RACJONALNE WYJAŚNIENIA

Badacze umiejętności przepowiadania przyszłości są bezradni wobec pytań o ich źródło i racjonalne wytłumaczenie. Nieudolne teorie wskazują na "szczególny rodzaj telepatii", która pozwala odczytać przeszłość w jakiś sposób "obecną" w "pamięci natury", powołują się na "elektromagnetyczne wibracje" lub odsyłają do specjalnych "modeli" czasu i jego względności.

Po odrzuceniu teorii "czasu seryjnego" Dunna, Bennett - zafascynowany teorią Einsteina - podał hipotezę, że eter jest substancją materialną, zdolną do rozprzestrzeniania się jednocześnie we wszystkich kierunkach z prędkością światła, postulował piąty wymiar, prostopadły do znanej nam czasoprzestrzeni, który umożliwiałby istnienie więcej niż jednego czasu, a zatem większej liczby przyszłości. Parapsycholog Charles Tart postulował drugi wymiar czasu, funkcjonujący jako kanał informacji "psi". Świadomość w tym wymiarze działa w szerszym zakresie, rozciąga się w przeszłość i przyszłość.

Inna z hipotez - popularna w kręgu bioenergoterapeutów - zakłada, że żywe ludzkie ciało jest organicznym nadajnikiem emitującym nieustannie fale elektromagnetyczne ("eter emanacyjny", "materia mentalna"). W tych falach zakodowane są informacje dotyczące zdarzeń człowieka. Krążą one w przestrzeni kosmicznej ("pamięć bezosobowa", "pamięć natury"), a nadświadomość jasnowidza jest zdolna je odebrać i odczytać.

Tzw. teoria śladowa zakładała, że wszystkie zjawiska i zdarzenia zachodzące w czasie są w jakiś bliżej nieokreślony sposób zakodowane w przedmiotach fizycznych świata. Jasnowidz zaś ma zdolność dekodowania tych informacji.

Inni badacze, m.in. ks. prof. Włodzimierz Sedlak, wysunęli hipotezę, że biopole jasnowidza interferuje z biopolem innych ludzi. Postulowano także istnienie cząstek nadświetlnych, tzw. tachionów, które poruszałyby się szybciej od światła, lecz nikt nie udowodnił ich istnienia.

Luise Rhime, jeden z badaczy zjawisk z zakresu parapsychologii, potwierdził fakt istnienia "nowego rodzaju percepcji, nieograniczonego ani czasem, ani przestrzenią", lecz zaliczył je do kategorii tych, których "ciągle nie potrafimy wyjaśnić". Żadna z obecnych koncepcji świata nie wyjaśnia w sposób wystarczający jasnowidzenia.

O. Czesław Klimuszko dzielił zjawiska paranormalne na: wywołane, bodźcowe i spontaniczne. Spontaniczne, które "jawią się nagle, bez żadnych bodźców stymulujących", zaliczał do najtrudniejszych do wyjaśnienia, niemieszczących się w kategoriach przesłanek racjonalnych. Przyznawał: "Mieć odwagę zrozumieć istotę zjawisk prekognicji, to by było to samo, co chcieć za pomocą kieszonkowej bateryjnej lampki oświetlić i poznać tajemnicę dna oceanu. Jeżeli oprzemy się na jakiejkolwiek hipotezie, usiłując wyjaśnić zagadnienie przyszłości, napotykamy zawsze barierę nie do przełamania. (...) Można się silić na różne hipotezy (...) wyjaśnienia przyszłości. Ja wiem tylko, że widzę ją, odczuwam, ale dlaczego, jaką drogą do tego dochodzę - nie wiem".

Dar przepowiadania, jasnowidzenia, jest niezwykle rzadki i powinien mieć swój głęboki sens w Bogu. Tylko w potocznym rozumieniu prorok to człowiek przepowiadający przyszłość. Biblijny sens tego pojęcia był znacznie głębszy: prorok to mąż przemawiający w imieniu Boga i z Jego polecenia. Biblijni prorocy, nazywani "nabi" lub "roeh", bądź "hozeh", odgrywali istotną rolę: byli doradcami królów, głosili naukę Bożą, przepowiadali przyszłość, formułowali prawo i kult religijny, ustalali moralne i doktrynalne zasady życia społecznego. Przepowiadanie przyszłości było ściśle związane i wynikało z innych elementów ich posłannictwa. Miało potwierdzać prawidłowość nauki przez nich głoszonej, ostrzegać, wychowywać, przygotowywać do podjęcia zadań, które Bóg przygotował dla Izraela. Ich proroctwa były "znakami Objawienia, dostosowanymi do umysłowości wszystkich", "racjami wiarygodności" (Katechizm Kościoła katolickiego, p. 156).

Proroctwa Starego Testamentu były tak "niejednoznaczne", że możliwa była "pomyłka Żydów", którzy odrzucili obiecanego Mesjasza. Znaczenie proroctw biblijnych nie jest historyczne, lecz teologiczne. Były one nauką mającą podtrzymywać naród wybrany w wierności i miłości do Boga Jedynego, którego pragnęły ukazywać. Niejako "na marginesie" zawierały przepowiadanie przyszłości, które jednak zawsze łączy się z przekazem prawdy o Bogu.

Katechizm Kościoła katolickiego uczy ostrożności w podchodzeniu do różnego rodzaju przepowiedni i jasnowidzeń: "Bóg może objawić przyszłość swoim prorokom lub innym świętym. Jednak właściwa postawa chrześcijańska polega na ufnym powierzeniu się Opatrzności w tym, co dotyczy przyszłości, i na odrzuceniu wszelkiej niezdrowej ciekawości w tym względzie. Nieprzewidywanie może stanowić brak odpowiedzialności" (p. 2115).

Czytający przepowiednie nie powinni stawać się "niewolnikami słów", lecz pamiętać, że Bóg jest Panem czasu, życia i śmierci. Tylko On zna przyszłość. Jemu jedynemu znane jest to wszystko, co nastąpi. Wszelkie próby przepowiadania przyszłości, wyjąwszy pewne przypadki objawień zainspirowanych łaską, są bliskie satanizmowi, gdyż usiłują godzić w to, co jest boskie. Zasadniczym kryterium prawdziwości przepowiedni jest ich źródło - czy pochodzą od Boga, który przemawia przez "proroków lub innych świętych". Niezdrowa ciekawość, niewytłumaczona dobrem zbawczym, jest oznaką niedojrzałości odbiorcy, poszukującego z niepokojem rozwiązania zagadki przyszłości. Przestrogą powinna być historia Saula, który "umarł na skutek własnego przewinienia, które popełnił wobec Pana, przeciw słowu Pańskiemu, którego nie strzegł. Zasięgał rady u wróżbiarki, a nie radził się Pana; On więc zesłał na niego śmierć, a królestwo jego przeniósł na Dawida, syna Jessego" (1 Krn 10, 13-14). Czytamy w Księdze Jeremiasza: "Bo to mówi Pan Zastępów, Bóg Izraela: Nie dajcie się wprowadzić w błąd przez waszych proroków, którzy są wśród was, i przez waszych wróżbitów; nie zwracajcie uwagi na wasze sny, jakie śnicie. Oni bowiem prorokują wam kłamstwo w moje imię. Nie posłałem ich - wyrocznia Pana" (Jer 29, 8-9).