logo
Czwartek, 28 marca 2024 r.
imieniny:
Anieli, Kasrota, Soni, Guntrama, Aleksandra, Jana – wyślij kartkę
Szukaj w
 
Posłuchaj Radyjka
kanał czerwony
kanał zielony
 
 

Facebook
 
Drukuj
A
A
A
 
Mariola T. Kozubek
Wychowanie do wiary w rodzinie - propozycja duchowości jedności
Kwartalnik Homo Dei
 


W przemówieniu do rodzin zgromadzonych w Łowiczu w 1999 roku Jan Paweł II stwierdził, że pierwszym miejscem, gdzie rozpoczyna się proces wychowawczy młodego człowieka, jest dom rodzinny [1].
 
Papież wyjaśnił, że rodzicom przysługuje prawo do tego, by byli uznani za pierwszych i głównych wychowawców swych dzieci, ponieważ to oni dali im życie. Rodzina jest zatem naturalnym środowiskiem życia, w którym dziecko powinno rozwijać swe możliwości, nabywać świadomości własnej godności i przygotowywać się do dorosłego życia (por. FC, nr 2, 21).
 
Należy przy tym wyraźnie podkreślić, że fundamentem każdego procesu wychowawczego jest miłość. To ona określa naturę rodziny i ostatecznie wyznacza jej zadania. Istotnym wymiarem wychowania w rodzinie chrześcijańskiej jest wychowanie do wiary, a wiara rośnie, gdy jest przeżywana jako doświadczenie doznawanej miłości i kiedy jest przekazywana jako doświadczenie łaski i radości – podkreślił Benedykt XVI w liście apostolskim Porta fidei (PF, 7), ogłoszonym z okazji rozpoczęcia Roku Wiary.
 
Czym jest wychowanie do wiary? Czy obejmuje ono jakiś szczególnie wybrany obszar życia człowieka? Jaki model wychowywania do wiary można wskazać współczesnej rodzinie? Te i wiele innych pytań powstaje w kontekście Roku Wiary. Jedną z odpowiedzi na nie może być propozycja tzw. duchowości jedności, stanowiąca fundament wychowania do wiary w rodzinach Ruchu Focolari [2].
 
Duchowość jedności w doświadczeniu Ruchu Focolari
 
Duchowość jedności można określić jako owoc doświadczenia doznawanej miłości oraz łaski i radości (PF, 7).
 
Czym jednak jest duchowość? W ujęciu chrześcijańskim jest ona rozumiana jako forma duchowego życia człowieka religijnego, który zmierza do zjednoczenia z Bogiem. Jest ona kształtowania i  realizowana zgodnie z nauką, przykładem życia oraz dziełem zbawczym Jezusa Chrystusa [3]. W kontekście wychowania warto przytoczyć myśl Waleriana Słomki na ten temat. Uważa on bowiem, że duchowość to zespół postaw życiowych, czyli zajęcie stanowiska wobec poznanych oraz przeżywanych treści wiary chrześcijańskiej i względnie stałe działanie zgodne z tym stanowiskiem [4].
 
Przy czym postawa jest tu rozumiana jako rozumowe poznanie prawd objawionych (odniesienie intelektualno-poznawcze), wolitywno-emocjonalny do nich stosunek (odniesienie emocjonalno-wartościujące) oraz konkretne działanie i postępowanie (tzw. odniesienie behawioralne) zgodnie z poznaną i emocjonalnie przeżywaną prawdą [5].
 
W perspektywie pedagogicznej kwestię istotnego znaczenia duchowości w życiu wychowanka rozwinął Wilhelm Flitner (1889–1990) w tzw. warstwicowej teorii wychowania, podkreślając w niej tę linię rozwoju wychowanka, którą jest duchowy proces powstawania w nim życia moralno-religijnego [6]. Natomiast Stefan Kunowski (1909–1977), który tę teorię rozbudował o wymiar dotyczący rozwoju kultury światopoglądowej zorientowanej na chrystocentryzm, stwierdził, że to właśnie warstwa czysto duchowa kształtuje w pełni duchowość wychowanka i jej stronę religijno-moralną [7].
 
W takim właśnie ujęciu duchowości stawiam pytanie: w jaki sposób duchowość jedności stanowi pomoc w procesie wychowania do wiary w rodzinie? Tę zależność przedstawię w perspektywie psychologii religii i pedagogiki o inspiracji chrześcijańskiej. Najpierw jednak ogólnie zarysuję cechy duchowości jedności.

