał zielony
 
 

Facebook
 
Drukuj
A
A
A
 
L'Osservatore Romano
Władza papieża a małżeństwo osób ochrzczonych
materiał własny
 


 Kościół katolicki głosił zawsze absolutną nierozerwalność sakramentu małżeństwa, w czym kierował się wiernie nauczaniem ewangelicznym i apostolskim (por. Mt 5, 31; Mk 10, 11-12; Łk 16, 8; 1 Kor 7, 10-11), które podejmuje i wydoskonala pierwotny zamysł Boga Stwórcy (por. Rdz 1, 27; 2, 24; Mt 19, 3-9; Mk 10, 2-9). W ciągu stuleci przypominał tę doktrynę zarówno na wielu soborach powszechnych (na przykład na Soborze Florenckim, Trydenckim i Watykańskim II), jak i poprzez zwyczajne nauczanie papieży i biskupów, a wreszcie przez konsekwentną i powszechną działalność katechetyczną i misyjną.

Legalizacja rozwodów także w krajach o długiej tradycji chrześcijańskiej skłania pasterzy i wiernych do dawania wyrazistego i stanowczego świadectwa o nierozerwalności małżeństwa. Niemniej także wśród wierzących pojawiły się nie uregulowane sytuacje małżeńskie, stając się przyczyną dotkliwych cierpień. Próbą zaradzenia takim sytuacjom są pewne propozycje teologiczne, zgłaszane już od kilku lat, które respektują zasadniczą nierozerwalność małżeństwa, ale wysuwają hipotezę, opartą na różnych argumentach, że w określonych przypadkach można by rozszerzyć zakres władzy sprawowanej przez Biskupa Rzymu w zastępstwie Chrystusa, tak aby miał on prawo rozwiązać małżeństwo zawarte i dopełnione między ochrzczonymi (matrimonium ratum et consummatum). Innymi słowy, nie podważając zasady, że węzeł małżeński nie może zostać rozwiązany z woli małżonków („nierozerwalność wewnętrzna»), wysunięto tezę, jakoby Następca Piotra miał władzę rozwiązać dopełnione małżeństwo między ochrzczonymi, jeżeli wymaga tego ważna przyczyna związana z dobrem wiernych.

Według niektórych autorów nowe okoliczności duszpasterskie uzasadniałyby rozszerzenie także na małżeństwo zawarte i dopełnione władzy, jaką Biskup Rzymu sprawuje w niektórych przypadkach nad małżeństwem dopełnionym między osobami nie ochrzczonymi (por. KPK, kan. 1143-1147 na temat „przywileju Pawłowego” oraz kan. 1148-1149 na temat tzw. „przywileju Piotrowego”) oraz nad nie dopełnionym małżeństwem osób ochrzczonych (por. KPK, kan. 1142). Według innych badaczy mielibyśmy tu do czynienia z zastosowaniem do nowych przypadków władzy rozwiązania małżeństwa zawartego i dopełnionego, którą Kościół rzekomo sprawuje od zawsze, na przykład wówczas gdy dopuszcza wdowców i wdowy do powtórnego ślubu. Trzeba od razu podkreślić, że nie podano żadnego dowodu historycznego, biblijnego, teologicznego ani kanonicznego na istnienie prawne lub faktyczne takiej władzy, w rzeczywistości bowiem nigdy ona ani nie istniała, ani nie była wykonywana. Niemniej złożoność tej problematyki oraz jej doniosłe znaczenie w życiu wiernych wymagają przedstawienia pewnych wyjaśnień. Jak ujął to Pius XI, powołując się na wielowiekową tradycję doktrynalną, nierozerwalność małżeństwa, „choć nie cechuje każdego małżeństwa w tym samym stopniu doskonałości, cechuje jednakowoż wszystkie prawdziwe małżeństwa”, także wówczas gdy małżeństwo nie jest oparte na fundamencie sakramentalnym, na przykład w związkach między osobami nie ochrzczonymi. Pius XI dodawał, że chociaż nierozerwalność „wydaje się podlegać pewnym wyjątkom, aczkolwiek niezwykle rzadkim, jak w przypadku niektórych małżeństw naturalnych, zawieranych wyłącznie między niewiernymi, a także małżeństw między ochrzczonymi, ważnie zawartych lecz jeszcze nie dopełnionych, tego rodzaju wyjątki nie zależą bynajmniej od ludzkiej woli ani od żadnej czysto ludzkiej władzy, ale od prawa Bożego, którego jedynym stróżem i wyrazicielem jest Kościół Chrystusa”[1].

Istotnie, możliwość rozwiązania na korzyść wiary małżeństwa między osobami nie ochrzczonymi opiera się jednoznacznie i formalnie na nauczaniu św. Pawła (por. 1 Kor 7, 12-16). W obliczu konkretnych problemów, jakie pojawiły się we wczesnym okresie działalności misyjnej Kościoła na kontynencie amerykańskim, Biskupi Rzymu, „opierając się na swej nieomylnej wiedzy i korzystając z pełni władzy apostolskiej”[2], postanowili – wedle niektórych interpretacji – zastosować w praktyce Pawłowe nauczanie o favor fidei, również w formie przedstawianej dziś w kan. 1148-1149 KPK, a według innych ujęć – sprawować w nowy sposób władzę zastępczą nad małżeństwem niesakramentalnym, której posiadania Kościół był świadomy już od długiego czasu.

Ta sama pewność i jednomyślność, z jaką Kościół stosuje „przywilej Pawłowy”, cechuje też jego wielowiekowe przekonanie, iż nie posiada on bynajmniej władzy rozwiązywania dopełnionych małżeństw między ochrzczonymi (matrimonium ratum et consummatum). Norma zawarta dziś w kan. 1141 KPK – „Małżeństwo zawarte i dopełnione nie może być rozwiązane żadną ludzką władzą i z żadnej przyczyny, oprócz śmierci” – nie jest jedynie zasadą kanonistyczną, której Kościół pozostał zawsze wierny, nawet w obliczu bardzo silnych nacisków ze strony możnych tego świata, ale stanowi zasadę doktrynalną, wielokrotnie potwierdzaną przez Urząd Nauczycielski Kościoła. Pośród wielu innych można tu przytoczyć przykład nauczania Piusa XI, według którego władza Kościoła „nigdy i dla żadnej przyczyny nie może zostać rozciągnięta na chrześcijańskie małżeństwo zawarte i dopełnione. W nim bowiem więź małżeńska osiąga pełną doskonałość i z woli Bożej ujawnia wyraźnie swą niezachwianą trwałość i nierozerwalność, tak że nie może jej rozwiązać żadna ludzka władza”[3].
 

 
1 2  następna
Zobacz także

___________________

 reklama
Działanie dobrych i złych duchów
Działanie dobrych i złych duchów
Krzysztof Wons SDS