ks. K. Porosło: Przy formule rozgrzeszenia czyni się znak krzyża – to jest znak sakramen­talny. Jest nim również gest wyciągniętej nad penitentem dłoni, który niestety rzadko wystę­puje.

 

o. T. Grabowski OP: Ów gest wyciągniętej jednej albo dwóch dłoni powinien być obecny przy wypowiadaniu formuły rozgrzeszenia. W konfesjonale nie jest to proste. Jak widać, tych znaków w trakcie spowiedzi jest niewiele. Gdy Pan Jezus odpuszczał grzechy. też ogra­niczał się do słów: „Idź i nie grzesz więcej", „ja ciebie nie potępiam", „twoje grzechy są ci od­puszczone", dopiero gdy ludzie domagali się znaków – dawał je, jak wtedy, gdy rzekł do pa­ralityka: „wstań i idź". Mnie cieszy, że nie mu­szę wykonywać skomplikowanych czynności, aby udzielić odpuszczenia grzechów. Ksiądz nie musi posypywać penitenta solą, tańczyć wokół niego i wypowiadać skomplikowane formuły. Można w tym widzieć dyskrecję Pana Boga i pośpiech – zróbmy to jak najsprawniej, jak najszybciej przywróćmy tego człowieka do jedności. Żeby to docenić wystarczy poczytać, jak rozbudowane były rytuały oczyszczenia w Starym Prawie. W sakramencie pokuty naj­ważniejsze są słowa, w których powołujemy się na dzieło zbawienia dokonane przez Boga Trójjedynego. Oprócz nich, ważny jest znak wyciągniętej ręki Bożego miłosierdzia i znak krzyża – narzędzia naszego odkupienia.

 

 

o. T. Grabowski OP: Nie widzę takiego kry­zysu. Kościół w Polsce żyje dzięki spowiedzi. Dzięki temu, że ludzie cały czas przychodzą prosić o rozgrzeszenie. Oczywiście w różnym stylu, z mniejszą lub większą świadomością religijną, ale cały czas chcą być pojednani z Bogiem.

 

ks. K. Porosło: Rozmawiałem niedawno z ka­płanem z 55-letnim stażem, który twierdzi, że największym dziełem duszpastersko-ewangelizacyjnym jest spowiedź. On sam był zaanga­żowany w masę działań i akcji ewangelizacyj­nych, a mówi, że najważniejszy w tym wszyst­kim jest sakrament pokuty. W parafii często spowiada się ludzi starszych i w wielu przypadkach mam świadomość, że są to ludzie święci… Z drugiej strony przera­ża często zupełna nieświadomość i sprowa­dzanie grzechów do zapomnianego paciorka i kłótni. Zdarza się też, że ktoś przychodzi i mówi, że chyba nie ma żadnego grzechu, ale za te, których nie pamięta, a może popełnił – bardzo żałuje. I wtedy nie bardzo wiadomo, co zrobić.

 

o. T. Grabowski OP: „Stary umarł, sama je­stem, nie mam grzechów". „To po co pani przyszła?" – pyta spowiednik. „No się przecież wyspowiadać trzeba raz w miesiącu".

 

ks. K. Porosło: Albo inaczej: „Ostatnio spo­wiadałam się na Wielkanoc. Codziennie cho­dzę do kościoła, grzechów nie mam".

o. T. Grabowski OP: Unikałbym pojęcia „po­czucie grzechu", tu chodzi o świadomość.

 

Mogę mieć poczucie, że mam brudny habit, ale muszę mieć świadomość, że jest brudny i fak­tycznie trzeba go włożyć do pralki. To są dwie różne rzeczy. Ludzie nie chodzą do spowiedzi, bo mówią „nie czułem, że muszę", albo – z tego samego powodu – chodzą zbyt często. A ja się nie pytam, czy ty odczuwasz potrzebę, tylko czy ty tego realnie potrzebujesz.

 

o. T. Grabowski OP: Nie ma i nie będzie takiej możliwości, przede wszystkim dlatego, że sa­krament dotyczy relacji między mną a Bogiem, która musi zaistnieć w realnym – nie wirtual­nym spotkaniu.

 

Były takie dramatyczne historie, że ludzie wię­zieni w obozach niemieckich czy łagrach chcieli się wyspowiadać listownie. Ktoś pisał do spo­wiednika, spowiednik mu odpuszczał grzechy – również na papierze, a potem się okazywało, że, no niestety, odpuszczenia nie było. Jest też druga strona. W filmie „Purpura i czerń" Gregory Peck gra księdza, który przy­szedł w przebraniu do swojego przyjaciela, też księdza, więzionego przez gestapo: „Może cię wyspowiadam?" – zapytał. „Nie, ja już się wy­spowiadałem" i wskazał na nakreślony kredą na ścianie krzyżyk. W sytuacji śmierci, zagro­żenia życia, niemożności, Pan Bóg sobie radzi. To znaczy pozwala, by wyznać grzechy przed Nim lub przed kimkolwiek. Możemy mieć wów­czas nadzieję, że takie wyznanie ma skutek sakramentalny.