Jedność we wspólnocie
 
Założycielka Ruchu Focolari [8] i „twórca” duchowości jedności Chiara Lubich (1920–2008), posługując się podstawowymi pojęciami biblijnej teologii czasu, widzi chrześcijanina jako osobę, która doświadcza jedności w eschatologicznym napięciu pomiędzy „już” (gia) i  „jeszcze nie teraz” (non ancora) [9]. Jedność we wspólnocie jest możliwa już teraz, ale odnosi się przede wszystkim do przyszłości, będąc obrazem zbawienia, czyli osiągnięcia trwałego i pełnego (wiecznego) szczęścia. Podstawowe zasady duchowości jedności zostały wyprowadzone przez Chiarę Lubich z orędzia ewangelicznego odczytanego w świetle słów Jezusa: Ojcze, spraw, aby stanowili jedno (por. J 17,21).
 
Wyrażone są one w następujących dwunastu punktach:
 
(1) Bóg Miłość – wiara w Boga Miłość zakłada przede wszystkim głębokie uznanie Go jako Ojca, który nie pozostawia rozwoju ludzkości wyłącznie inicjatywie człowieka i zrządzeniom losu, lecz otacza go swoją troską. W Bogu Miłości znajduje się źródło tej jedności, do której Ruch czuje się powołany [10].
 
(2) Wola Boża – wypełnianie jej jest czynnym odpowiadaniem na miłość Boga. W Ruchu Focolari od samego początku w odczytywaniu woli Bożej, zawartej w słowach Ewangelii, dostrzegano wezwanie do życia w jedności [11].
 
(3) Miłość bliźniego – wiąże się ona z biblijnym nakazem: Miłuj swego bliźniego jak siebie samego (por. Kpł 19,18; Łk 6,31). Wypełnianie tego nakazu, przy założeniu, że bliźnim jest każda osoba, stało się w Ruchu przyczyną jego rozszerzania się także poza obręb chrześcijaństwa.
 
(4) Słowo Boże to zasada duchowości, która ukazuje wartość realizowania słów Pisma Świętego w codziennym życiu. Jedną z podstawowych form jej urzeczywistniania jest tzw. słowo życia. Jest to wybrane zdanie z Pisma Świętego z komentarzem egzegetycznym dotyczącym sposobów jego realizacji. Członkowie Ruchu w ciągu miesiąca starają się wprowadzać w czyn słowo życia, a następnie dzielą się we wspólnocie doświadczeniami z tym związanymi. Zdaniem biblisty Gerarda Rossé to, że w Ruchu Focolari tak wielką wagę przywiązywano od początku do życia słowami Ewangelii, było czymś niezwykłym i wyjątkowym w czasach i w środowisku, kiedy nauczanie Kościoła opierało się zasadniczo na neoscholastyce, a formacja religijna i etyczna polegała na wpajaniu przykazań prawa Bożego i wzorców hagiograficznych [12].
 
1 2 3 4 5  następna
Zobacz także
Ewelina Gładysz
Czy macierzyństwo jest trudne? Nie, skądże. Ostatnio na portalach internetowych rekordy popularności bije film, na którym widać mamę opowiadającą o tym, jak to bardzo chciałaby zjeść obiad ciepły, nawet nie gorący, no i pogryziony, a nie połknięty. Nawet śmieszne. Z reguły jednak matkom w naszej kulturze nie wolno narzekać. Przyjrzyjmy się tym kilku nieistniejącym problemom. 
 
o. Herbert Alphonso SJ
Podstawowym tematem Biblii jest „wezwanie po imieniu”. Nie czas na to, by wymieniać wiele bogatych tekstów, które o nim mówią. Najprostszy wniosek, jaki się nasuwa, to ten, że nie jestem dla Boga jednym z wielu w tłumie, nie jestem dla Niego numerem pewnej serii, kartką z katalogu, lecz kimś niepowtarzalnie jedynym, ponieważ Bóg „zwraca się do mnie po imieniu”. Rzeczywistość tę można by nazwać „tożsamością osobową” lub „osobistym ukierunkowaniem życia”...
 
Michał Gryczyński
Pismo Święte milczy o narodzinach Maryi Panny, toteż nie wiadomo tak naprawdę, gdzie i kiedy miały one miejsce. Skoro jednak lata naszej ery rachujemy od chwili narodzin Jej Syna, Jezusa Chrystusa, to możemy przyjąć, że Maryja urodziła się około 16 lat wcześniej. Jak głosi tradycja Maryja przyszła na świat w Jerozolimie...
 

___________________

 reklama
Działanie dobrych i złych duchów
Działanie dobrych i złych duchów
Krzysztof Wons SDS