logo
Piątek, 29 marca 2024 r.
imieniny:
Marka, Wiktoryny, Zenona, Bertolda, Eustachego, Józefa – wyślij kartkę
Szukaj w
 
Posłuchaj Radyjka
kanał czerwony
kanał zielony
 
 

Facebook
 
Drukuj
A
A
A
 
Ks. Andrzej Orczykowski SChr
Z potrzeby serca czy z obowiązku?
Msza Święta
 


Analizując zapis KPK kan. 1248, § 1, należy podkreślić, że obowiązkowi uczestnictwa we Mszy Świętej czyni zadość ten, kto bierze w niej udział, gdziekolwiek jest odprawiana, natomiast istotną sprawą jest, aby była w obrządku katolickim. „Z dowolnością miejsca” i równocześnie wymogiem katolickiego obrządku odprawiania może się łączyć pytanie dotyczące języka sprawowania liturgii, a mianowicie: czy obowiązkowi uczestnictwa we Mszy Świętej czyni zadość osoba nie znająca języka, w której sprawowana jest liturgia? Oczywiście tak, bo chociaż język jest nieznany, to jednak gesty, liturgia i przede wszystkim obecność Chrystusa Eucharystycznego w każdej Mszy Świętej są te same. Oddzielną kwestię stanowi właściwe przygotowanie się do uczestnictwa w takiej Mszy Świętej, na przykład poprzez przygotowanie wydruku tekstów, szczególnie czytań mszalnych, w języku ojczystym.
 
Dalej, według wskazanego wyżej kanonu, obowiązkowi uczestnictwa we Mszy Świętej czyni zadość osoba uczestnicząca w Eucharystii „bądź w sam dzień świąteczny, bądź też wieczorem dnia poprzedzającego”. W ten sposób w obecnym KPK (kan. 1248, § 1) przywrócono zasadę stosowaną już w starożytności chrześcijańskiej, mianowicie możliwość sprawowania niedzielnej Eucharystii w sobotę wieczorem. W pierwszych wiekach Kościoła Eucharystię sprawowano zawsze w nocy z soboty na niedzielę, gdyż przejście Chrystusa ze śmierci do życia dokonało się właśnie o tej porze. Brano również pod uwagę względy praktyczne, związane z prześladowaniami czy codzienną pracą niewolników. Zatem obecnie uczestnicząc we Msza Świętej wieczorem w sobotę, wierni spełniają wymagania postawione przez prawo. Może to być Msza Święta według formularza niedzielnego, ale może być również z formularza sobotniego, ślubnego, pogrzebowego, chrzcielnego czy jakiegokolwiek innego. Możliwość uczestnictwa w „niedzielnej Mszy Świętej w sobotni wieczór” stanowi dla duszpasterzy swoistego rodzaju wyzwanie, aby umożliwić wiernym właściwe przeżycie Eucharystii i świętowanie niedzieli. W Polsce między innymi ks. biskup Stanisław Stefanek TChr, ordynariusz łomżyński, wydał instrukcję: W sprawie odprawiania Mszy wieczornych na rozpoczęcie niedzieli i uroczystości obowiązujących, polecając między innymi: „[…] w kościołach, w których odprawia się codziennie Mszę wieczorną, należy obowiązkowo w sobotę lub w przeddzień święta obowiązującego odprawiać wieczorem Mszę Świętą z niedzieli lub święta, zgodnie z kalendarzem liturgicznym; w innych kościołach wprowadzenie Mszy niedzielnych i świątecznych wieczorem dnia poprzedzającego wymaga przemyślenia i duszpasterskiej roztropności; Msza Święta rozpoczynająca obchód niedzieli lub święta obowiązującego powinna być odprawiana wieczorem; najwcześniej o godz. 16.00 (17.00 – czasu letniego); formularz Mszy Świętej dnia świątecznego, odprawianej w poprzedzający wieczór, z zasady bierze się z niedzieli lub uroczystości obchodzonych w dniu następnym”.
 
