Autor: B. (---.96.200.62.ipv4.supernova.orange.pl)
Data: 2016-10-16 07:25
Do wyjaśnienia sprawy kamienia, o którym piszesz, potrzebne jest rozszyfrowanie słów STELE i BETEL, występujących w podanym przez Ciebie fragmencie Księgi Rodzaju.
STELE
"18 Wstawszy więc rano, wziął ów kamień, który podłożył sobie pod głowę, postawił go jako STELĘ i rozlał na jego wierzchu oliwę" Rdz 28,18
Ze słownika, który jest na końcu Biblii Tysiąclecia:
"STELE - u ludów starożytnego wschodu słupy kamienne, (...) stawiano je także na cześć bóstw. Stąd Prawo Mojżeszowe surowo zakazuje stawiania ich".
Jakub wziął ten niewielki kamień (niewielki, bo użył go przedtem jak poduszkę, pod głowę, czyli nie był to jakiś ogromny głaz) i postawił ten kamień jako STELĘ. Na tym kamieniu złożył ofiarę Bogu (rozlał oliwę). Czyli ten kamień był OŁTARZEM ofiarnym postawionym przez Jakuba na cześć Boga.
Potem Izraelitom nie wolno było już robić takich rzeczy na wzór kultów pogan, ale Jakub żył sporo ponad 400 lat przed Mojżeszem, zatem nie było jeszcze Prawa Mojżeszowego, nie było Jerozolimy i świątyni (ofiary można było potem składać Bogu wyłącznie w świątyni Jerozolimskiej).
BETEL
Jakub: "18 Wstawszy więc rano, wziął ów kamień, który podłożył sobie pod głowę, postawił go jako stelęi rozlał na jego wierzchu oliwę. 19 I dał temu miejscu nazwę BETEL, (...)" Rdz 28,18-19
Dwa przypisy w Biblii Tysiąclecia wyjaśniają:
"Rdz 28,18 - U mieszkańców Kanaanu doznawały czci tak zwane betyle (bet-el = siedziba bóstwa). Jakub z użytego przez siebie kamienia uczynił rodzaj betylu."
"Rdz 28, 19 - [BETEL] Tzn. Dom Boży."
Hebrajskie znaczenie słowa BETEL to "Dom Boży"
Zwróć uwagę, że Jakub nadał nazwę "Dom Boży" (Betel) miejscu, a nie samemu kamieniowi:
"19 I dał temu miejscu nazwę Betel. - Natomiast pierwotna nazwa tego miejsca była Luz" Rdz 28,19
Ciebie nurtuje werset:
"22 Ten zaś kamień, który postawiłem jako stelę, będzie domem Boga."
Myślę, że chyba i tu rzecz tłumaczy cytowany poprzednio przypis do Rdz 28, 18: "U mieszkańców Kanaanu doznawały czci tak zwane betyle (bet-el = siedziba bóstwa). Jakub z użytego przez siebie kamienia uczynił rodzaj betylu."
W Biblii warszawsko-praskiej tłumaczenie wersetu 22 jest nieco inne:
"21 jeżeli po tym wszystkim wrócę cało do domu mojego ojca, a Jahwe okaże się moim Bogiem, 22 to kamień, który tu postawiłem jako ołtarz ofiarny, będzie zaczątkiem domu Boga" Rdz 28,21-22
Betel przetrwało wieki i na mapach biblijnych widać, że było miastem w pobliżu Jerozolimy.
Czyli Jakub użył kamienia do oddania czci Bogu na wzór ludów pogańskich, które używały kamieni do oddawania czci bożkom. Innego sposobu nie znał.
Czy Bogu podobała się ofiara Jakuba na małym kamieniu i jego ślub, który wtedy złożył?
Tak, po kilku latach Bóg objawił się Jakubowi i "przedstawił się" wspominając tamto zdarzenie:
"13 Ja jestem Bóg z BETEL, gdzie namaściłeś STELĘ i gdzie złożyłeś mi ślub" Rdz 31,13
* * *
Bóg wspomniał powyższy uczynek Jakuba związany z kamieniem-ołtarzem, gdy Jakub już wracał do domu z kilkuletniej "emigracji".
