Istotne jest świadome przeżywanie kryzysu wieku średniego


Wiek średni odgrywa znaczącą rolę w indywidualnym postrzeganiu procesu starzenia się. Dla każdego może to być odmienne doświadczenie. Dla jednego oznacza nagłe zatrzymanie się wypełnione lękiem i wskazujące na własną skończoność, na ograniczoność czasu. Dla innego zaś stanie się to raczej zatrzymaniem pozytywnym, które dzięki możliwości spojrzenia wstecz i w przyszłość uświadamia sens całości.

C.G. Jung uważał wiek średni za decydującą fazę w życiu człowieka. Nasza biologiczna linia życia przypomina półokrąg. W wieku średnim osiąga swój najwyższy punkt. Jeśli ktoś nie chce tego dostrzec, jego biologiczna linia życia załamie się. Tylko ten, kto pogodzi się z faktem, że jego życie zaczyna od teraz zmierzać w dół, stanie się dojrzalszy pod względem psychicznym.

W wieku średnim dokonuje się przemiana paradygmatów. Nie chodzi już teraz o to, by osiągnąć jeszcze więcej na zewnątrz. W snach lub w dolegliwościach psychosomatycznych dochodzi do głosu dusza i wskazuje na to, że powinniśmy zwrócić się ku światu wewnętrznemu. Kto jednak wzbrania się przez pójściem tą drogą ku własnemu wnętrzu, ten staje się coraz bardziej niespokojny. Tłumi poruszenia własnej duszy, koncentrując się wyłącznie na pracy lub zaczynając nagle uznawać normy zewnętrzne za absolutne. Zachowanie zgodne z przepisami staje się wtedy namiastką przemiany duchowej.

W średnim wieku musimy się konfrontować z tłumionymi dotychczas ciemnymi stronami. To, co dzieje się w naszej duszy, chce teraz być zauważone. Droga kieruje się bardziej ku wnętrzu, nie zaś wyłącznie na zewnątrz. Kto przeoczy tę zmianę kierunku w średnim wieku, ten w swym wnętrzu zatrzymuje się w miejscu. Coraz bardziej się kurczy i ciężko mu się pogodzić z tym, że się starzeje. Chciałby zatrzymać młodość i wewnętrznie tkwi w miejscu. Nic już w nim się nie rozwija. Dlatego świadomie przeżywany kryzys wieku średniego stanowi warunek tego, byśmy we właściwy sposób dojrzewali i stawili czoła tematom, jakie przynosi ze sobą starość.