Autor: moderator (---.dyn.optonline.net)
Data: 2007-11-01 16:20
Katecheza Jana Pawła II, 18 marca 1992
KOŚCIÓŁ JAKO WSPÓLNOTA KAPŁAŃSKA
1 W poprzedniej katechezie stwierdziliśmy, że według Listów Piotra oraz Pawła, a także Apokalipsy Jana, Chrystus Pan, „arcykapłan wzięty spośród ludzi” (por. Hbr 5,1), nowy lud uczynił „królestwem — kapłanami dla Boga i Ojca swojego” (Ap 1,6; por. 5,9-10). W ten sposób urzeczywistniła się „komunia” w świętości Boga, do której wzywał On dawny Izrael i która była tym bardziej zobowiązująca dla nowego: „Bądźcie świętymi, bo Ja jestem święty, Pan, Bóg wasz!” (Kpł 19,2). Owa „komunia” w świętości Boga znajduje swoje wypełnienie w Chrystusie jako owoc Jego odkupieńczej ofiary, dzięki której stajemy się uczestnikami tej miłości, która „rozlaną jest w sercach naszych przez Ducha Świętego” (Rz 5,5). Dar Ducha uświęcającego sprawia w nas „święte kapłaństwo”, które według Piotra uzdalnia nas do „składania duchowych ofiar, przyjemnych Bogu przez Jezusa Chrystusa” (1 P 2,5). Istnieje więc „święte kapłaństwo”. Wspólnocie kapłańskiej w Kościele poświęcimy dzisiejsze rozważanie.
2 W dokumencie Soboru Watykańskiego II, który przytacza Pierwszy List św. Piotra, czytamy, że „ochrzczeni […] poświęceni są przez odrodzenie i namaszczenie Duchem Świętym, jako dom duchowy i święte kapłaństwo, aby przez wszystkie właściwe chrześcijaninowi uczynki składać ofiary duchowe i głosić moc Tego, który wezwał ich z ciemności do swego przedziwnego światła (por. 1 P 2,4-10)”1.
W tym tekście Sobór łączy w jedno modlitwę, przez którą chrześcijanie oddają chwałę Bogu, z ofiarą: „samych siebie mają składać na ofiarę żywą, świętą, Bogu przyjemną” (por. Rz 12,1), oraz z dawaniem świadectwa o Chrystusie. W taki sposób powołaniem wszystkich ochrzczonych staje się uczestnictwo w posłannictwie mesjańskim Chrystusa: kapłana, proroka i króla.
3 To uczestnictwo powszechne w Chrystusowym kapłaństwie, zwane również kapłaństwem wiernych (sacerdotium universale fidelium) pozostaje w szczególnym związku z kapłaństwem służebnym. Sobór uczy: „Kapłaństwo […] powszechne wiernych i kapłaństwo urzędowe, czyli hierarchiczne, choć różnią się istotą, a nie stopniem tylko, są sobie wzajemnie przyporządkowane; jedno i drugie bowiem we właściwy sobie sposób uczestniczy w jednym kapłaństwie Chrystusowym”2. Kapłaństwo hierarchiczne jako „urząd” (officium) jest szczególną służbą, dzięki której powszechne kapłaństwo wiernych może się aktualizować tak, aby Kościół stanowił pełnię „wspólnoty kapłańskiej” wedle miary Chrystusowego obdarowania. „Ci, którzy wśród wiernych odznaczeni są przez święcenia kapłańskie, ustanawiani są w imię Chrystusa, aby karmili Kościół słowem i łaską Bożą”3.
4 Sobór podkreśla, że kapłaństwo powszechne wiernych i kapłaństwo służebne (lub hierarchiczne) są sobie wzajemnie przyporządkowane. Równocześnie zaś stwierdza, że zachodzi między nimi istotna różnica: „Różnią się istotą, a nie stopniem tylko”4. Kapłaństwo hierarchiczne — służebne — nie jest jakimś tylko „produktem” powszechnego kapłaństwa wiernych. Nie pochodzi z wyboru czy delegacji społeczności wierzących. Jest szczególnym powołaniem Bożym: „nikt sam sobie nie bierze tej godności, lecz tylko ten, kto jest powołany przez Boga jak Aaron” (Hbr 5,4). Chrześcijanin staje się podmiotem tego urzędu na podstawie osobnego sakramentu: sacramentum ordinis.