Opisane wyżej pierwsze zdarzenie z kamieniem działo się, gdy Jakub uciekał przed bratem Ezawem do wuja Labana (Ezaw chciał zabić Jakuba za odebranie przywilejów związanych z pierworództwem). U wuja Jakub pojął dwie żony (Leę i ukochaną Rachelę, było wielożeństwo). Po kilku latach, gdy Jakub wracał z żonami do domu, ponownie wystąpiło (drugie) zdarzenie z kamieniami (Rdz 35). Bóg jakby zatwierdził wtedy pierwszy czyn Jakuba związany z kamieniem, a Jakub wtedy już, w drodze powrotnej, wyraźnie oddzielił kult Boga od kultów pogańskich (zakazał rodzinie ich sprawowania):
"1 Rzekł Bóg do Jakuba: «Idź do BETEL i tam zamieszkaj. Wznieś też tam OŁTARZ Bogu, który ci się ukazał, gdy uciekałeś przed twym bratem Ezawem».
2 Rzekł więc Jakub do swych domowników i do wszystkich, którzy z nim byli: «Usuńcie spośród was [wizerunki] obcych bogów, jakie macie; oczyśćcie się i zmieńcie szaty. 3 Pójdziemy bowiem do BETEL i tam zbuduję OŁTARZ Bogu, który wysłuchał mnie w czasie mej niedoli i wspomagał mnie, gdziekolwiek byłem». 4 Oddali więc Jakubowi wszystkie [wizerunki] obcych bogów, jakie posiadali, oraz kolczyki, które nosili w uszach, i Jakub zakopał je pod terebintem w pobliżu Sychem. " Rdz 35,1-4
"6 Jakub, przybywszy wraz ze wszystkimi swymi ludźmi do Luz w Kanaanie, czyli do BETEL. 7 zbudował tam OŁTARZ i nazwał to miejsce El-Betel. - Tu bowiem ukazał mu się Bóg, kiedy uciekał przed swym bratem." Rdz 35,6-7
I ciąg dalszy opisu drogi powrotnej Jakuba:
"13 Potem Bóg oddalił się od niego z tego miejsca, na którym do niego przemawiał. 14 A Jakub ustawił STELĘ na tym miejscu, gdzie Bóg do niego mówił, STELĘ KAMIENNĄ. I składając ofiarę płynną WYLAŁ NA NIĄ OLIWĘ. 15 Jakub dał więc temu miejscu, na którym przemawiał do niego Bóg, nazwę BETEL." Rdz 35,13-15
Ten kamień-ołtarz o którym piszesz rzeczywiście stał się zaczątkiem kultu Boga Jedynego w Betel , np.
"26 Wówczas wszyscy Izraelici i cały lud udali się do BETEL, gdzie płacząc trwali przed Panem i dnia tego pościli aż do wieczora, składając ofiary całopalne i ofiary biesiadne przed obliczem Pana." Sdz 20, 26
Czy był tam zapowiedziany "Dom Boga" (świątynia)? Zapewne tak, chociaż nie tak duża, jak później Jerozolimska.
Inny przykład, że Betel stało się centrum kultu Boga:
"18 Powstali więc i poszli do Betel, aby zasięgnąć rady u Boga. Tam mówili Izraelici: «Który z nas najpierw wystąpi do boju z Beniaminitami?» - «Juda wystąpi pierwszy» - odpowiedział Pan." Sdz 20,18
Potem, niestety, po śmierci króla Salomona Betel stało się ośrodkiem strasznego "grzechu Jeroboama", króla Izraela, który powtórzyło wielu z następnych królów izraelskich i Betel upadło. Grzech Jeroboama polegał na wystawieniu w Betel i w Dan złotych cielców... i nakazaniu ludowi oddawania im czci (1 Krl 12,26-33).
O wszystkich królach, którzy popełnili "grzech Jeroboama" Biblia mówi "czynili to co złe w oczach Pańskich". (por. 1 Krl 15:26; 1 Krl 15:34; 1 Krl 16:19; 1 Krl 16:26-26; 1 Krl 22:53-54; 2 Krl 13:2; 2Krl 13:11; 2 Krl 14:24; 2 Krl 15:9; 2 Krl 15:24; 2 Krl 15:28, itd.)
Serdecznie pozdrawiam.
|
|
