Nieomylność

Podejście do drugiego człowieka z pozycji siły musi wywołać jego sprzeciw, ale jednocześnie rodzić napięcia wśród samych "kapłanów-zdogmatyzowanych nauczycieli", bowiem jak pisał Michel Foucault: "władza - to raczej sieć zawsze napiętych, zawsze aktywnych relacji (…), przejawiających się w ustawicznej walce"[15]. Zatem syndrom nieomylności to przeświadczenie, że inna postawa jest niemożliwa.

Niereformowalność w poglądach, która likwiduje wszelki sprzeciw i prowadzi do zanegowania partnerskich postaw pomiędzy księdzem a spotykanym przez niego człowiekiem, tworzy szereg współwystępujących cech świadczących o "dogmatyzmie edukacyjnym":

1. Brak podejścia dialogicznego prowadzący do jednostronności w procesie edukacyjnym.
2. Szczątkowa tolerancja likwidująca (wbrew pozorom) odpowiedzialność wśród wychowanków za swoje poglądy czy postawy.
3. Tendencje do obmowy, będące przejawem braku samokrytyki.
4. Postawa anty-wspólnotowa, która prowadzi do alienacji i samotności w środowisku pracy.
5. Pozerstwo zamazujące prawdziwe oblicze człowieka (staje się on "przytłaczającym monolitem").
6. Zacietrzewienie polegające na uporczywym trwaniu przy swoich teoriach[16].

A oto najczęściej spotykane przejawy nieomylności kapłańskiej - przejawy nieomylności:

- brak inicjatywy do dialogu;
- uparte, subiektywne interpretowanie faktów;
- brak merytorycznych argumentów;
- przekonanie, że zmiana poglądów powoduje utratę autorytetu;
- odwoływanie się do zmyślonych argumentów;
- niechęć do osób mających inne zdanie;
- nieumiejętność przyznania się do błędu.

[15] B. Banasiak, Michel Foucault - mikrofizyka władzy, "Literatura na Świecie" 1988, nr 6, s. 279.
[16] Zob. J. Mastalski, Szkolne interakcje zaburzające skuteczne wychowanie, Kraków 2005, s. 21-22.