Małżeństwo cywilne, konkordatowe, kościelne

Istnieją dwa porządki prawne regulujące kwestię małżeństwa: świecki i kościelny. Obejmują one dwa różne aspekty tego samego wydarzenia.

Oba te porządki uważają, że małżeństwo powstaje przez wyrażoną w odpowiedniej formie zgodę małżeńską. Po podpisaniu konkordatu przez Polskę i Stolicę Apostolską istnieje możliwość jednoczesnego przeprowadzenia tych dwóch czynności.

Małżeństwo cywilne zawierane w Urzędzie Stanu Cywilnego jest kontraktem świeckim między dwiema osobami i wywołuje skutki cywilne, może poprzedzać zawarcie małżeństwa kościelnego, ale obecnie takie rozwiązanie występuje sporadycznie. Najczęściej małżeństwo w USC zawierają osoby obojętne religijnie.
Małżeństwo kościelne zasadniczo niezależne od cywilnej umowy jest zawierane dla wywołania skutków określonych przez Kościół.
Małżeństwo konkordatowe, czyli małżeństwo kościelne wywołuje dzięki spełnieniu określonych warunków dodatkowo skutki w sferze cywilnej.

W związku z powyższym, jeszcze raz powtórzmy, rozwód niezależnie czy dotyczy małżeństwa zawieranego w USC, czy w Kościele w formie konkordatowej nie ma wpływu na ważność małżeństwa kościelnego. Analogicznie przedstawia się sprawa w przypadku rozpoznawania ważności małżeństwa kościelnego - orzeczenie związku małżeńskiego za nieważny przez sąd kościelny wymaga dla ustania więzi cywilnej między stronami osobnego procesu przed sądem świeckim (o unieważnienie małżeństwa lub o rozwód).

dr Arletta Bolesta, mgr Juliusz Kola
adwokaci kościelni