Autor: Michał (---.zabrze.net.pl)
Data: 2007-05-29 01:08
Gdybym miał czas, to bym wolał przenieść nasz spór na teren prywatny. Wydaje mi się, że udzieliłem odpowiedzi wystarczającej, a pozostałe cenne uzupełnienia ją wzbogaciły. I na tym starczy. Jednak nie należy mieszać w głowach pytającym, chyba, że pytanie na to pozwala. To nie. Oczywiście, że chrześcijaństwo implantowało różne pogańskie (a może lepiej przedchrześcijańskie, nie chrześcijańskie) praktyki i postawy modlitewne, religijne na przestrzeni dziejów. Orant jest antycznym symbolem pobożności, tak jak mężczyzna w płaszczu ze zwojem symbolem filozofa, itd. Temat jest bardzo szeroki, i nie chcę go rozwijać. Tak, więc tu zgoda, co do postawy modlitewnej orantki (jak również oranta). Orantka jest jednak typowa dla Pana ulubionej starożytnej Grecji, o ile mnie pamięć nie myli. Na temat ikon się nie wypowiadam, bo to osobny (i żywy!) świat. Z pewnością można odnieść do Matki Bożej ten symbol ufnej, wdzięcznej lub błagalnej modlitwy, jednak starożytność chrześcijańska traktowała go zawsze szerzej, nie tak wybiórczo jak zdaje się Pan sugerować. W najstarszej części katakumb Kaliksta (kaplice Sakramentów, cubiculum A3), obok sceny eucharystycznej z postacią orantki, przedstawiona jest ofiara Abrahama, w której zarówno Abraham i Izaak przedstawieni są jako oranci w akcie dziękczynienia. Podobnie w pomieszczeniu A4 występują postacie orantów kobiecych i męskich. Tak samo przedstawiani są młodzieńcy w piecu ognistym, Daniel w jamie z lwami itd., np. cubiculum Pięciu Świętych (Kaliksta) - wyraźnie orantów, nie orantek, podpisanych z imienia, zmarłych umieszczonych w ogrodzie raju. W katakumbach Pryscyli w cubiculum Velatio ma Pan sceny z życia jednej kobiety, przedstawionej jako orantka. Jednak nie jest to Maryja, skoro jedna ze scen przedstawia udzielanie jej katechezy. Ale mamy w tych katakumbach i pierwsze przedstawienie Matki Bożej, choć nie w postawie orantki. Jest również MB tronująca (epifania), Zuzanna w postawie orantki, podobnie orantka występuje w scenie wskrzeszenia Łazarza i wreszcie Noe w arce w postawie oranta. Postaci orantów i orantek w katakumbach mamy bez liku i nie mam czasu i zamiaru wszystkich wyliczać, co dopiero mówić o późniejszym okresie, gdy chrześcijaństwo wyszło z katakumb i oranci pojawili się na mozaikach. Dodam, że w Średniowieczu, dla którego postawy modlitewne były bardzo ważne, szczególnie wiele miejsca poświęcił im św. Dominik. Ale to naprawdę osobna historia. Jeśli chce Pan temat rozwijać, przekazuję pałeczkę, proszę jednak nie utożsamiać orantki wyłącznie z Bogurodzicą, bo czyni Pan to z wyraźną krzywdą dla całej chrześcijańskiej symboliki, sugerując przy okazji, jak się wydaje, że nie uchodzi nam naśladować postaw modlitewnych przynależnych jedynie Maryi.
|
|
