„Szczęść Boże” tak jeszcze kilkadziesiąt lat temu witali się mieszkańcy terenów wiejskich, małych miasteczek, górale, rolnicy oraz górnicy. W ubiegłych wiekach ten głęboko zakorzeniony w polskiej kulturze zwrot powitalny, chwalący Boga były jeszcze częściej używany. Pierwotne używano zwrotu „Szczęść nam Boże”, a oznacza on „daj nam szczęście”, „daj radość” , „błogosław Boże”.(2) To słowny pomnik wspólnoty, świadectwo przywiązania narodu do wiary chrześcijańskiej, która go scementowała i jednoczyła w chwilach próby.

 

 

To ludowe chrześcijańskie pozdrowienie, wydaje się w ostatnich latach zamierać i to nawet w środowiskach ludzi związanych z ziemią czy pośród górników. Co jest powodem jego wychodzenia z użycia? Postęp czasu, upadek tradycji czy laicyzacja życia? Może postępujący rozwój technologiczny i moda na nowoczesność? Jeżeli wydaje nam się, że znaleźliśmy wystarczające usprawiedliwienie na eliminowanie słownego pomnika naszego dziedzictwa to jesteśmy w błędzie. Dlaczego? Ponieważ w sąsiadującym z Polską katolickim krajem - Bawarią jest on powszechnie stosowany bez zażenowania, podobnie jak noszenie regionalnych strojów.

 

 

Po niemiecku Sześć Boże to GRÜSS GOTT. Stosowane na co dzień jako podstawowy zwrot powitalny. Bawarczycy podkreślają tym samym swoją odrębność od reszty Niemiec. Ilustruje to pewna anegdota z niemieckiego życia politycznego. Do pewnego ministra przebywającego w stolicy, będącego z pochodzenia Bawarczykiem, zadzwonił redaktor wpływowego niemieckiego czasopisma. Na słowa redaktora „Guten Tag Her Minister” śmiało odpowiedział "GRÜSS GOTT Herr Redaktor" manifestując tym samym swoje przywiązanie do tradycji i katolicyzmu. A teraz proszę sobie wyobrazić, co by się działo, gdyby na telefon z „poprawnej” światopoglądowo „polskiej” gazety jakiś „niepoprawny” minister zamanifestował swoje przywiązanie do katolickich i tradycyjnych wartości odpowiadając na „Dzień dobry” redaktora dzwoniącego „Szczęść Boże”. Użycie tak niepoprawnego zwrotu groziłoby zapewne „sankcjami” ze strony prasy i środowisk „postępowych”, chcących wyrzucić z polskiego życia publicznego wszystko, co jest związane z naszą narodową tradycją.

 

Poczucie odrębności Bawarczyków przejawia się nie tylko katolicyzmem, ale i istnieniem w ramach ugrupowania prawicy odrębnej bawarskiej partii CSU czyli Unii Chrześcijańsko – Społecznej. Mój kolega mieszkający w Niemczech 20 lat twierdzi, że przywiązanie Bawarczyków do swojej odrębności jest tak ogromne, że nazwanie Bawarczyka Niemcem, a nie daj Boże Prusakiem, grozi wzburzeniem a nawet pobiciem z jego strony. Odrębność Bawarczyków widoczna była również przy reakcjach Niemców na wybór Papieża. Wypowiedzi „ Jaki on Niemiec, przecież to Bawarczyk” była częstą reakcją.

 

 

Cieszy mnie fakt, że Bawaria pokazuje, iż katolicki kraj, szanujący tradycje może być równocześnie krajem nowoczesnym. Przecież to za rządów regionalnych CSU, land ten stał się także nowoczesną „doliną krzemową”.(3) Pokazuje to nam, że wyszydzanie wszystkiego co tradycyjne, narodowe, nie jest dobre nawet w XXI wieku. Widać, że czasem warto się uczyć od naszych Bawarskich „sąsiadów” tym bardziej, że łączy nas kult Maryjny, rolnictwo, tradycja oraz chrześcijańska rodzina i oczywiście Szczęść Boże.

 

 

Przypisy:
1 - Fragment z Homilii wygłoszonej przez Ojca Świętego Jana Pawła II podczas Nabożeństwa Maryjnego na lotnisku w Muchowcu, 20 czerwca 1983
2 - Informacja przekazana przez B. Wojtyra absolwentkę filologii polskiej na Uniwersytecie Śląskim.
3 - Podało czasopismo Nowe Państwo – wówczas tygodnik