Oczekiwania młodych ludzi wobec duszpasterzy ośmielę się przyrównać do oczekiwań, jakie - zdaniem Mieczysława Łobockiego - mają uczniowie w stosunku do nauczycieli: pragną bezpośredniości i życzliwości, cierpliwości, wyrozumiałości i zrozumienia, stawiania wysokich wymagań, opanowania, pogody ducha, dobrego humoru, zainteresowania, sprawiedliwości w ocenie, delikatności, znajomości psychiki; chcą, by rozwijać ich zainteresowania oraz dostrzegać ich odmienność wobec grupy[21]. Analogicznie, jak sądzę, tych cech młodzi ludzie oczekują od duszpasterzy. Nie chodzi wyłącznie o to, by być z nimi wtedy, kiedy "znowu przyszli". Nie chodzi też o to, by im zaimponować jakimś nowym modelem telefonu. Chodzi o to, by umieć poświęcić im swój czas i okazać autentyczne zainteresowanie, nawiązać kontakt także np. na Facebooku. Możliwości jest wiele i z pewnością ukazują one wiele dróg wyjścia ze ślepej uliczki, jaką stała się współczesna kultura popularna i jej propozycje.

Zadania dla rodziców. Młodzi ludzie przywiązują duże znaczenie do kontaktów z rodzicami, jest to dla nich ważne środowisko wychowawcze. Wskazują jednak na niedostatek właściwych relacji z ojcem[22]. Często jest to wynikiem nieumiejętności nawiązywania przez ojców właściwego kontaktu z ich dziećmi. Zbyt mało czasu poświęcają oni na rozmowę ze swoimi dziećmi, są fizycznie lub emocjonalnie nieobecni w domu. Dzieci i młodzież oczekują natomiast od ojca wsparcia i opiekuńczości[23].

Szczególnym zadaniem jest więc odbudowa relacji ojców z ich dziećmi. Wizja męskości, jaką obecnie się narzuca, wiąże się przede wszystkim z aktywnością seksualną oraz z konsumpcyjnym stylem życia, co ma określone konsekwencje rozwojowe dla dorastających chłopców[24]. U dziewcząt z kolei, które miały dobry kontakt emocjonalny ze swoim ojcem, relacje z osobami płci odmiennej są zwykle o wiele prostsze i bardziej naturalne, nie poszukują wtedy kogoś, kto da im poczucie dowartościowania (kolega, rówieśnik z klasy, starszy pan - "wujek")[25]. Ojcowie winni więc uświadomić sobie, że są nie tylko upoważnieni do wychowywania dzieci, ale są za to osobiście odpowiedzialni, niezależnie od tego, czy rodzina jest pełna, zrekonstruowana czy rozbita. Z badań przeprowadzonych w 2009 r. wynika, że dla ponad 86% badanych Polaków dziecko potrzebuje do szczęścia stałego kontaktu z obydwojgiem rodziców[26].

Istotnym zadaniem dla rodziców jest również znalezienie czasu na rozmowę z dorastającymi dziećmi, które żyją dziś na styku świata realnego i wirtualnego. Pozwoli to dorosłym na lepsze uświadomienie sobie tego, czym interesuje się i jakich treści poszukuje w Internecie ich dziecko. Rodzice winni angażować się w działania podejmowane przez młodych ludzi, szkolne i pozaszkolne, zwłaszcza gdy dzieci należą do różnych organizacji typu szkolne koła Caritas, harcerstwo, grupy rówieśnicze, wspólnoty katolickie czy wolontariat. Obowiązkiem katechetów i duszpasterzy jest pomoc rodzicom w wychowaniu do wartości. Nikt jednak nie zastąpi rodziców w tym zadaniu. Nikt bowiem nie ma podobnej siły oddziaływania na młodych ludzi, jak oni[27].

W sytuacji szerokiego wachlarza wyboru, jaki stoi przed młodymi ludźmi - wyboru opinii, przekonań, poglądów i rzeczy codziennego użytku, rodzi się potrzeba mądrego wychowania, nauki twórczego myślenia. Wymaga to, z jednej strony, czytelnej postawy wychowawców, katechetów i duszpasterzy, z drugiej - zaangażowania całych rodzin i pomocy w nawiązywaniu właściwych relacji dzieci z rodzicami. Istotną rolę w tym procesie odgrywa odbudowa autorytetu. Jak mówi M. Łobocki, "(...) w warunkach demokracji i pluralizmu docenianie autorytetu może odegrać pierwszorzędną rolę w wychowaniu.  Mianowicie nie pozwala zagubić wartości podstawowych, ogólnoludzkich"[28] . Trzeba dbać o autorytety, które już zostały ukształtowane w naszej kulturze i które zapewniają jej ciągłość. Powyższe słowa są też w jakiś sposób wezwaniem do budowania osobistego autorytetu na różnych odcinkach pracy wychowawczej i twórczej współpracy katechetów, duszpasterzy i rodziców dla dobra dzieci i młodzieży.

ks. Andrzej Kielian - dr katechetyki, wykładowca Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, pracownik Wydziału Duszpasterstwa Dzieci i Młodzieży Kurii Metropolitalnej w Krakowie.

