Świadectwo wartościom dawane przez wychowawcę zasługuje na szczególną uwagę. Można powiedzieć, że słowa uczą, ale przykłady pociągają. Ono ma szczególną moc zobowiązującą do refleksji i pójścia przez wychowanków zaproponowaną drogą w myśl dewizy „jeśli chcesz pójdź za mną – ta droga przyniesie określone owoce”. Odpowiadając na drugą część pytania, trzeba podkreślić, że wychowanie ku wartościom sprawia wielu nauczycielom spore trudności. Wynikają one z braku wiedzy o istocie poszczególnych wartości, ich fenomenie, bowiem programy studiów tych treści do tej pory nie zawierały. Potrzebna też jest odwaga przeciwstawienia się lansowaniu relatywizmu etyczno-moralnemu i siła animacji młodych ludzi do życia moralnie wartościowego, do czynu. A to już sprawa silnych osobowości, wielkich autorytetów, charyzmatyków. Takich nauczycieli nam dziś potrzeba. Czy tacy są, twierdzę, że jest bardzo wielu, trzeba ich wydobywać, wspomagać i promować.

 

 

W proces wychowania ku wartościom powinni być włączani rodzice, by stali się współwychowawcami procesu wychowawczo-dydaktycznego. To oni w szkołach zrzeszonych w Towarzystwie Gimnazjów Poszukujących z Małych Miast i Wsi mają pogadanki, wykłady, decydują o sytuacjach aksjologicznych, formach wychowania, stawianych zadaniach, uczestniczą w projektach uczniowskich. Nie ma lepszej pomocy rodzicom, jak włączanie ich w proces wychowawczo-dydaktyczny, by z jednej strony stawali się współwychowawcami, a jednocześnie pogłębiali w sobie wiedzę i kompetencje aksjologiczne.

 

 

Uważam, że tak. Z naszych badań wynika, że to małe dzieci najtrafniej określają istotę poszczególnych wartości. Potrafią doskonale odróżniać dobro od zła. Wyrażać gotowość urzeczywistniania wartości.

 

 

Kanwą, na której rozgrywa się wychowanie, jest miłość wychowawcza. Jest to postawa, która wyraża się w zdolności wychowawcy do kochania i jego otwartości na proces wzrastania w nim miłości skierowanej do samego siebie, wychowanka, Boga. Jest wielką wartością pedagogiczną, która przyjmuje postać moralnej zasady postępowania wychowawcy wobec wychowanka. I przejawia się w: afirmacji osoby wychowanka i inspirowaniu go do urzeczywistniania własnej, lecz właściwej hierarchii wartości, okazywaniu zainteresowania wychowankiem, przyjaźni, solidarności z nim, serdeczności i dobroci, trosce o integralny rozwój wychowanka i pełnię człowieczeństwa, a także we wzajemnym zaufaniu i budowaniu przyjaznej atmosfery.

 

 

Współczesna szkoła jest bardzo zróżnicowana. Mamy placówki, które są kuźniami talentów, wychowują intelektualistów i prawych obywateli. Mamy też szkoły poszukujące własnej drogi i szkoły, w których panuje aktywizm bez pogłębionego procesu wychowawczo-dydaktycznego. Są i takie, w których panuje utarty schemat postępowania według ścisłych zaleceń władz, bez własnej inwencji. Są też „szkoły przetrwania”. Można doszukiwać się jeszcze bardziej szczegółowych kategorii, ale te wymienione przeze mnie łatwo odróżnić.