KKK (nr 2181) wyraźnie precyzuje obowiązek uczestnictwa we Mszy Świętej w niedzielę i święta nakazane, natomiast: „Ci, którzy dobrowolnie zaniedbują ten obowiązek, popełniają grzech ciężki”. Jednak mogą zaistnieć przeszkody obiektywne, zwalniające z coniedzielnego udziału w Eucharystii. W KKK wyjaśniono, że z ważnego powodu, jak na przykład choroba, pielęgnacja niemowląt, jest się usprawiedliwionym. Ponadto od obowiązku uczestnictwa we Mszy Świętej można otrzymać dyspensę od własnego pasterza (KKK nr 2181; por. KPK kan. 1245). Jan Paweł II w liście apostolskim Dies Domini – O świętowaniu niedzieli (nr 54) napisał, że: „Ci wierni, którzy z powodu choroby, niesprawności lub innej ważnej przyczyny nie mogą wziąć udziału w Eucharystii, winni dołożyć starań, aby jak najpełniej uczestniczyć z oddalenia w liturgii niedzielnej Mszy Świętej, najlepiej przez lekturę czytań i modlitw mszalnych przewidzianych na ten dzień, a także przez wzbudzenie w sobie pragnienia Eucharystii”. I dalej Papież naucza, że dla tych jednak, którzy z różnych przyczyn nie mogą uczestniczyć w Eucharystii – i są tym samym zwolnieni z obowiązku niedzielnego – cenną pomoc może stanowić telewizyjna, internetowa czy radiowa transmisja Mszy Świętej, zwłaszcza połączona z posługą nadzwyczajnych szafarzy Eucharystii, którzy przynoszą im Komunię Świętą.
 
W KPK (kan. 1246, § 2) oraz w KKK (nr 2183) przewidziano jeszcze inny sposób świętowania niedzieli w sytuacji niemożności uczestniczenia we Mszy Świętej, szczególnie ze względu na brak kapłana: „Jeśli z braku świętego szafarza albo z innej poważnej przyczyny nie można uczestniczyć w Eucharystii, bardzo zaleca się, ażeby wierni brali udział w liturgii słowa, gdy jest ona odprawiana w kościele parafialnym lub innym świętym miejscu, według przepisów wydanych przez biskupa diecezjalnego, albo poświęcali odpowiedni czas na modlitwę indywidualną w rodzinie lub w grupach rodzin”.
 
Obecnie wierni są zobowiązani od uczestnictwa we Mszy Świętej we wszystkie niedziele oraz święta nakazane. Świętami nakazanymi dla terytorium Polski, w których wierni mają obowiązek uczestniczenia we Mszy Świętej, są: uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki (1 stycznia), uroczystość Objawienia Pańskiego (6 stycznia), uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa (czwartek po uroczystości Trójcy Przenajświętszej), uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (15 sierpnia), uroczystość Wszystkich Świętych (1 listopada), uroczystość Narodzenia Pańskiego (25 grudnia), natomiast uroczystość Wniebowstąpienia Pańskiego obchodzona jest w VII Niedzielę Wielkanocy.
 
Zobowiązanie do uczestnictwa we Mszy Świętej nie jest zarządzeniem mającym na celu zgromadzenie wiernych w kościele. Motywem jego ustanowienia nie jest „zapewnienie frekwencji” na niedzielnej Eucharystii. W KKK (nr 2181) wyjaśniono: „Eucharystia niedzielna uzasadnia i potwierdza całe działanie chrześcijańskie”. Konsekwencją tej prawdy jest przykazanie kościelne wskazujące na znaczenie i wartość Eucharystii w życiu wyznawców Chrystusa. Nakaz uczestniczenia we Mszy Świętej zmusza do udzielenia sobie odpowiedzi na pytanie: dlaczego w niedzielę idę lub nie idę do kościoła? Właściwej odpowiedzi na tak sformułowane pytanie można udzielić jedynie z perspektywy wiary.
 
ks. Andrzej Orczykowski SChr
 
 
strona: 1 2