5 „Kapłan urzędowy — mówi Sobór — dzięki władzy świętej, jaką się cieszy, kształci lud kapłański i kieruje nim, sprawuje w zastępstwie Chrystusa (in persona Christi) ofiarę eucharystyczną i składa ją Bogu w imieniu całego ludu”5.
Jeszcze obszerniej wypowiada się Sobór na ten temat w Dekrecie o życiu i posłudze kapłanów: „Ażeby wierni zjednoczyli się w jedno ciało, w którym „wszystkie członki nie mają tej samej czynności” (Rz 12,4), ustanowił […] Pan niektórych z nich sługami, aby posiadali w społeczności wiernych świętą władzę kapłańską składania Ofiary i odpuszczania grzechów i aby w imieniu Chrystusa sprawowali publicznie, dla ludzi, urząd kapłański […]. Prezbiterzy dzięki namaszczeniu Ducha Świętego zostają naznaczeni szczególnym znamieniem i tak upodobniają się do Chrystusa kapłana, aby mogli działać w zastępstwie Chrystusa Głowy”6. Wraz z tym szczególnym znamieniem udzielona im zostaje niezbędna do godnego wypełnienia posługi łaska: „Ponieważ prezbiterzy uczestniczą w odpowiedniej mierze w urzędzie Apostołów, została im przez Boga udzielona łaska, aby byli sługami Jezusa Chrystusa wśród ludów, pełniąc świętą posługę Ewangelii”7.
6 Jak już stwierdziliśmy, kapłaństwo hierarchiczne — służebne zostało ustanowione w Kościele w tym celu, aby mogły się aktualizować wszystkie zasoby powszechnego kapłaństwa wiernych. Sobór daje temu wyraz w różnych miejscach, a szczególnie tam, gdzie mówi o uczestnictwie wiernych w sprawowaniu Eucharystii. Czytamy: „Uczestnicząc w Ofierze eucharystycznej, tym źródle i zarazem szczycie całego życia chrześcijańskiego, składają Bogu boską Żertwę ofiarną, a wraz z Nią samych siebie w ten sposób zarówno przez składanie ofiary, jak i przez Komunię świętą, wszyscy biorą właściwy sobie udział w czynności liturgicznej, nie jednakowo, lecz jedni tak, drudzy inaczej. Posileni zaś w świętej komunii Ciałem Chrystusowym, w konkretny sposób przedstawiają jedność Ludu Bożego, której stosownym znakiem i cudowną przyczyną jest ten Najświętszy Sakrament”8.
Zgodnie z tą nauką, należącą do najdawniejszej tradycji chrześcijańskiej, „aktywność” Kościoła nie sprowadza się do hierarchicznej posługi pasterzy, podczas gdy świeccy pozostają w stanie bierności. Cała bowiem chrześcijańska aktywność świeckich, a szczególnie współczesne apostolstwo świeckich daje świadectwo nauczaniu soborowemu, zgodnie z którym kapłaństwo wiernych i posługa kapłańska hierarchii w Kościele są „wzajemnie przyporządkowane”.
7 „Wyposażeni bowiem we władzę świętą szafarze — twierdzi Sobór — służą braciom swoim, aby wszyscy, którzy są z ludu Bożego i dlatego cieszą się prawdziwie chrześcijańską godnością, zdążając w sposób wolny, a zarazem według przepisanego porządku do tego samego celu, osiągnęli zbawienie”9.
Dlatego kapłaństwo hierarchii ma charakter służebny. Tylko w tym charakterze biskupi i kapłani są w Kościele pasterzami. Ich zadaniem jest służyć wiernym, naśladując Jezusa Chrystusa, Dobrego Pasterza, jedynego Pasterza uniwersalnego Kościoła i całej ludzkości, który mówi o sobie: „Syn człowieczy nie przyszedł, aby Mu służono, lecz aby służyć, i dać życie swoje na okup za wielu” (por. Mt 20,28). W świetle nauczania i przykładu Dobrego Pasterza, cały Kościół, uczestnicząc w łasce odkupienia, którą Duch Święty obdarzył całe Ciało Chrystusa, jest i działa jako wspólnota kapłańska.
Przypisy
1 Lumen gentium, 10.
2 Tamże.
3 Lumen gentium, 11.
4 Tamże, 10.
5 Tamże.
6 Presbyterorum ordinis, 2; por. św. Tomasz z Akwinu, Summa theologiae, III, q. 63, a. 3.
7 Presbyterorum ordinis, 2.
8 Lumen gentium, 11.
9 Tamże, 18.
|
|
