4 lipca 1958r. papież Pius XII mianuje ks. prof. Karola Wojtyłę biskupem pomocniczym archidiecezji krakowskiej. 28 września 1958r. zostaje uroczyście wyświęcony na biskupa. Konsekracji dokonali: arcybiskup krakowski Eugeniusz Baziak, biskup opolski Franciszek Jop oraz administrator apostolski Wrocławia biskup Bolesław Kominek. Jeszcze tego samego dnia udał się na Jasną Górę, gdzie następnego dnia rano w kaplicy Cudownego Obrazu odprawił Mszę św. w intencji swojej biskupiej posługi. Jego maryjność była już wtedy powszechnie znana i dlatego też nikogo nie dziwiło, że w jego biskupim herbie pod jednym z ramion krzyża widnieje litera M – znak Maryi. Nie dziwiła również nikogo przyjęta przez niego i umieszczona w tymże herbie dewiza „Totus Tuus”, która swoje źródło ma w Traktacie św. Ludwika Marii Grigniona de Montfort: „Totus Tuus ego sum et omnia mea tua sunt. Accipio Te in mea omnia. Proebe mihi cor Tuum, Maria – Cały Twój jestem, a wszystko, co moje, do Ciebie należy. Przyjmuję Cię do wszystkiego, co moje. Użycz mi Twego serca, Maryjo.” Herbu ani dewizy nie zmieni nawet po powołaniu go na tron Piotrowy.

Wierny syn Maryi

Jego posługa biskupia, a od 28 czerwca 1967 r. – również kardynalska, przypada w bardzo trudnym dla Kościoła i jego wiernych w Polsce czasie. Ten trudny czas wymagał od wszystkich duszpasterzy niezłomnej i jednolitej postawy. Wymagał także trudnej i nieustannej pracy. Śluby Jasnogórskie, Wielka Nowenna przed Jubileuszem Tysiąclecia Chrztu Polski, Wielka Peregrynacja Cudownego Obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej, uroczyste obchody 1000-lecia Chrztu Polski. Do tego dochodzą codzienne problemy na linii władza – Kościół, troska o wiernych, walka o budowę nowych kościołów, wizytacje duszpasterskie, praca naukowa, pełnione przez niego funkcje Wielkiego Kanclerza Papieskiego Wydziału Teologicznego oraz Przewodniczącego Komisji Episkopatu m.in. ds. Nauki Katolickiej. Do tego dodać należy wielkie zaangażowanie w pracach Soboru watykańskiego II. Ściśle współpracuje z Prymasem Polski ks. kard. Stefanem Wyszyńskim, rozstrzygając o wielu istotnych sprawach dla Kościoła w Polsce. Karol Wojtyła, jako wierny syn Maryi nie ustaje w trudach, nie cofa się przed przeszkodami. Nie zapomina nigdy o Niej.

Zawsze znajduje czas, aby udać się prośbą, podziękowaniem, z wołaniem pomocy do tak licznych sanktuariów w swojej archidiecezji. Często bywa na Jasnej Górze w Kalwarii Zebrzydowskiej, przynajmniej raz w roku składa pokłon Matce Boskiej Piekarskiej w Piekarach Śląskich, wielokrotnie przybywa w gościnę do Gaździny Podhala, Matki Bożej Królowej Podhala do Ludźmierza. Przybywa do wielu maryjnych sanktuariów w całej Polsce, aby ukoronować obrazy Matki Boskiej, m.in. w Świętej Lipce, Studziannej, Bydgoszczy, Gietrzwałdzie, Poznaniu, Jodłówce, Sejnach.

16 października 1978r. „z niezbadanych wyroków Opatrzności” z balkonu nad Placem św. Piotra kard. Pericle Felici ogłasza: „Zwiastuję wam radość wielką – mamy Papieża. Najdostojniejszego i Najprzewielebniejszego Pana Świętego Kościoła Rzymskiego, kardynała Karola Wojtyłę, który przybrał sobie imię Jan Paweł II”. Tak zaczął się nowy rozdział w jego życiu, lecz nie zmieniła się droga. Teraz maryjną drogą prowadził do Chrystusa wszystkich wiernych Kościoła katolickiego. Do Rodaków zgromadzonych na Placu św. Piotra w dniu uroczystego rozpoczęcia swojego pontyfikatu zwraca się prośbą o modlitwę przez Maryję: „Bądźcie ze mną! Na Jasnej Górze i wszędzie! Nie przestawajcie być z Papieżem, który dziś prosi słowami poety: Matko Boska, co Jasnej bronisz Częstochowy i w Ostrej świecisz Bramie!