Przypisy:
 

[1] Por. A. Gmiterek-Zabłocka, Lubelskie: Grzeczny, miły, dowcipny. Gimnazjalista zginął w bójce o komórkę [on-line], [dostęp: 6 czerwca 2011], Dostępny w Internecie: http://wiadomosci.gazeta.pl/Wiadomosci/1,80273,9711255,Lubel-skie__Zabili_z_powodu_telefonu__Gimnazjalista.html.
[2] Por. PAP, KGP: coraz więcej przestępców seksualnych to nieletni [online], [dostęp: 6 czerwca 2011], Dostępny w Internecie:http://wyborcza.pl/1,91446,9736010,KGP__coraz_wiecej_przestepcow_seksual-nych_to_nieletni.html#ixzz1O-WFW3OS9
[3] Por. L. Kirwil, Polskie dzieci w Internecie. Zagrożenia i bezpieczeństwo na tle danych dla UE. Wstępny raport z badań EU Kids Online przeprowadzonych wśród dzieci w wieku 9-16 lat i ich rodziców [online], Warszawa 2010 [dostęp: 24 czerwca 2011], s. 2-4, 8 n., Dostępny w Internecie: http://www.swps.pl/images/stories/doku-menty/raport_eukidsonline_polska.pdf.
[4] Por. tamże, s. 17.
[5] Por. R. Borkowski, Globalizacja, cywilizacja, ponowoczesność, w: Globalopolis. Kosmiczna wioska, szanse i zagrożenia, R. Borkowski (red.), Kraków 2003, s. 14-16.
[6] Por. T. Panuś, Dokumenty katechetyczne, w: Katecheza w ujęciu Jana Pawła II, J. Zimny (red.), Sandomierz 2004, s. 46.
[7] Por. Słownik psychologii, J. Siuta (red.), Kraków 2005, s. 303.
[8] Por. Z. Pawlak, Filozoficzne aspekty ruchu postmodernistycznego, w: Globalopolis. Kosmiczna wioska, szanse i zagrożenia, dz. cyt., s. 29-47. Dobrym przykładem jest film pt. Sala samobójców, reż. J. Komasa, Polska 2011.
[9] Por. B. Barber, Dżihad kontra McŚwiat, Warszawa 1997, s. 61.
[10] Por. R. Romanowski, Jorr gad żet!, "Tygodnik Powszechny", 2004 nr 40, dodatek "Tygodnik JR".
[11] N. Klein, No Logo, Izabelin 2004, s. 83.
[12] Z. Bauman, Globalizacja. I co z tego dla ludzi wynika?, Warszawa 2000, s. 96 n.  
[13] Tamże, s. 98.
[14] Por. J. Jagieła, Młodzież i psychoterapia w perspektywie postmodernizmu, w: Młodzież wobec ponowoczesności, M. Duda (red.), Kraków 2009, s. 93 n.
[15] Por. Pokolenie zapatrzone w ekran telewizora, "Rzeczpospolita", 16.07.2009.
[16] Cyt. za: S. Sękowski, Bohater potrzebny od zaraz, "Gość Niedzielny", 29.05.2011.
[17] Por. B. Kurzelnik, Autorytet i jego rola w wychowaniu dzieci i młodzieży [online], [dostęp: 22 czerwca 2011], Dostępny w Internecie: http://www.edukacja.edux.pl/p-652-autorytet-i-jego-rola-w-wychowaniu-dzieci.php.
[18] Por. J. Nagórny, Nauczyciel wobec współczesnych wyzwań moralno-społecznych, "Wychowawca", 2005 nr 5, s. 18-21.
[19] Por. tamże; W. Brezinka, Wychowanie i pedagogika w dobie przemian kulturowych, Kraków 2005, s. 28-31.
[20] Por. T. Panuś, Przekaz treści religijnych w pluralistycznym społeczeństwie - Międzynarodowe Sympozjum Katechetyczne w Słowenii, "Katecheta", 2004 nr 2, s. 76.
[21] Por. M. Łobocki, W trosce o wychowanie w szkole, Kraków 2009, s. 131.
[22] Por. Polski tato, gdzie jesteś?, "Rzeczpospolita", 15.07.2009.
[23] Por. tamże.
[24] Por. W. Półtawska, Eros et iuventus!, Częstochowa 20093, s. 34 n.
[25] Por. tamże, s. 42 n.; J. Augustyn, Dojrzewanie do ojcostwa, w: Ojcostwo, J. Augustyn (red.), Kraków 1998, s. 14.
[26] Por. Rodzina. Religia. Społeczeństwo. Polacy 2009 w diagnozie socjologicznej, S.H. Zaręba (red.), Warszawa 2010, s. 21-25.
[27] Por. W. Brezinka, Wychowanie i pedagogika w dobie przemian kulturowych, dz. cyt, s. 32 n.
[28] M. Łobocki, W trosce o wychowanie w szkole, dz. cyt., s. 127.